Ζωή ΚαραγιάννηΟ Oscar-Claude Monet, κύριος εκφραστής του Ιμπρεσιονιστικού κινήματος πεθαίνει σαν σήμερα το 1926 στο σπίτι του στο Ζιβερνύ, βόρεια του Παρισιού. Πρωτοπόρος, απέρριψε τον μέχρι τότε εδραιωμένο στα καλλιτεχνικά σαλόνια ρεαλισμό, αδιαφορώντας για την ακριβή απεικόνιση των μορφών, ενώ παράλληλα επικεντρώθηκε στη φευγαλέα εντύπωση, η οποία δημιουργείται από την παρατήρηση των έργων του.
Claude Monet, 1899
Με μητέρα την Claude Adolphe Monet και πατέρα τον Louise Justine Aubrée Monet, γεννιέται στις 14 Νοεμβρίου του 1840 στο Παρίσι, ενώ πέντε μόλις χρόνια αργότερα οικογενειακώς μετακομίζει στη Χάρβη, το λιμάνι της οποίας αποτελεί κομβικό σημείο για τη διέλευση των εμπορευμάτων, γεγονός το οποίο ενισχύει την εμπορική επιχείρηση των Monet. Παρόλη την κλίση του στη ζωγραφική από νεαρή κιόλας ηλικία και τη φανερά θετική ενθάρρυνση της μητέρας του, το μέλλον του ως διάδοχος της οικογενειακής επιχείρησης θεωρείται προδιαγεγραμμένο.
Το 1857 συγκλονίζεται από το θάνατο της μητέρας του ενώ έρχεται αντιμέτωπος για πρώτη φορά με την κατάθλιψη, η οποία θα τον απασχολήσει ανα χρονικά διαστήματα και στη μετέπειτα πορεία της ζωής του. Την ανατροφή του δεκαεξάχρονου Claude θα αναλάβει η θεία του και ζωγράφος, Marie-Jeanne Lecadre. Ένα χρόνο μόλις πριν, το 1856, γνωρίζει τον Eugène Boudin, γνωστό καλλιτέχνη τοπίων, ο οποίος θα αποτελέσει τον πρώτο του δάσκαλο και μέντορα στη ζωγραφική. Ο Boudin τον αποσπά από την απεικώνιση οικογενειακών , κυρίως, πορτρέτων και τον εισάγει στην αποτύπωση και ζωγραφική φυσικών τοπίων, θέμα με το οποίο καταπιάνεται στο σύνολο της καλλιτεχνικής του πορείας.
The Woman in the Green Dress, Camille Doncieux, 1866
Το ’59 ο Claude Monet μετακομίζει μόνιμα πια στο Παρίσι, ενώ εγγράφεται στην ακαδημία καλών τεχνών Academie Suisse. Στο Παρίσι επίσης θα έρθει σε επαφή με τους καλλιτεχνικούς κύκλους, ενώ θα γνωρίσει μια ομάδα καλλιτεχνών, οι οποίοι μαζί με τον ίδιο θα μείνουν γνωστοί με τον όρο “Ιμπρεσιονιστές”. Παράλληλα το 1866 και μετά τη σύντομη θητεία του στην Αλγερία , θα συνδεθεί φιλικά με τον επίσης Ιμπρεσιονιστή και ζωγράφο, Camille Pissarro. Ενώ το έτος 1870 θα αποτελέσει από τα κύρια της ζωής του, καθώς καταφέρνει μετά από τρία χρόνια σχέσης και ένα παιδί, τον πρώτο από τους δυο γιούς του, Jean, να παντρευτεί την αγαπημένη του, Camille Doncieux. Ο γαλλοπρωσικός όμως πόλεμος, ο οποίος ξεσπά δυο μήνες μετά το γάμο, αναγκάζει το ζευγάρι να μετεγκατασταθεί στο Λονδίνο. Εκεί όπως και στο Παρίσι, σταδιακά, τα έργα του Monet αποκτούν όλο και μεγαλύτερη αναγώριση, γεγονός το οποίο πέραν των αυξανόμενων οικονομικών απολαβών, οι οποίες εξασφαλίζουν μια άνετη ζωή, απομακρύνει επίσης το αίσθημα της μελαγχολίας και της κατάθλιψης, η οποία οδήγησε σε μία απόπειρα αυτοκτονίας το ΄68 και στην καταστροφή εκατοντάδων πινάκων.
Impression, soleil levant, 1872
Το 1874 παρουσιάζεται σε έκθεση της “Ανώνυμης Εταιρίας”, ομάδας καλλιτεχνών στην οποία συμμετείχε και ο Monet, όπως επίσης o Renoir και ο Sisley, το έργο του πρώτου, “Impression, soleil levant”, το οποίο προκαλεί αρνητική εντύπωση στους κριτικούς τέχνης της εποχής, με τον Louis Leroy να καταθέτει την πιο καυστική στο γαλλικό σατηρικό περιοδικό, Le Charivari. Ο ίδιος μάλιστα χρησιμοποιώντας τον τίτλο του έργου (Impression=εντύπωση) έμελλε να αποτελέσει τον ονοματοδότη ενός από τα πλέον επιδραστικότερα κινήματα στο χώρο της ζωγραφικής και πρώιμο στάδιο της Μοντέρνας Τέχνης, του Ιμπρεσιονισμου.
“Impression I was certain of it. I was just telling myself that, since I was impressed, there had to be some impression in it — and what freedom, what ease of workmanship! A preliminary drawing for a wallpaper pattern is more finished than this seascape.”
Τα χαρακτηριστικά του νέου αυτού ζωγραφικού κινήματος διακρίνονται από έντονα, ζωηρά χρώματα και πηχτές πινελιές, οι οποίες καθοδηγούν το μάτι μαρτυρώντας την πορεία του πινέλου πάνω στον πίνακα. Γεγονός εξωφρενικό, συνεπώς, για τα καλλιτεχνικά δεδομένα της εποχής, η οποία απαιτεί καθαρές, ευδιάκριτες μορφές. Μάλιστα, αρκετοί πολέμιοι του Ιμπρεσιονισμού έκαναν λόγο για ημιτελή, ανολοκλήρωτα προσχέδια έργων, αποτέλεσμα της γρήγορης εκτέλεσης τους. Επιπλέον, το θέμα των έργων δεν αποτελεί το επίκεντρο για τους Ιμπρεσιονιστες. Αντιθέτως, σημαντική είναι η απόδοση του φωτός στους πίνακες.
Camille Monet on her deathbed, 1879
Παρά την έντονη κριτική, ο Claude Monet βιώνει μια περίοδο επαγγελματικής και προσωπικής ευτυχίας, η οποία ωστόσο διακόπτεται βίαια, από το θάνατο της αγαπημένης του Camille το 1879. Ο θάνατος της θα αποτελέσει την αφορμή να φιλοτεχνήσει μια σειρά από “ψυχρούς” πίνακες, ενώ σταδιακά τα πρόσωπα αντικαθίστανται από τοπία.
Μετά τον θάνατο της Camille, βρίσκει παρηγοριά στην γυναίκα του φίλου του Ernest Hoschedé, Alice Hoschedé. Μαζί οι δυο τους, και ενώ η Alice παραμένει παντρεμένη θα μετακομίσουν στο σπίτι, το οποίο αγόρασε ο ζωγράφος στο Ζιβερνύ. Το συγκεκριμένο σπίτι θα αποτελέσει το καταφύγιο του Monet, ενώ οι κήποι του ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για τον καλλιτέχνη. Ο ίδιος μάλιστα εκεί δημιούργησε και τους φημισμένους του πίνακες με τα νούφαρα.
A Pathway in Monet’s Garden,1902, όπως λαθραία φωτογραφήθηκε από τη γράφουσα, Belvedere Museum, 2015
Water Lilies, 1915
Το 1892, Monet και Alice παντρεύονται. Ο δεύτερος γάμος για τον Monet φέρνει μια επίσης δεύτερη περίοδο προσωπικής και επαγγελματικής ευημερίας. Γνωρίζει τον, επίσης γάλλο, έμπορο τέχνης Paul Durand-Ruel, ο οποίος προβάλλει το έργο του στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, όπου και τυγχάνει μεγάλης απήχησης. Παρά την εμφάνιση των πρώτων προβλημάτων όρασης, ο Monet εξακολουθεί να είναι δραστήριος. Εξάλλου, τα ταξίδια αποτελούσαν πάντα μέρος της δουλειάς του.
Το 1911 χάνει και τη δεύτερη γυναίκα του, Alice. Ο θάνατος της γυναίκας του θα επισφραγιστεί με τον τραγικό θάνατο του πρωτότοκου γιού του, Jean, τρία χρόνια αργότερα. Τα προβλήματα για τον Claude Monet είναι μεγαλύτερα. Ο καταρράκτης έχει προχωρήσει και στα δυο του μάτια, αυξάνοντας την απώλεια όρασης, ενώ οι ίλιγγοι είναι εντονότεροι. Μοναδική διέξοδος, η ζωγραφική, στην οποία αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο. Το 1923 ο καλλιτέχνης θα επιβληθεί σε τρείς εγχειρίσεις, ενώ θα διεγνωσθεί με όγκο στον αριστερό οφθαλμό. Ο Monet παρέμεινε για τρία χρόνια καθηλωμένος στο κρεβάτι μέχρι την 5 Νοεμβρίου του 1926, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή.