Η ασκητική σήμερα

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι διανοούμενοι (και όχι μόνο), στο παρελθόν, είχαν την ανάγκη για περισυλλογή και στοχασμό. Ο Διογένης, έμενε ολομόναχος σε ένα πιθάρι κυκλοφορώντας στο δρόμο το μεσημέρι με ένα φανάρι ψάχνοντας όπως ο ίδιος έλεγε, τον ‘’άνθρωπο’’. Ο Χριστός εξαφανιζόταν συχνά από τους μαθητές του και ξαναεμφανιζόταν όταν έκρινε ότι έπρεπε (ας μην ξεχνάμε και την παραμονή του στην έρημο για αντιμετώπιση των παθών του). Ο Βούδας επίσης, δοκίμασε την μοναστική ζωή. Θα μπορούσα να αναφέρω πολύ περισσότερα παραδείγματα. Πού θέλω όμως να καταλήξω; Αν μη τι άλλο, η ‘’ασκητική’’ είναι αναγκαία για τον άνθρωπο, τόσο για την βαθύτερη κατανόηση του εαυτού του, όσο και για την προσπάθειά του για βελτίωση. Ποιος όμως σήμερα θα άντεχε την μοναξιά; Ποιος θα την επέλεγε;

Σε μία εποχή που προσπαθούμε να καλύψουμε μανιωδώς τα κενά μας, μέσα από την συναναστροφή μας με τους άλλους, ξεχνάμε ότι είμαστε σαν τους σκαντζόχοιρους, όπως εύστοχα σημειώνει ο Σοπενχάουερ. Πρέπει να πάμε τόσο κοντά στους άλλους ώστε να μην κρυώνουμε, και τόσο μακριά ώστε να μην τρυπά ο ένας τον άλλο. Εμείς προκειμένου να μην ‘’κρυώσουμε’’ προτιμάμε να ‘’τρυπιόμαστε’’… Δικαιώνουμε τελικά την Μάρω Βαμβουνάκη που έλεγε ότι αντέχει την μοναξιά όποιος μπορεί πραγματικά να αντέξει τον εαυτό του. Είναι εμφανές θεωρώ, ότι εμείς σήμερα δεν αντέχουμε τον εαυτό μας. Αντί να προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να τον κάνουμε καλύτερο, να τον αγαπήσουμε, να τον αντέξουμε εν τέλει, εμείς απλώς προσπαθούμε πυρετωδώς να βρούμε την επιβεβαίωση στους άλλους, σαν να στηρίζεται η άποψή μας για τον εαυτό μας, μόνο στους άλλους.

Όλοι μας έχουμε πάθη και αδυναμίες. Αλλά ποια θα μπορούσε να είναι η βέλτιστη λύση; Η πλήρης μοναχική ζωή, ανεπηρέαστοι από κάθε τι κοσμικό ή η πλήρως και ανεξέλεγκτη επαφή μας με τους άλλους και απόλυτη επιρροή από αυτούς; Η ισχυροποίηση του εαυτού μας ώστε να είναι ανεπηρέαστος από κάθε τι εξωτερικό ή η πλήρης εξάρτηση από τους άλλους; Σε κάθε περίπτωση τα άκρα δεν αποτελούν λύση, άρα κάπου στην μέση οδό θα βρούμε την χρυσή τομή.

Με λίγα λόγια, η πραγματική ‘’ασκητική’’ όπως υπέροχα τόνισε ο Καζαντζάκης, είναι όχι η αποκοπή από τον κόσμο, ούτε η αφομοίωση από την κοσμική ζωή, σε βαθμό να χάσουμε τον εαυτό μας. Αλλά αν βρούμε ‘’σειρήνες’’ στον δρόμο για την Ιθάκη, τις παίρνουμε και αυτές μαζί μας στο ταξίδι, δηλαδή ζούμε τα πάθη μας, χωρίς όμως να βγαίνουμε από την ρότα μας για την Ιθάκη, δηλαδή τον σκοπό μας.