Δανάη ΒλασσοπούλουΠοια ακριβώς είναι επιτέλους η underground μουσική;
Ο χαρακτηρισμός underground δεν αφορά τόσο το είδος της μουσικής αυτό καθαυτό, όσο το περιεχόμενο των στίχων, τις λέξεις. Θα ήταν λάθος να ορίσουμε την underground μουσική ως είδος, καθώς στο φάσμα της συγκαταλέγονται συγκροτήματα από πολλά διαφορετικά είδη, όπως hip hop, psychedelic, hardcore punk, black metal. Με μία απλή εικόνα μπορούμε να παραλληλίσουμε την underground μουσική με ένα οριοθετημένο δάσος, το oποίο απαρτίζεται από διαφορετικών ειδών δέντρα.
Ποιο είναι το κοινό στοιχείο με βάση το οποίο ένας καλλιτέχνης ή συγκρότημα ενδεχομένως να εντάσσεται σε αυτό το μουσικό φάσμα; Η ανάγκη έκφρασης σχετικά με μια ιδέα (π.χ. ελευθερία), για την επίτευξη ενός οράματος (π.χ. ένας κόσμος χωρίς στερεότυπες πεποιθήσεις).
Αυτό θα μπορούσε να καταστεί περισσότερο κατανοητό, εάν εξεταστεί η προέλευση αυτής της μουσικής. Οι ρίζες της βρίσκονται ίσως στην δεκαετία του 1950, την εποχή που εξαπλωνόταν η μάστιγα του ρατσισμού (φυλετικού, κοινωνικού) και της άρνησης αποδοχής του διαφορετικού.
Λίγο πιο συγκεκριμένα εκείνη την εποχή οι παραγκωνισμένοι άνθρωποι της κοινωνίας, επέλεξαν να κοινοποιήσουν τις σκέψεις τους, τα προβλήματα τους , την πεποίθησή τους για την σημαντικότητα της ελευθερίας, μέσω της μουσικής. Ένα τρανταχτό παράδειγμα είναι και η αιτία που στην Αμερική η underground μουσική απέκτησε μεγάλο φανατικό κοινό. Όταν οι φυλετικές διακρίσεις, ιδίως κατά των αφροαμερικανών, είχαν φτάσει στο έσχατο σημείο, η μουσική κατόρθωσε να γίνει η φωνή αυτών των ανθρώπων, να υπερασπιστεί τα δικαιώματά τους και να αγγίξει την καρδιά όσων την άκουγαν.
Ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό της underground μουσικής είναι η χρήση αντιεμπορικών στίχων. Άλλωστε από τις απαρχές της, αυτή η μουσική δεν είχε ως στόχο να γίνει mainstream. Στόχος ήταν να ακουστεί το παράπονο, ο θυμός. Με δύο μόνο λέξεις, σκοπός ήταν η κοινωνική ευαισθητοποίηση.
Ας δούμε, όμως, με συγκεκριμένα παραδείγματα κάποια συγκροτήματα και καλλιτέχνες που ανήκουν στην underground μουσική είτε στο εξωτερικό είτε στον ελληνικό χώρο.
Ένα τέτοιο συγκρότημα, το οποίο ιδρύθηκε το 1989 στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι οι Pavement. Υπηρετούσαν το είδος της indie rock με εμφανείς επιρροές από την αγγλική μπάντα The Fall. Ένα πενταμελές συγκρότημα που αποτελείτο από τους Stephen Malkmus (φωνή και κιθάρα), Scott Kannberg (κιθάρα και φωνητικά), Mark Ibold (μπάσο), Steve West (drums) και Bob Nastanovich (κρουστά και φωνητικά). Η διάρκεια της δράσης τους ήταν δεκαετής, ως το 1999. Το Σεπτέμβριο του 2010, έγινε μία μικρή επανένωση για μία μοναδική συναυλία στο Central Park στη Νέα Υόρκη.
“Run from the pigs, the fuzz, the cops, the heat
Pass me your gloves, this crime it is never complete”
Ο Felipe Andres Coronel , Αμερικανός rapper, γνωστός με το όνομα Immortal Technique, έκανε την εμφάνισή του στην μουσική σκηνή το 2000. Οι στίχοι των τραγουδιών του αφορούν την κοινωνική διαστρωμάτωση, τον ρατσισμό, την θρησκεία, την φτώχεια και άλλα μείζονα κοινωνικά θέματα. Η δύναμη που κρύβεται πίσω από τους στίχους του και το νόημα που επιθυμεί να μεταβιβάσει σε όλους, γίνονται εμφανή σε κάθε του τραγούδι.
“I’m from where the gold and diamonds are ripped from the earth
right next to the slave castles where the water is cursed
from where police brutality’s not half as nice
It makes the hood in America look like paradise
compared to the AIDS-infested Caribbean slum”
Για το τέλος άφησα ένα συγκρότημα που ανήκει στην ελληνική underground μουσική σκηνή, τους Beyond this Earth.
Οι Beyond this Earth είναι μια μπάντα με ξένο στίχο στα τραγούδια της, η οποία αποτελείται από πέντε μέλη και υπηρετεί το είδος heavy rock/stoner. Οι επιρροές που έχει δεχθεί είναι από Kyuss, Clutch, Karma to burn.
Οι ρίζες της μπάντας βρίσκονται στην Λιβαδειά. Σχηματίστηκε από τους Χρήστο Αδάμ (κιθάρα), Γιάννη Χρήστου (μπάσο), Άκη Κοσμίδη (φωνή) και Πάρη Γάτσιο (τύμπανα). Η ένωση και η αρχή της πορείας τους έγινε το 2014, όπου στα τέλη του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησαν ένα demo πέντε τραγουδιών με τίτλο «Τales from Βeyond this Earth». Στις αρχές του 2015, η μπάντα απέκτησε και το πέμπτο μέλος τους, τον Βαγγέλη Κατσαμπέκη (κιθάρα), οριστικοποιώντας την σημερινή μορφή του συγκροτήματος. Αυτή την εποχή βρίσκονται στο στάδιο παραγωγής του πρώτου τους ολοκληρωμένου album που θα ονομάζεται «Universal Fury» και αναμένεται να είναι έτοιμο στις αρχές του 2016.