Γεωργία ΚουμαράΈνα από τα κορυφαία άλμπουμ της ροκ μουσικής γιορτάζει τα 48α γενέθλιά του φέτος. Κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1967 και ενώ στην Ελλάδα η στρατιωτική δικτατορία ήταν στο απόγειό της, στο εξωτερικό ο δίσκος σημείωσε τεράστια επιτυχία. Έγινε ο ήχος του «Καλοκαιριού της Αγάπης», της σύντομης δηλαδή περιόδου κατά την οποία η χίπικη φιλοσοφία ξεχύθηκε από τον Σαν Φραντσίσκο σε ολόκληρο τον κόσμο, παρόλο που μόνο τέσσερα τραγούδια αναφέρονται στην νέα κουλτούρα.
Για την ολοκλήρωσή του 8ου άλμπουμ της διάσημης τετράδας χρειάστηκαν 700 ώρες ηχογραφήσεων και σχεδόν έξι μήνες, από τον Δεκέμβριο του 1966 μέχρι τον Απρίλιο του 1967. Οι Beatles συνειδητά σταμάτησαν τις συναυλίες για να αφοσιωθούν στην δημιουργία ενός άλμπουμ κομψοτέχνημα που θα αντιπροσώπευε επάξια την γενιά της ψυχεδέλειας και του ροκ εντ ρολ. Πέρα από τις χαρακτηριστικές ποπ μουσικές, στο άλμπουμ εμφανίζονται για πρώτοι φορά και νέοι ήχοι. Το συγκρότημα πειραματίζεται με τα μοντέρνα ηλεκτρονικά όργανα, αλλά και με ήχους Ανατολής, που άλλωστε αντιπροσωπεύουν μια φιλοσοφία που τους ενδιέφερε πολύ εκείνη την εποχή.
Ποιος είναι ο Sgt. Pepper και η μπάντα του
Ο λοχίας Πέπερ και οι άντρες του είναι μια έμπνευση του Πολ Μακάρτνεϊ που ήθελε το άλμπουμ να έχει την αίσθηση μιας φανταστικής ενδουαρδιανής ορχήστρας που είχε μεταφερθεί στο χρόνο και έδινε ένα φανταστικό κονσέρτο στην εποχή της 
ψυχεδέλειας με τον ηλεκτρονικό ήχο των Beatles. Αυτή η ιδέα ενέπνευσε και τον δημιουργό του ιδιαίτερου εξωφύλλου του δίσκου, τον γκαλερίστα Ρόμπερτ Φρέιζερ, που έφτιαξε ένα κολάζ ταιριαστό με την ποπ-αρτ της εποχής. Οι τέσσερις Beatles είναι ντυμένα με εδουαρδιανά ρούχα και κρατάνε πνευστά όργανα. Γύρω τους στέκονται πάνω από 60 διάσημες προσωπικότητες, όπως ηθοποιούς (Shirley Temple, Fred Aster, Merilyn Monroe), λογοτέχνες (Oscar Wilde, Lewis Carol, Edgar Alan Poe, James Joyce), τραγουδιστές (Bod Dylan), ποδοσφαιριστές (Albert Stubbins) αλλά και ινδουιστές γκουρού. Επίσης δίπλα στη μεταμφιεσμένη μπάντα υπάρχουν και τέσσερα ομοιώματα των Beatles με μαύρα ρούχα και λυπημένες εκφράσεις, κάτι που σε συνδυασμό με το οπισθόφυλλο του δίσκου όπου οι τρεις στέκονται κανονικά αλλά ο Πολ έχει γυρισμένη τη πλάτη, ξεκίνησε τις φήμες ότι κάποιο από τα «σκαθάρια» είχε πεθάνει. Το εξώφυλλο πήρε βραβείο Γκράμι το 1968, όπως και το ίδιο το άλμπουμ άλλωστε. Μπορείτε να τους ανακαλύψετε όλες τις προσωπικότητες που απεικονίζονται εδώ.
Η ιστορία πίσω από τα τραγούδια
“Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” και “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (Reprise)”
Λόγω της τεράστιας επιτυχίας των Beatles, η πίεση να γράφουν το ένα αριστούργημα μετά το άλλο ήταν μεγάλη. Έτσι επινοήθηκε η περσόνα του λοχία Πέπερ και των μουσικών του σαν μια μεταμφίεση που θα δώσει στο συγκρότημα μεγαλύτερη ελευθερία. Μια μίξη αμερικανικής ψυχεδέλειας και αγγλικού ενδουαρδιανού τύπου συνοδεύεται με παλιομοδίτικους στίχους και σατιρική ψυχεδελική ένταση. Επίσης, η επανάληψη του τραγουδιού ως το προτελευταίο κομμάτι της B side βοηθάει στο να δέσει το συνολικό αποτέλεσμα και να δώσει την εντύπωση του concept album.
“With a Little Help from My Friends”
Γράφτηκε τον Μάρτιο του 1967 και όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Χάντερ Ντέιβις που εκείνη την περίοδο τους παρακολουθούσε για να γράψει την αυτοβιογραφία τους «Ήθελαν να γράψουν ένα κομμάτι τύπου Ρίνγκο. Να είναι σαν παιδικό τραγούδι, ένας απλός σκοπός που να λέει όλη η παρέα μαζί. Πίστευαν πως αυτό έλειπε από το άλμπουμ.
“Lucy in the Sky with Diamonds”
Η ζωγραφιά του Τζούλιαν Λένον
Παρόλο που ο τίτλος του παραπέμπει στο ναρκωτικό LSD, ο Λένον πάντα επέμενε ότι το σουρεαλιστικό τοπίο που περιγράφεται στο κομμάτι δεν έχει να κάνει με ναρκωτικά αλλά με μια δική του ονειροπόληση προτού καν πειραματιστεί με παραισθησιογόνα. Εμπνεύστηκε από την αγάπη του για τον σουρεαλισμό, μια ζωγραφιά που έφερε ο γιος του Τζούλιαν από νηπιαγωγείο και του είπε ότι ζωγράφισε τη συμμαθήτρια του Λούσι «στον ουρανό με διαμάντια», και από ένα αγαπημένο του βιβλίο, το «Μες στον Καθρέπτη» του Λιούις Κάρολ.
“Getting Better”
Η φράση ανήκει στον ντράμερ Τζίμι Νίκολ που αντικατέστησε για λίγο τον άρρωστο Ρινγκο στη περιοδία του 1964. Όποτε μετά από κάθε συναυλία, τον ρωτούσαν πως τα πήγαινε το μόνο σχόλιο που έλεγε ήταν “It’s getting better”. Το τραγούδι γράφτηκε μισό από τον Λένον και μισό από τον Μακάρτνεϋ και είναι παράδειγμα του πως αντισταθμίζει ο ένας τις υπερβολές του άλλου.
“Fixing a Hole”
Ακόμα ένα τραγούδι που ο κόσμος υπέθεσε ότι μιλούσε για το φιξάκι της ηρωίνης. Στη πραγματικότητα ο Πολ αναφερόταν στην ανακαίνιση της ζωής του, στο να κλείνεις ρωγμές στο μυαλό που επέτρεπαν στη βροχή να μπει και που εμπόδιζαν το μυαλό να πάει όπου θέλει. Πιθανόν άντλησε εικόνες από τα μαστορέματα που γινόντουσαν στο σκωτσέζικο κρησφύγετό του που αγόρασε το καλοκαίρι του 1966.
“She’s Leaving Home”
Ένα από τα κομμάτια του δίσκου που εμπνεύστηκαν από την κοινωνική αναστάτωση και το χάσμα το γενεών στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα, η αφορμή για το “She’s Leaving Home” ήταν η πραγματική ιστορία μιας 17χρονης μαθήτριας, της Μέλανι Κόου, που γράφτηκε στις εφημερίδες τον Φεβρουάριο του 1967. Η φυγή εφήβων από τις συντηρητικές οικογένειές τους προς το Σαν Φραντσίσκο και άλλα κέντρα των παιδιών των λουλουδιών πήρε μεγάλες διαστάσεις το 1967 με σχεδόν 90.000 εξαφανίσεις νέων να καταγράφονται.
“Being for the Benefit of Mr. Kite!”
Η παλιομοδίτικη γλώσσα και σχεδόν όλα τα υποβλητικά ονόματα στο τραγούδι προέρχονται από μια βικτωριανή αφίσα του 1843 που ο Τζον Λένον είδε τυχαία σε μια αντικερί και διαφήμιζε μια παράσταση του Circus Royal στο Λανκασιρ.
“Within You Without You (Harrison)”
Στο πρώτο κομμάτι της B side του δίσκου εκφράζεται για πρώτη φορά καθαρά το ενδιαφέρον των Beatles για την ινδική θρησκεία και την ινδουιστική κοσμοθεωρία. Ο Τζορτζ Χάρισον είχε μάθει να παίζει σιτάρ το 1965 και επιμελήθηκε μόνος του την ηχογράφηση και την οργάνωση των Άγγλων και των Ινδών μουσικών που συμμετείχαν.
“When I’m Sixty-Four”
Η μελωδία γράφτηκε από τον Πολ για τον πατέρα του όταν ήταν 15 χρονών αλλά το ξαναθυμήθηκε το 1967. Το ότι ο πατέρας του ήταν όντως 64 χρονών όταν εν τέλει κυκλοφόρησε είναι καθαρή σύμπτωση. Το περιεχόμενο είναι ελαφρώς ειρωνικό προς την παλιά εποχή και το στυλ του 1930 που είχε ξαναέρθει στη μόδα στην αποκορύφωση της ψυχεδέλειας.
“Lovely Rita”
Οι γυναίκες τροχονόμοι (meter maids) ήταν ένα πρόσφατο βρετανικό φαινόμενο και όταν ένας αμερικάνος φίλος του Πολ το σχολίασε, αυτός εντυπωσιάστηκε από τον παρηχητικό ήχο. Θέλησε να το χρησιμοποιήσει σε ένα τραγούδι και έτσι φαντάστηκε έναν ντροπαλό τύπο που προσπαθούσε να γλιτώσει την κλήση φλερτάροντας την τροχονόμο.
“Good Morning Good Morning”
Ο τίτλος και το ρεφρέν προέρχονται από μια διαφήμιση για τα δημητριακά Kellogg’s. Ο Τζον τους μήνες που ηχογραφούσαν το άλμπουμ περνούσε μια περίοδο νωθρότητας και δεν έβγαινε συχνά από το σπίτι. Έτσι ήχοι και καταστάσεις τις καθημερινότητας του γεννούσαν ιδέες. Με τους στίχους προσπάθησε να εκφράσει πως ένιωθε για τη ζωή του, το νεκρό γάμο του, την οκνηρία που δημιουργούσαν τα ναρκωτικά και την ένταση που ζούσε έξω από το σπίτι.
“A Day in the Life”
Ίσως το πιο φιλόδοξο τραγούδι στο άλμπουμ και με πολλές αναφορές σε σύγχρονα περιστατικά που απασχολούσαν τις εφημερίδες το 1967. Αυτές οι στροφές ανήκουν στον Τζον Λένον και αναφέρονται στη κατάσταση των δρόμων στο Λάνκασιρ (ένα άρθρο έλεγε ότι αντιστοιχούν 0,26 τρύπες για κάθε κάτοικο), στη ταινία που είχε πρωταγωνιστήσει πριν λίγους μήνες το «Πως Κέρδισα τον Πόλεμο» και ο άνθρωπος που «τίναξε τα μυαλά του σε ένα αυτοκίνητο» ήταν ένας Ιρλανδός φίλος των Beatles, ο Τάρα Μπράουν, που σκοτώθηκε τον Δεκέμβριο του 1966 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Η δουλειά του Τζον συνδυάστηκε με ένα ημιτελές τραγούδι του Πολ που είναι εντελώς διαφορετικό, εύθυμο και ζωηρό και μιλάει για αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια. Έτυχε να ταιριάζουν τέλεια και να δώσουν ένα αποτέλεσμα ιδιαίτερο και με πρωτότυπες εναλλαγές.
Ο δίσκος όπως κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, από το αρχείο του πατέρα της αρθρογράφου. Πατήστε πάνω για καλύτερη ανάλυση.
Αστερίσκος: το καλύτερο single που προηγήθηκε
Δυο από τα καλύτερα κομμάτια του συγκροτήματος, Penny Lane και Strawberry Fields Forever γράφτηκα και ηχογραφηθήκαν την ίδια περίοδο με τo Sgt. Pepper αλλά δεν συμπεριλήφθησαν στο συγκεκριμένο άλμπουμ. Επειδή η αμερικάνικη εταιρεία παραγωγής Capitol Records πίεζε για ένα καινούργιο single, τα δυο αυτά κομμάτια βγήκαν τον Φεβρουάριο του 1967, σχεδόν έξι μήνες πριν την κυκλοφορία του υπόλοιπου άλμπουμ. Το Penny Lane από τη μία είναι ένα καθαρά αγγλικό κομμάτι, γραμμένο κυρίως από τον Πολ, που να μιλάει για την καθημερινότητα σε ένα δρόμο του Λίβερπουλ. Το Stawberry Fields Forever από την άλλη, περιγράφει μια ψυχική κατάσταση απόλυτης ευδαιμονίας και εμπνέεται από αναμνήσεις από τα χαμένα παιδικά χρόνια του Τζον. Τα δύο αυτά τραγούδια αντιπροσωπεύουν επάξια τη πιο γόνιμη περίοδο του συγκροτήματος το 1966-67.
Πηγές:
“A hard day’s write – Οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια των Beatles”, Steve Turner, εκδόσεις Bell