Επιμέλεια: Μαρίνα Κυβελέα
Πολλές φορές το είναι είναι διαφορετικό του φαίνεσθαι…Και ό,τι κληροδοτείται δια προφορικής παραδόσεως δεν σημαίνει πως είναι έγκυρο ή ότι δίνει μια οπτική σε βάθος…
Και κάπως με αυτή την εισαγωγή θα μιλήσουμε για την παρεξηγημένη και ευρέως γνωστή μορφή ψυχαγωγίας, τις «ταυρομαχίες».
Η ταυρομαχία ήδη στην αρχαία Ελλάδα ήταν δημοφιλής και αποσκοπούσε στο να αναδείξει ο αγωνιζόμενος το θάρρος του, τη ψυχραιμία και τη σωματική του δύναμη.
Η ταυρομαχία έχει επίσης τις ρίζες της στην προϊστορική λατρεία για τους ταύρους.
Επί της ουσίας πρόκειται για μια τύπου προθέρμανση πριν ανθίσει «η μονομαχία».
.
Αναφορικά με το ζώο, ο βους (ο ταύρος) έχει εξημερωθεί εδώ και 10.000 χρόνια στην Μέση Ανατολή, και ύστερα η εκτροφή τους αναπτύχθηκε σταδιακά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι κυριότερες υπηρεσίες τους ήταν η παραγωγή κρέατος και γάλακτος και η εργασία. Οι βοοΐνες υπηρετούν επίσης στην παραγωγή δέρματος, κεράτων για τα μαχαίρια ή κοπριάς για θέρμανση και για την γονιμοποίηση των εδαφών.
Οι βοοΐνες ενθουσίαζαν πάντα τους ανθρώπους, για τους οποίους ο ταύρος είναι ένα σύμβολο δύναμης και γονιμότητας. Γι’ αυτό αυτά τα ζώα είναι παρόντα σε διάφορες θρησκείες. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δυτικού πολιτισμού και βρίσκονται ως θέμα έμπνευσης ζωγράφων και γλυπτών ή σαν πρόσωπα κόμικς, ταινιών ή διαφημίσεων. Πρόκειται για ένα ζωντανό ον, χωρίς έμφυτη προδιάθεση για εκδικητικότητα ή επίθεση σε ανθρώπους.
Οι ταυρομαχίες γίνονται κυρίως στην Ισπανία, το Μεξικό, την νότια Γαλλία, την Πορτογαλία και σε αρκετές χώρες της νοτίου Αμερικής, σε ειδικά διαμορφωμένα αμφιθέατρα. Στο κέντρο ενός αμφιθεάτρου βρίσκεται η πλατεία των ταύρων (plaza de toros, πλάθα ντε τόρος = στα ισπανικά).
Η διαδικασία έχει ως εξής:
Η αρένα έχει τρεις πόρτες. Από τη μία μπαίνουν οι ταυρομάχοι με τη συνοδεία τους. Από τη δεύτερη πόρτα μπαίνουν οι ταύροι και από την τρίτη βγάζουν τους σκοτωμένους ταύρους.
Η ταυρομαχία διεξάγεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση ο ταύρος μπαίνει στην αρένα και μετά την πρώτη συνάντηση με την κάπα του ταυρομάχου, ορμάει στους πικαδόρες. Αυτοί είναι έφιπποι ταυρομάχοι, πάνω σε προστατευμένα άλογα. Οι πικαδόρες είναι οπλισμένοι με μια ξύλινη λόγχη με μεταλλική άκρη, την πίκα, την οποία καρφώνουν στους πολύ ισχυρούς μύες του αυχένα του ταύρου. Η πίκα μπαίνει για λίγα εκατοστά και ο σκοπός της είναι, αφενός να δοκιμάσει την γενναιότητα του ταύρου και αφετέρου να χαμηλώσει το κεφάλι του ταύρου, ετοιμάζοντάς τον για τις επόμενες φάσεις. Στη δεύτερη φάση οι βοηθοί του ταυρομάχου ή και ο ίδιος, αν έχει αυτή την ικανότητα, πλησιάζουν τον ταύρο χωρίς καμία προστασία και καρφώνουν στη ράχη του τις μπαντερίγιες. Αυτές είναι ξύλινες βέργες με μεταλλική άκρη, στολισμένες με χάρτινες χρωματιστές διακοσμήσεις. Οι μπαντερίγες αγκιστρώνονται ελαφρά κάτω από το δέρμα του ταύρου. Σκοπός τους είναι να αναδείξουν το κουράγιο του ταύρου και κυρίως να διορθώσουν τυχόν προβλήματα που παρουσιάζει καθώς ορμάει. Στην τρίτη και τελευταία φάση, ο ταυρομάχος κρατώντας την μουλέτα, ένα κόκκινο κομμάτι φανελένιου υφάσματος σε σχήμα καρδιάς το οποίο είναι στερεωμένο σε έναν πήχη μάκρους 50 εκ. περίπου, επιχειρεί μια σειρά από περάσματα όσο πιο κοντά στα κέρατα του ταύρου είναι δυνατό, δείχνοντας την τέχνη του και ετοιμάζοντας τον ταύρο για το τελειωτικό χτύπημα. Οι δύο κυριότεροι τρόποι θανάτωσης του ταύρου είναι το volapié, κατά το οποίο ο ταυρομάχος ορμά με προτεταμένο το σπαθί προς τον ταύρο και το recibiendo όπου ο ταυρομάχος ακίνητος, προκαλώντας την τελευταία έφοδο του ταύρου, τον καρφώνει με το σπαθί. Και στις δύο περιπτώσεις, ο ταυρομάχος πρέπει να καρφώσει το σπαθί του ψηλά, ανάμεσα στους ώμους του ταύρου, εκθέτοντας το σώμα του στα κέρατα.
Οι ταυρομαχίες δεν επικροτούνται από το μέσο πλήθος. Δέχονται ισχυρή κριτική από ακτιβιστές δικαιωμάτων των ζώων οι οποίοι τις χαρακτηρίζουν φυσικά ως ένα βάρβαρο αγώνισμα!
Μάλιστα τον Αύγουστο του 2007, η κρατική Ισπανική τηλεόραση σταμάτησε τις απευθείας μεταδόσεις ταυρομαχιών, διότι η μετάδοση τους κρίθηκε βίαιη και με ανάλογες εκδηλώσεις στα παιδιά που τύχαινε να τις παρακολουθούσαν!
Ακόμη, στη Σαραγόσα έγινε διαμαρτυρία κατά των Ταυρομάχων, ενώ στην Καταλονία στις 28/7/2010 ψηφίστηκε η απαγόρευση του αθλήματος στην περιφέρεια και ο νόμος εφαρμόστηκε τον Ιανουάριο του 2012.
Σαφώς στον αντίποδα, οι οπαδοί των ταυρομάχων υπερασπίζονται πως «μιλάμε για μια καλλιτεχνική τελετουργία βασισμένη στην ισπανική παράδοση». Για το λόγο αυτό περισυνέλεξαν 600,000 υπογραφές που παραδόθηκαν στο ισπανικό κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2012, ζητώντας να προστατευτούν οι ταυρομαχίες σαν άϋλη πολιτιστική κληρονομιά.
Πέρα όμως από το φαινόμενο, ως υπάρχουσα συνθήκη, οφείλουμε να ερευνήσουμε σε βάθος και να αναθεωρήσουμε τους λόγους για τους οποίους εξυμνούμε ή αποδοκιμάζουμε τις αντιδράσεις του πλήθους. Γιατί λοιπόν ο ταύρος επιτίθεται και γιατί ο ταυρομάχος αναδεικνύεται θαραλλέος και ήρωας κατασφάζοντάς το;
Ο Ταύρος δεν είναι επιθετικό ζώο. Ο λόγος που είναι θυμωμένος είναι γιατί τον αφήνουν μέρες νηστικό και απίστευτα-βάναυσα ταλαιπωρημένο.
Στην πραγματικότητα, αυτό που βλέπουν όλοι όσοι έχουν για θεούς τους και θαυμάζουν τους ταυρομάχους, δεν είναι ένα δυνατό ζώο, αλλά ένα ταλαιπωρημένο, βασανισμένο και εξαντλημένο ψυχικά ζώο.
Σε αυτό το υπερήφανο και δυνατό πλάσμα, βάζουν υγρές εφημερίδες στα αυτιά του και τα μάτια του είναι γεμάτα βαζελίνη για να θολώνουν την όρασή του. Τα ρουθούνια του είναι γεμάτα βαμβάκι ώστε να του κόβει την αναπνοή και στα γεννητικά του όργανα έχουν κολλήσει μια βελόνα.Υποσιτίζεται για μέρες ώστε να είναι αδύναμος και είναι φυλακισμένος για μέρες σε ένα σκοτεινό κουτί ώστε να χάσει τον προσανατολισμό του και να του δημιουργηθεί στρες.
Έτσι όταν βγαίνει στην αρένα από το κουτί αυτό, τρέχει απεγνωσμένα νομίζοντας πως το μαρτύριο του έχει τελειώσει.
Αντ΄ αυτού το εξαντλημένο και κακοποιημένο ζώο έχει να αντιμετωπίσει τις ιαχές του πλήθους και τους δολοφόνους του που το εξαντλούν ακόμη περισσότερο με τα χτυπήματα τους.
“Τι γενναιότητα!”
Ποιο είναι το κτήνος πραγματικά λοιπόν, και με ποιανού το μέρος τασσόμεθα;
Είναι να φοβόμαστε τους ταύρους, όπως μας έλεγαν μικρούς ή τους ανθρώπους;