Θανάσης ΞάνθοςΚάθε χρόνο αυτές τις μέρες, ανοίγει το σεντούκι των Χριστουγέννων. Από μέσα ξεπηδούν οι ιστορίες του Ντίκενς, τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, σκόρπιοι στίχοι του Παλαμά και μια χούφτα μνήμες και εικόνες από τις γιορτινές μέρες του παρελθόντος και του σήμερα.
Τέλη Δεκέμβρη κάπου στο κέντρο της πρωτεύουσας. Μόλις έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει και οι δρόμοι της Αθήνας, μεταμορφώνονται σ’έναν χριστουγεννιάτικο παράδεισο. Κόσμος τρέχει πανικόβλητος και γεμάτος χαρά, για τα ψώνια της τελευταίας στιγμής. Δώρα για αγαπημένα πρόσωπα αλλά και νόστιμα φαγητά που συνοδεύουν το εορταστικό τραπέζι, χαρίζουν χαμόγελα κι αισιοδοξία για την χρονιά που πλησιάζει. Οι μέρες αυτές είναι που ζεσταίνουν τους ανθρώπους και κάνουν την πόλη να αφαιρεί για λίγο καιρό την απρόσωπη και σαθρή μάσκα της. Τα βήματά μου , με φέρνουν στο Μοναστηράκι. Στον ίδιο δρόμο, που πριν λίγο έσφυζε από ελπίδα και χαμόγελο, συνάντησα έναν άνθρωπο κουλουριασμένο δίπλα σε ένα παγκάκι. Φορούσε ρούχα τρύπια και λερωμένα. Ήταν σκεπασμένος με μια κουβέρτα γεμάτη μπαλώματα. ”Κρυώνω και πεινάω” φώναζε. ”Ό,τι έχετε ευχαρίστηση”. Αντικρίζοντας αυτή την εικόνα, ένιωσα λύπη και θυμό για την χώρα μου. Ένιωσα ότι ζω σ’έναν κόσμο αντιθέσεων. Την Ελλάδα.
Προχώρησα προς το μέρος αυτού του άνδρα. Του έριξα ότι κέρματα είχα στο πορτοφόλι μου. Αμέσως, σηκώνει το κεφάλι και μου λέει: ” Σε ευχαριστώ αγόρι μου. Καλή χρονιά να έχεις”. Τα λόγια του με κάρφωσαν, όπως το μαχαίρι καρφώνεται στην καρδιά. Τον λένε Ηλία. Μόλις πέρυσι έχασε την δουλειά του και ξαφνικά βρέθηκε στο δρόμο. Θυμάται τα περσινά Χριστούγεννα, που βρισκόταν σπίτι με την οικογένειά του και πόσο όμορφα περνούσαν. Σήμερα ψάχνει για δουλειά, τρώει από τα συσσίτια του δήμου και ζει στον δρόμο. Πλέον δεν ονειρεύεται και δεν ελπίζει για τίποτα. Λυπάται για την κατάσταση της χώρας του και φοβάται την κάθε μέρα που ξημερώνει. ”Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία αλλά δεν μπορείς να ζήσεις και χωρίς αυτά”. Είναι αναγκαία και μη αναγκαία ταυτόχρονα” όπως λέει ο ίδιος. Σπρώχνει τις μέρες και τις νύχτες χωρίς ουσία και σκοπό έως να έρθουν οι επόμενες. Βλέπει τα πάντα γύρω του να αλλάζουν κι αυτός να μένει στάσιμος. Δεν έχει φίλους, όνειρα. Δεν έχει ζωή. Έχει ξεχάσει πως είναι χαμογελάς και να αισιοδοξείς για το μέλλον.Η λύπη και η στενοχώρια έχουν γίνει φίλοι του στενοί. ”Κάποτε υπήρξα ευτυχισμένος, τώρα πια όχι”. ”Και δεν ξέρω αν ξαναγίνω και ποτέ” δήλωσε ο ίδιος.
Σήμερα λειτουργεί το «Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων» (Κ.Υ.Α.Δ.Α.). Σκοποί του Κ.Υ.Α.Δ.Α. είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων στέγασης, σίτισης, υγείας και επανένταξης των αστέγων που ζουν στην πόλη καθώς και η υποστήριξη των πολιτών και των οικογενειών που, ενώ δεν είναι άστεγοι, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητά τους. Τα προγράμματα υποστήριξης των ευπαθών ομάδων σχεδιάζονται και υλοποιούνται από την Κοινωνική Υπηρεσία του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Παρέχει καθημερινά (365 ημέρες) περίπου 1.400 μερίδες φαγητού σε άπορους και άστεγους Έλληνες και αλλοδαπούς. Το φαγητό διανέμεται δύο φορές ημερησίως (μεσημέρι 12:00-13:00 και απόγευμα 17:00-18:00) από το Κέντρο Σίτισης του Ιδρύματος, στη συμβολή των οδών Σοφοκλέους 70 και Πειραιώς 35.
Κοινωνικό Παντοπωλείο
Λειτουργεί από το 2007 και στεγάζεται στην οδό Σοφοκλέους 66. Πρόκειται για συνεργασία του Κ.Υ.Α.Δ.Α. με την εταιρεία ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. με σκοπό την κάλυψη πρωτογενών αναγκών σε είδη διατροφής και καθημερινής χρήσης. Από το πρόγραμμα αυτό υποστηρίζονται περίπου 200 οικογένειες και μοναχικά άτομα ανά εξάμηνο. Οι αιτήσεις για συμμετοχή γίνονται δύο φορές το χρόνο με την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών και οι δικαιούχοι προκύπτουν μετά από κλήρωση.
Κοινωνικό φαρμακείο
Λειτουργεί από το 2008 και παρέχει δωρεάν φαρμακευτικά σκευάσματα και υγειονομικό υλικό σε ανασφάλιστους δημότες και κατοίκους του Δήμου Αθηναίων.
Αθηναϊκή Αγορά
Λειτουργεί από το 2009. Οι δικαιούχοι που εντάσσονται στο πρόγραμμα έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν δωρεάν καινούργια ή ελαφρώς μεταχειρισμένα είδη ρουχισμού.
Κόμβος Αλληλοβοήθειας Πολιτών
Ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2012 και στεγάζεται στο Παλιό Φρουραρχείο, στην οδό Δομοκού 2 απέναντι από το Σταθμό Λαρίσης. Είναι το σημείο συνάντησης δωρητών και αποδεκτών ειδών διατροφής αλλά και αντικειμένων που είναι χρήσιμα για την εύρυθμη λειτουργία ενός νοικοκυριού. Ενισχύει τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της πόλης πρωτίστως σε τρόφιμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με τις ποσότητες που δέχεται. Ο Κόμβος υποδέχεται δωρεές τόσο από εταιρείες όσο και από ιδιώτες και είναι ανοιχτός στο κοινό από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9:00 – 17:00. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επισκεπτών του, προτείνεται το κλείσιμο ραντεβού μέσω του τηλεφωνικού κέντρου 15422.
Πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην οικογένεια»
Ξεκίνησε τον Μάιο του 2012, αποτελεί χορηγία της εταιρείας COSMOTE και λαμβάνει χώρα σε ιδιόκτητο κτήριο του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Από το πρόγραμμα αυτό υποστηρίζονται 100 οικογένειες ανά εξάμηνο σε είδη διατροφής, ενδύματα, υποδήματα και είδη καθημερινής χρήσης. Οι δικαιούχοι του προγράμματος λαμβάνουν προαιρετικά συμβουλευτική ιατρική και ψυχο-κοινωνική υποστήριξη από την Κοινωνική Υπηρεσία του Κ.Υ.Α.Δ.Α.
Κάποιοι άνθρωποι μας έχουν ανάγκη όχι μόνο αυτές τις ημέρες. Τις ημέρες που οι βιτρίνες και οι δρόμοι φεγγοβολούν από λαμπιόνια και γιρλάντες και η ατμόσφαιρα ”μυρίζει” Χριστούγεννα αλλά όλο το χρόνο. Άνθρωποι που δεν διαφέρουν σε τίποτα από εμάς. Οι συνθήκες τους έκαναν να ζουν σε δρόμους και παγκάκια, να ψάχνουν σε σκουπίδια για ένα κομμάτι ψωμί ή ένα κουτί γάλα. Τα πρόσωπά τους σκυθρωπά και θλιμμένα. Περιμένουν το βράδυ για να σκεπαστούν με τις τρύπιες κουβέρτες. Κάνουν τις κούτες τους μαξιλάρι, κλείνουν τα μάτια και χάνονται σε όνειρα βαθιά. Περιμένουν να ξημερώσει, να βγουν περαστικοί στους δρόμους και να τους δώσουν κάτι . Αυτό το κάτι που για μας είναι δεδομένο, γι’αυτούς μοιάζει φανταστικό και ζητούμενο. Δεν χρειάζεται να τους φοβάσαι. Είναι κι αυτοί άνθρωποι που πριν λίγους μήνες, ζούσαν στα σπίτια τους , με την οικογένειά τους. Τώρα η μοίρα τους έδωσε για σπίτι τους τον δρόμο και για κρεβάτι τους, τα πεζοδρόμια της πόλης.
Μήπως τελικά αυτοί να είναι οι ήρωες, που ζουν ανάμεσά μας;