Μαιρηλίνα ΦρέρηΔεδομένης της οικονομικής κρίσης που «χτύπησε» την πόρτα της χώρας, ένας προς ένας οι κοινωνικοί φορείς αρχίζουν και καταρρέουν παρασύροντας μαζί τους απροετοίμαστους πολίτες και αθώα παιδιά. Η Ελλάδα μοιάζει να βρίσκεται σε πολεμική ζώνη, αφού ξένα συμφέροντα εισβάλλουν στα σύνορα, επιβάλλοντας το δικό τους τρόπο ζωής και διαβίωσης, αδιαφορώντας για τις υφιστάμενες εγχώριες συνθήκες, παρασύροντας μαζί τους «άμαχο» πληθυσμό και αθώες παιδικές ψυχές, οι λεγόμενες: «παράπλευρες απώλειες», όπως χαρακτηρίζονται με τρόπο αδιάφορο.
Στην «κόκκινη γραμμή» του οικονομικού πολέμου εντάχθηκαν τα κοινωνικά ιδρύματα που καθίστανται υπεύθυνα για την προστασία μικρών, ανήλικων και ορφανών παιδιών της χώρας. Πληθώρα ιδρυμάτων κοινωνικής πρόνοιας δήλωσαν με τη σειρά τους αδυναμία παροχής πρώτων βοηθειών και προστασίας στα παιδιά εξαιτίας οικονομικών και φορολογικών προβλημάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα τελευταία χρόνια. Ως αποτέλεσμα της άνισης μάχης μεταξύ των εν λόγω ιδρυμάτων και του ΦΠΑ, προκύπτει η ουσιαστική και ανεπανόρθωτη ήττα με βασικούς αποδέκτες τα ίδια τα παιδιά. Από το 2013 καταφθάνουν στο Υπουργείο Ασφάλισης και Πρόνοιας, όπως και στο Υπουργείο Οικονομικών, δραματικές εκκλήσεις για οικονομική υποστήριξη των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, που αποτελούν το «σπίτι» και την οικογένεια ορφανών ανήλικων ή παιδιών με προβλήματα υγείας.
Υπό το πρίσμα της οικονομικής κατάρρευσης, πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα βρίσκονται κάτω από τη δαμόκλειο σπαθή της αναστολής της λειτουργίας τους, με κίνδυνο να μείνουν χωρίς την αναγκαία περίθαλψη και φροντίδα εκατοντάδες ασθενείς με βαριές αναπηρίες αλλά και παιδιά. Μια σειρά δημοσιευμάτων που γνώρισαν το φως της δημοσιότητας, προδίδουν της ανεξέλεγκτη οικονομική δυσφορία των ιδρυμάτων κοινωνικής πρόνοιας, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου προς τις αρμόδιες αρχές αλλά και τον ελληνικό λαό, καθώς η οικονομική τους κατάσταση έχει επέλθει σε αδιέξοδο. Επιβαρυνόμενα από το ΦΠΑ, την αδυναμία παροχής μισθών των εργαζομένων και τη μείωση της κρατικής επιχορήγησης, που δίνεται μέσω των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα ιδρύματα παιδικής προστασίας αδυνατούν να παρέχουν έστω και τα αυτονόητα.
Η δραματική τροπή που έχει λάβει το φαινόμενο της παιδικής προστασίας στη χώρα, εκδηλώνει και επιβεβαιώνει πως μια κοινωνική και ιδεολογική κρίση ακολουθεί αναπόσπαστα μια οικονομική. Κατά συνέπεια, εν έτει 2015, η πλειοψηφία των άρρωστων ή ορφανών παιδιών κινδυνεύουν να βρεθούν στον δρόμο με αβέβαιο μέλλον και με μεγαλύτερο το πρόβλημα της τροφής και της διαπαιδαγώγησης. Η σημαντική συμβολή των ιδρυμάτων αυτών, όπως και το κοινωνικό έργο το οποίο προσφέρουν προστατεύοντας άπορα ανήλικα παιδιά, τείνει να κλονιστεί από τις δυσμενείς οικονομικές πρακτικές που έχει υιοθετήσει η χώρα και κυρίως εξαιτίας της ασυνέπειας του ΕΟΠΥΥ να αποπληρώσει τα οφειλόμενα ώστε να διασφαλιστούν οι κατάλληλες δομές για τα κέντρα φιλοξενίας των παιδιών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ίδρυμα «Θεοτόκος» που εξυπηρετεί 370 παιδιά και νέους από 2,5 ως 35 ετών, το οποίο έχει επέλθει στον φαύλο κύκλο που δημιουργείται από την αδυναμία είσπραξης εσόδων από το Δημόσιο όταν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, και σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση των δωρεών και των χορηγιών λόγω της οικονομικής κρίσης αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των προστατευόμενων μελών της. Συνοδοιπόροι σε αυτή την τραγική οικονομική κατηφόρα, είναι το Χατζηπατέρειο Κέντρο Αποκατάστασης Σπαστικών Παιδιών, που εξυπηρετεί 100 παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, το Πρότυπο Εθνικό Νηπιοτροφείο Καλλιθέας, που προστατεύει 29 παιδιά ηλικίας 2,5 ως 5 ετών κ.α.. Χαρακτηριστικά, το ΠΙΚΠΑ Πεντέλης, που φιλοξενεί 35 παιδιά με σημαντικές ελλείψεις, έχει στείλει επιστολή με θέμα την έλλειψη ειδών υγιεινής, όπως κρέμες, σαπούνια και άλλα βασικά είδη, όπως ρούχα, παπούτσια και παιχνίδια, αναζητώντας την υποστήριξη στο δύσκολο έργο του υπό αυτές τις συνθήκες.
«Το Χαμόγελο του Παιδιού “σβήνει”» είναι ο τίτλος άρθρου που φανερώνει την πραγματική κατάσταση που στοιχειώνει έναν από τους μεγαλύτερους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς στην Ελλάδα, προκαλώντας τόσο το κοινωνικό ενδιαφέρον όσο και την κοινωνική δυσφορία και απογοήτευση. Όπως δήλωσε ο κ. Κώστας Γιαννόπουλος, Πρόεδρος του Οργανισμού, «Η ιδιωτική χρηματοδότηση σταμάτησε, λόγω κρίσης, αλλά και λόγω του ότι πολλοί θεώρησαν πως το Χαμόγελο του Παιδιού δεν έχει πρόβλημα να βρει του απαραίτητους πόρους για να επιτελέσει το έργο του». Εν αντιθέσει, η υφιστάμενη κατάσταση υποδηλώνει διαφορετικά αποτελέσματα. Ένας οργανισμός σαν και αυτόν δυσκολεύεται να επιβιώσει εν καιρώ κρίσης, με έξοδα όπως ασθενοφόρα, σπίτια για τα παιδιά, προσωπικό που ανέρχεται στα 300 άτομα, έξοδα χημειοθεραπείας κλπ.
Στο ίδιο αδιέξοδο βρίσκεται εξίσου και το νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού στην Αθήνα, το οποίο πρωταγωνίστησε σε δημοσίευμα ξένης εφημερίδας. Το νοσοκομείο αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης βασικών ειδών σίτισης, όπως το γάλα, γεγονός βέβαια που διαψεύδει η διοίκηση του εν λόγω νοσοκομείου. Μαρτυρίες, αποκαλύπτουν ότι στο πλαίσιο της τήρησης των μνημονίων και των ψαλιδισμένων προϋπολογισμών κόβονται και τρόφιμα από το μενού των ασθενών. Συγκεκριμένα, οι καταγγελίες των γονέων των οποίων τα παιδιά νοσηλεύονται στο νοσοκομείο προδίδουν πως «Έχουν αφήσει τα παιδιά μας χωρίς βραδινό. Αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε μόνοι μας τρόφιμα, όπως γιαούρτια, κρέμες, ακόμη και γάλατα από τα κοντινά καταστήματα για να καλύψουμε τη διατροφή των παιδιών μας». Ωστόσο, όπως εκφράζουν και οι ίδιοι, υπομένουν την τραγική αυτή κατάσταση αφού δεν έχουν άλλη λύση.
Ακόμη μια μαρτυρία έρχεται να ανατρέψει τα έως τώρα δεδομένα και να επαληθεύσει την σκληρή πραγματικότητα, η οποία δύναται να επηρεάσει ριζικά κάθε πτυχή της παιδικής ζωής και προστασίας. Το ίδρυμα παιδικής προστασίας Χατζηκώνστα καλεί δράση άμεσης βοήθειας. Σε συνάντηση με τον πρώην πρωθυπουργό, κ. Αντώνη Σαμαρά, ο διευθυντής του ιδρύματος, κ. Λεωνίδας Δραγουμάνος δηλώνει «Βοηθήστε μας, έχουμε γονατίσει. Σε λίγο δεν θα τα βγάζουμε πέρα». Αναλυτικότερα, στο ίδρυμα φιλοξενούνται σήμερα 300 παιδιά, ο αριθμός των οποίων όμως τείνει να περιοριστεί εξαιτίας της βαριάς φορολογίας στην οποία καλείται το φιλανθρωπικό ίδρυμα να ανταπεξέλθει. Σε συνάρτηση με το πρόβλημα των εργατικών μισθωμάτων, το ιστορικό ίδρυμα του Ζαννείου είχε βρεθεί σε οικονομικό αδιέξοδο.
Υπό τις δεδομένες συνθήκες, οι υπεύθυνοι παρακάλεσαν για συμψηφισμός των φόρων (350.000 ευρώ) με τις οφειλές του ίδιου του Δημοσίου προς το ίδρυμα. Ωστόσο, συνάντησαν απέναντι τους ένα «όχι» και μια πλήρη αρνητική στάση στις επιδιώξεις τους για βρουν μια ηπιότερη λύση. Η ακίνητη περιούσια των ιδρυμάτων παιδικής προστασίας, αντί να συνιστά θετική συμβολή για την αποτελεσματικότερη φροντίδα και ψυχαγωγία των παιδιών, αποτελεί το κουτί της Πανδώρας για τους διευθυντές των ιδρυμάτων, καθώς η μεγάλη τους έκταση αποτελεί και προϋπόθεση επιβαρυμένης φορολόγησης. Ακόμη ένα παράδειγμα αποτελεί, το Χατζηκυριάκειο, όπου πραγματοποιείται ένας διαρκής αγώνας αντιστάθμισης εξόδων και μειωμένων εσόδων, χρησιμοποιώντας ως μέσο τις συνεχείς περικοπές. Εν τούτοις, οι περικοπές φέρνουν μείωση του προσωπικού και η μείωση του προσωπικού επιφέρει και αδυναμία υποδοχής παιδιών στα ιδρύματα, που την ίδια στιγμή κρίνονται αναγκαία για την επιβίωσή τους.
«Εφόσον διαρκεί η κρίση, εφόσον έχουμε διαρκώς περισσότερα αιτήματα για εισαγωγή παιδιών, και εφόσον το κράτος συνεχίζει να μας αντιμετωπίζει σα να είμαστε κερδοσκοπική επιχείρηση και να μας φορολογεί τόσο βάναυσα, είναι δύσκολη η επόμενη μέρα», δηλώνουν χαρακτηριστικά υπεύθυνοι των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Πάρα ταύτα, ο αγώνας για την ανατροπή και την επίλυση των προβλημάτων που θέτουν τα εμπόδια για την φροντίδα και την θαλπωρή των άπορων παιδιών συνεχίζεται. Σύμμαχοι στις επιδιώξεις για την παροχή της κατάλληλης φροντίδας σε παιδιά που το έχουν ανάγκη, οφείλουμε να είμαστε και όλοι εμείς. Όλοι αξίζουν μια αξιοπρεπή ζωή, πόσο μάλλον μια παιδική ψυχή. Ανατρέπει την έννοια της δικαιοσύνης, η πραγματικότητα που θέλει παιδιά άστεγα και άρρωστα να στερούνται την απαραίτητη φροντίδα ως αποτέλεσμα των λανθασμένων αποφάσεων που πήρε τόσο η κυβέρνηση όσο και η ελληνική κοινωνία μέσω της ψήφου.
Η ανθρωπιστική κρίση και η κοινωνική ανατροπή επιτυγχάνονται μέσα από την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια.