Χρήστος ΦαληρέαςΈχεις ακούσει κάποια από αυτά τα πέντε soundtrack;
Πολλές φορές η μουσική μιας ταινίας για διάφορους λόγους περνάει απαρατήρητη παρ’ όλο που έχει πολλά να πει μουσικά. Απαρατήρητη μπορεί να σημαίνει πολλά όπως, απαρατήρητη εμπορικά, απαρατήρητη σε σχέση με την ταινία, απαρατήρητη με μουσικοκριτικούς όρους, απαρατήρητη σε σχέση με άλλες χειρότερες μουσικές που ωστόσο έγιναν δημοφιλέστερες. Απαρατήρητα σε σχέση με αριστουργήματα του ίδιου συνθέτη. Ή πολύ απλά μπορεί να μην έχουν ακουστεί από αρκετό κόσμο σε σχέση με την ποιότητά τους.
Παρακάτω παρουσιάζονται πέντε σάουντρακ ταινιών (συνοδεία κομματιών από youtube θεωρώντας πως δε χρησιμοποιούν όλοι spotify) που ανήκουν σε κάποια από τις πάνω κατηγορίες με επικρατέστερες τις τρεις τελευταίες ή που απλά αξίζει κάποιος γενικά να έχει ακούσει.
Lalo Schifrin – Enter the Dragon (1973)
Ο Lalo Schifrin είναι ένας Αργεντίνος συνθέτης ο οποίος είναι γνωστός (όχι όσο θα έπρεπε κατά την ταπεινή μου γνώμη) στο ευρύ κοινό, κυρίως από τις κινηματογραφικές δουλειές που έχει κάνει.
Οι επιρροές του πάμπολες, τζαζ, φανκ, κλασσική, ροκ και αρκετές άλλες. Οι πιο γνωστές δουλειές του είναι κινηματογραφικά το “Mission Impossible (1967)” και το “Bullitt (1968)”. Η δισκογραφία του γενικότερα είναι πραγματικά χαώδης, μια ματιά στη Wikipedia σε αφήνει με το στόμα ανοικτό.
Ένα πολύ όμορφο κινηματογραφικό σάουντρακ από το συνθέτη είναι λοιπόν και το “Enter the Dragon (1973)” με πρωταγωνιστές τους μετρ των πολεμικών τεχνών Bruce Lee και Jim Kelly. Ο δίσκος είναι πολύ σύντομος χρονικά (κάτι λιγότερο από μισή ώρα) αλλά συνοδεύει εξαιρετικά την ταινία. Είναι ενα εξαιρετικό χαρμάνι από τζαζ, φανκ, κινηματογραφικού τύπου θέματα, ανατολίτικες μελωδίες, ρυθμούς και όργανα (κάποια έγχορδα και κρουστά) τα οποία συνδυάζονται πανέμορφα σε αυτά τα λίγα λεπτά του δίσκου και συνοδεύουν εξαιρετικά μία από τις καλύτερες ταινίες στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Bruce Lee.
Herbie Hancock – Death Wish (1974)
Ο Herbie Hancock είναι Αφροαμερικάνος συνθέτης και πιανίστας (κάτοχος βραβείων Grammy), ο οποίος αποτελεί ζωντανό θρύλο της τζαζ, ωστόσο οι ορίζοντές του και οι πειραματισμοί του έχουν χαρίσει εξαιρετικά αποτελέσματα επηρεασμένα κατά καιρούς από πολύ διαφορετικά είδη μουσικής επομένως ακόμα και ο όρος “μεγάλη μορφή της τζαζ” είναι περιοριστικός για τον ίδιο και το έργο του.
Το “Death Wish” είναι μια όχι ιδιαίτερα δημοφιλής ταινία δράσης της οποίας το σάουντρακ υπογράφει ο Hancock. Δεν έχω δει την ταινία αλλά ο δίσκος με είχε κερδίσει εξαρχής για τις ωραίες εναλλαγές ρυθμών και μελωδιών που συνοδεύονται και από διάφορα ωραία και παράξενα/σκοτεινά εφέ που προσθέτει ο συνθέτης παίζοντας ο ίδιος ηλεκτρικό πιάνο, synths κ.α.
Ωραίες οι περισσότερες στιγμές του σάουντρακ, αλλά ειδικά τα κομμάτια στα οποία θέλει να δημιουργήσει ατμόσφαιρα αγωνίας και μυστηρίου είναι πολύ ενδιαφέροντα. Επίσης πολύ ιδιαίτερη σε ορισμένα σημεία η χρήση των κρουστών.
Vangelis – 1492: Conquest of Paradise (1992)
Του δικού μας Βαγγέλη Παπαθανασίου για την ταινία με θέμα την ιστορία του Χριστόφορου Κολόμβου προς την Αμερική. Πολύ επικό και μελωδικό, σε ένα ύφος που έχει δοκιμάσει εκτενώς ο Παπαθανασίου, συνοδεία φυσικά πολλών ηλεκτρονικών εφέ.
Υπήρξε τεράστια εμπορική επιτυχία σαν άλμπουμ (το ίδιο και το ομώνυμο σινγκλ) και το άξιζε αναμφισβήτητα παρ’ όλο που ο συνθέτης με τη μουσική για το “Blade Runner (1982)” του ίδιου σκηνοθέτη είχε θέσει τον πήχη πολύ ψηλά με φόβο όλες οι επόμενες δουλειές του να κρίνονται εξαιρετικά αυστηρά.
Neil Young – Dead Man (1995)
Ο γνωστός γερόλυκος της ροκ, Neil Young το 1995 έγραψε τη μουσική για ένα ασπρόμαυρο (από άποψη φυσικά) φιλμ του πολύ ιδιαίτερου σκηνοθέτη Jim Jarmusch στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Johnny Depp, το οποίο κατατάσσω προσωπικά στις καλές στιγμές του σκηνοθέτη, αφού ομολογώ πως πολλές δουλείες του δεν είναι της αρεσκείας μου και γενικά ο Jarmusch ή αρέσει πολύ ή δεν αρέσει καθόλου.
Στα της μουσικής τώρα, ο Neil Young δημιουργεί ένα φοβερό δίσκο που συνοδεύει την ταινία αποδεικνύωντας ξανά πόσο μεγάλος μουσικός είναι (το 1995 όσο μακρινό κι αν ακούγεται, απέχει πολλά χρόνια από τους κλασσικούς δίσκους του Young).
Αρχικά η μουσική σε κάθε σημείο δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα σε σημείο που την κάνει αναπόσπαστο μέρος της με αξιοσημείωτο το γεγονός πως η ενορχήστρωση είναι εξαιρετικά λιτή και απλή. Τι σημαίνει αυτό; Σχεδόν όλος ο δίσκος έχει μία ηλεκτρική κιθάρα και μόνο αυτή!
Μα μπορεί να γραφτεί σοβαρό σάουντρακ με μια κιθάρα και μερικά πετάλια λες και κάνεις μάθημα στο ωδείο; Ο Young το κάνει με απόλυτη επιτυχία και δε βαριέσαι ούτε μία στιγμή ακόμα κι αν ακούς μόνο τη μουσική εκτός ταινίας.
Και σε αυτό έρχεται να επιβεβαιωθεί κάτι που αν δεν κάνω λάθος είχε πει ο Παύλος Παυλίδης για το Neil Young στο οποίο εξηγούσε γιατί τον θεωρεί τεράστιο μουσικό. Ο λόγος ήταν οι κιθαριστικές του (παικτικά και συνθετικά) ικανότητες και το γεγονός πως πραγματικά δε βαριέσαι ποτέ τα σόλο του κάτι που μπορεί να συμβεί με άλλους μεγάλους κιθαρίστες !
Ελένη Καραΐνδρου – Ταξίδι στα Κύθηρα (1984)
Από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες συνθέτριες ορχηστρικής μουσικής στη χώρα μας, εδώ γράφει μουσική για το σημαντικότερο Έλληνα σκηνοθέτη, το Θεόδωρο Αγγελόπουλο. Η ιστορία αφορά έναν εξόριστο στη Σοβιετική Ένωση που επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια πίσω στην πατρίδα του (Μάνος Κατράκης) και προφανώς η διάθεση της ταινίας είναι λυπητερή και νοσταλγική, κάτι που προσπαθεί να αποδώσει και η συνθέτρια και τα καταφέρνει με επιτυχία.
Πολύ ωραίες μελωδίες και ηχοχρώματα με μοτίβα που εναλλάσσονται γύρω από την κύρια μελωδία/θέμα της ταινίας και αποδίδονται στην ουσία με διάφορους τρόπους (τζαζ, λαϊκό, κλασσικό). Μελαγχολικό σαξόφωνο λες και ακούγεται κατευθείαν από κάποιο μπαρ στη Νέας Ορλεάνη, πιάνο, βιολιά και ορχήστρα, ποντιακή λύρα και μπουζούκι καταφέρνουν και δένουν στον ίδιο δίσκο αρμονικά και δίνουν ένα από τα καλύτερα σάουντρακ που έχουν γραφτεί από Έλληνα καλλιτέχνη. Η ταινία βραβεύτηκε τόσο στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης όσο και σε αυτό των Καννών.