Εκπαιδευτικό σύστημα:
Στη Γερμανία υπάρχουν περισσότερα από 300 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
- Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα Πανεπιστήμια (Universitδten) οι Πολυτεχνικές Σχολές (Hochshulen) οι Παιδαγωγικές Σχολές, τα Ενοποιημένα Πανεπιστήμια, τα Εκκλησιαστικά Πανεπιστήμια και τα Ειδικά Πανεπιστήμια που εστιάζουν σε ένα συγκεκριμένο πεδίο σπουδών (φαρμακευτική, αθλητισμός, κινηματογράφος, τηλεόραση, μαζικά μέσα ενημέρωσης)
- Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται οι Ακαδημίες Καλών Τεχνών και Μουσική.
3. Στη τρίτη τα Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών (Fachhochschule)
Τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων είναι προσανατολισμένα πως την ανεξάρτητη, πρωτότυπη, εφαρμοσμένη έρευνα και είναι τα μόνα που έχουν δικαίωμα απονομής διδακτορικών τίτλων σπουδών. Τα Ενοποιημένα Πανεπιστήμια συνδυάζουν διάφορες δραστηριότητες, οι οποίες κανονικά υπάγονται στην αρμοδιότητα των πανεπιστημίων, των πολυτεχνικών σχολών και εν μέρει των ακαδημιών καλών τεχνών και μουσικής.
Τα Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών προσφέρουν προγράμματα σπουδών κυρίως για μηχανικούς αλλά και στους τομείς: οικονομία, γεωργία, κοινωνική εργασία, βιβλιοθηκονομία και τεκμηρίωση, πληροφορική και εφαρμοσμένες τέχνες. Παρέχουν εξαιρετικά εφαρμοσμένη εκπαίδευση η οποία είναι προσανατολισμένη στις απαιτήσεις και τις ανάγκες εφαρμογής των επιμέρους επαγγελμάτων.
Τίτλοι σπουδών:
Στην Γερμανία κάθε κλάδος βασικών πτυχιακών σπουδών χωρίζεται στις βασικές σπουδές (Grundstudium) και στις κύριες (Hauptstudium) που οδηγούν στο πτυχίο.
Στις βασικές σπουδές διάρκειας 2-4 εξαμήνων, οι φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα που αφορούν στις βασικές γνώσεις του κλάδου σπουδών τους και ολοκληρώνονται με ενδιάμεση εξέταση.
Στις κύριες σπουδές οι φοιτητές έχουν πιο σαφή, συγκεκριμένο πεδίο επιλογών. Εκτός από την εμβάθυνση και τη διερεύνηση της γνώσης θα πρέπει να επιλέξουν έναν αριθμό προαιρετικών θεμάτων (μαθημάτων) που τους επιτρέπουν να ειδικευτούν σε ένα τομέα, ή να συμβάλλουν σε περαιτέρω ερευνητική δραστηριότητα. Το πτυχίο που απονέμεται είναι το Diplom, ή το Magister Artium ανάλογα με το κλάδο σπουδών.
- Diplom απονέμεται ως πτυχίο βασικών σπουδών σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα στους τομείς της μηχανικής, των κοινωνικών επιστημών, των οικονομικών και των τεχνών με την ολοκλήρωση 4½ χρόνων σπουδών. Το ίδιο πτυχίο αποκτά κάθε φοιτητής μετά από 4 χρόνια σπουδών στα Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών (Fachhochschule/FH) όπου όμως περιλαμβάνει πρακτική άσκηση και εκπόνηση πτυχιακής εργασίας.
- Magister/Magista Artium αποτελεί το βασικό πτυχίο σπουδών στις ανθρωπιστικές σπουδές και σε ορισμένες κοινωνικές επιστήμες διάρκειας 4-5 χρόνια.
- Bachelor degree αρκετά Πανεπιστήμια δίνουν τη δυνατότητα στους φοιτητές να αποκτήσουν αυτό τον τίτλο των βασικών τους σπουδών με την ολοκλήρωση 3-3½ χρόνων σπουδών και τους δίνει το δικαίωμα να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές Master degree που διαρκούν 1-2 χρόνια. Σε ορισμένους κλάδους σπουδών ο τίτλος Master είναι κατώτερος του Magister.
- Doctorate για να συνεχίσει τις σπουδές του σε αυτό το επίπεδο θα πρέπει να έχει πολύ υψηλό βαθμό στο πτυχίο των βασικών σπουδών. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ξένοι υποψήφιοι φοιτητές καλούνται να εξεταστούν σε τεστ εισαγωγής (Kenntnisprόfung) και να παρακολουθήσουν μαθήματα και ένα κύκλο διαλέξεων.
Σε ορισμένους κλάδους, στους οποίους η επιτυχής φοίτηση επιτρέπει την άσκηση επαγγελμάτων που άπτονται του δημοσίου συμφέροντος, απαιτείται κρατική εξέταση (State examination/Staatsexamen) για τη χορήγηση του πανεπιστημιακού πτυχίου και στους ξένους φοιτητές. Τούτο ισχύει για την ιατρική, κτηνιατρική , οδοντιατρική, φαρμακευτική, νομική, καθώς και για όσους επιθυμούν να γίνουν καθηγητές. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις απαιτούνται δύο κρατικές εξετάσεις για την απόκτηση του πανεπιστημιακού πτυχίου.
ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Ακαδημαϊκό έτος:
Το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε 2 εξάμηνα. Το χειμερινό εξάμηνο ξεκινά το Σεπτέμβριο/Οκτώβριο, το δε εαρινό εξάμηνο ξεκινά από το Μάρτιο/ Απρίλιο. Στα Πανεπιστήμια των Εφαρμοσμένων Επιστημών τα μαθήματα ξεκινούν είτε το χειμερινό ή το εαρινό εξάμηνο . Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου οι παραδόσεις μαθημάτων διαρκούν 4-5 μήνες και με αυτό τον τρόπο οι φοιτητές έχουν χρόνο στη διάθεσή τους για μελέτη, προετοιμασία των παραδόσεων και των σεμιναρίων, προετοιμασία εργασιών, συμμετοχή σε πρακτικές ασκήσεις και εξετάσεις.
Προϋποθέσεις εισαγωγής:
Οι υποψήφιοι φοιτητές που προέρχονται από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιθυμούν να σπουδάσουν στη Γερμανία οφείλουν να προσκομίσουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ισότιμο με το γερμανικό “Abitur”. Την απόφαση σχετικά με την ισοτιμία των ξένων απολυτηρίων λαμβάνει η ίδια η ενδιαφερόμενη πανεπιστημιακή σχολή. Εάν δεν αναγνωριστεί η ισοτιμία τότε οι υποψήφιοι οφείλουν να συμμετέχουν σε ειδικές εξετάσεις (Fest sellungsprόfung). Στις εξετάσεις αυτές ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβληθεί δύο μόνο φορές.
Η γνώση της Γερμανικής γλώσσας είναι απαραίτητη για την παρακολούθηση μαθημάτων για την απόκτηση βασικού πτυχίου στη Γερμανία. Για την παρακολούθηση των International Degree Programmes που οδηγούν σε Bachelor/Master degree οι σπουδές είναι στην αγγλική γλώσσα τουλάχιστον στα πρώτα εξάμηνα.
Ως πιστοποιητικό της γερμανικής γλώσσας απαιτείται το DSH/Deutsche Sprachprόfung fόr den Hochshulzugang auslδndischer Studien bewerber (German Language Test for University Admission) το οποίο χορηγείται από το Ινστιτούτο Γκαίτε, ή το Abitur το οποίο αποκτά κανείς εάν έχει φοιτήσει σε γερμανικό σχολείο της χώρας του.
Άλλα πιστοποιητικά που έχουν την ίδια ισχύ με το DSH είναι:
- Zentrale Oberstufenprόfung(CentralSecondary-School Level Examination).
- Grosse oder Kleine Sprachdiplom(Large or Small Language Proficiency Certificate)
- Sprachdiplom der kultusministerkonferenz Stufe II(Language Proficiency, Certificate of the Ministers for Education and Culture, Stage II).
Οι αιτήσεις εισαγωγής πρέπει πρώτα να υποβάλλονται στο Zentralstelle fur die Vergabe von Studienplδtzen (Central Admission Office) ή στο γραφείο εγγραφής φοιτητών του κάθε πανεπιστημίου. Είναι ενδεδειγμένο να υποβάλλουμε την αίτηση αρκετό χρόνο νωρίτερα από την έναρξη των εξαμήνων. Οι προθεσμίες εγγραφής διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων ιδρυμάτων. Οι υποψήφιοι μπορούν να εγγραφούν μόνο εφόσον έχουν λάβει επιστολή ότι έγιναν δεκτοί οι οποίοι πρέπει να εμφανίζονται αυτοπροσώπως για την εγγραφή.
Περιορισμός των εισακτέων:
Ο αριθμός των εισακτέων σε ορισμένες σχολές καθορίζεται από την κεντρική υπηρεσία καθορισμού των εισακτέων. Οι σχολές τις οποίες αφορά η εν λόγω διαδικασία μπορεί να είναι διαφορετικές από το ένα εξάμηνο στο άλλο. Επιπλέον , σε ορισμένα ιδρύματα δίνεται η δυνατότητα περιορισμού του αριθμού των εισακτέων σε τοπικό επίπεδο ή για συγκεκριμένα τμήματα. Τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων σε κεντρικό-τοπικό επίπεδο είναι ο μέσος όρος βαθμολογίας του απολυτηρίου, οι χρόνοι αναμονής, οι ειδικές εξετάσεις και οι κοινωνικοί παράγοντες.
Προπτυχιακές και Μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία
Προπτυχιακές σπουδές
Στη Γερμανία, κάθε κλάδος χωρίζεται στις βασικές σπουδές ( Grundstudium ), και στις κύριες ( Hauptstudium ), οι οποίες οδηγούν στο πτυχίο. Το πτυχίο που απονέμεται είναι το Diplom (για τις θετικές επιστήμες) ή το Magister Artium (για τις κλασσικές επιστήμες) ανάλογα με τον κλάδο σπουδών.
Προϋποθέσεις και διαδικασία εισαγωγής
Εκτός από την γνώση της γλώσσας ( τουλάχιστον στο επίπεδο Mittelstufe III ), οι υποψήφιοι πρέπει να έχoυν δώσει την εξέταση DSH, η οποία χορηγείται από το Ινστιτούτο Γκαίτε. Επίσης απαιτούνται και τα ακόλουθα δικαιολογητικά για την εισαγωγή τους:
- Επικυρωμένη φωτοτυπία του απολυτηρίου Λυκείου στα ελληνικά και στα γερμανικά.
- Επικυρωμένη φωτοτυπία της βαθμολογίας στις γενικές εξετάσεις στα ελληνικά και στα γερμανικά.
- Αποδεικτικό γνώσεων της γερμανικής γλώσσας.
Η Ελληνική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ίσως επηρεάσει τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια εισαγωγής στα Γερμανικά πανεπιστήμια. Γι’ αυτό το λόγο είναι καλύτερο οι υποψήφιοι να απευθύνονται στο Ινστιτούτο Γκαίτε ή στην Γερμανική πρεσβεία για περισσότερες πληροφορίες.
Μεταπτυχιακές σπουδές
Οι σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου στη Γερμανία διακρίνονται σε:
- Περαιτέρω σπουδές ( Zusatzstudium )
- Συμπληρωματικές σπουδές ( Erganzungsstudium )
- Σπουδές επιπέδου Master ( Aufbaustudium ), ανάλογα με το ποσοστό εμβάθυνσης που επιθυμεί να έχει ο φοιτητής σε κάποιο συγκεκριμένο επιστημονικό αντικείμενο.
Οι μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών είναι:
- Certificate degree,
- Diplom (θετικών επιστημών), Magister (κλασσικών επιστημών) degree και
- Doctorate όταν πρόκειται για μεταπτυχιακές σπουδές διδακτορικού επιπέδου
Η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών ( DAAD ) χορηγεί υποτροφίες για διατριβή διάρκειας ενός έτους, ενώ ο χρόνος υποτροφίας μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να παραταθεί. Παράλληλα υποτροφίες δίνονται από πολλά ιδιωτικά ιδρύματα της Γερμανίας με τα οποία πρέπει να έρθει σε επαφή ο κάθε ενδιαφερόμενος.
Προϋποθέσεις και διαδικασία εισαγωγής
Προϋποθέσεις για σπουδές σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών είναι:
- Πανεπιστημιακός τίτλος σπουδών
- Επαρκής γνώση της γερμανικής γλώσσας
Η τελική επιλογή των υποψηφίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η αξιολόγηση των δικαιολογητικών του, ο αριθμός διαθέσιμων θέσεων και σε μερικές περιπτώσεις η συμμετοχή σε γραπτές εξετάσεις.
ΚΟΣΤΟΣ ΖΩΗΣ
Δίδακτρα:
Δίδακτρα δεν υπάρχουν στα γερμανικά ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Κόστος διαμονής:
Το κόστος διαμονής στη χώρα είναι ιδιαίτερα υψηλό το οποίο μπορεί να γίνει μεγαλύτερο για τους φοιτητές που ζουν σε μεγάλα αστικά κέντρα. Οι φοιτητές μπορούν να αναζητήσουν στέγη είτε στην πανεπιστημιούπολη, είτε εκτός αυτής. Οι φοιτητικές εστίες είναι λίγες και δεν επαρκούν για όλους. Η Οργάνωση Γερμανών Φοιτητών προσφέρει ένα ειδικά ανεπτυγμένο πρόγραμμα για αλλοδαπούς φοιτητές, το οποίο τους βοηθά στο ξεκίνημα των σπουδών τους. Παράλληλα, ο Οργανισμός Υπηρεσιών των Γερμανών Φοιτητών δίνει τη δυνατότητα στους ξένους φοιτητές να μείνουν σε κάποιο δωμάτιο της φοιτητικής εστίας.
Χρηματοδοτήσεις – υποτροφίες:
Στη Γερμανία τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν παρέχουν υποτροφίες στους φοιτητές τους. Οι ξένοι φοιτητές από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να λάβουν υποτροφίες
από το φορέα DAAD (German Academic Exchange Service) οι οποίες χορηγούνται κατά κανόνα με κριτήριο την απόδοση του φοιτητή και όχι την κοινωνική του κατάσταση. Η DAAD προσφέρει υποτροφίες κυρίως για τις μεταπτυχιακές σπουδές αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και για τις βασικές πτυχιακές σπουδές μετά την ολοκλήρωση τουλάχιστον 2 χρόνων σπουδές.
Ιατρική μέριμνα:
Όλοι οι φοιτητές υποχρεούνται να έχουν τη νομοθετημένη ασφάλεια υγείας που τους καλύπτει μέχρι την ηλικία 30 χρόνων ή τη διάρκεια σπουδών 14 εξαμήνων. Η ιατρική ασφάλισή τους καλύπτει τα έξοδα εξέτασης γιατρού, νοσοκομειακή περίθαλψη και φαρμακευτική αγωγή. Οι φοιτητές πληρώνουν 320 € το εξάμηνο για την ιατρική τους μέριμνα, το οποίο καλείται να το πληρώσει στο ταμείο υγείας πριν την εγγραφή του στο Πανεπιστήμιο.
Τα Καλύτερα Γερμανικά Πανεπιστήμια:
Potsdam (http://www.uni-postdam.de), κατάλληλο για σπουδές παθογλωσσολογίας – πώς να μάθετε δηλαδή ξανά τη γλώσσα σε κάποιον ύστερα από ατύχημα -, γνωσιολογίας, διατροφολογίας, εβραιολογίας και γεωοικολογίας.
Rostock (http:www.uni-rostock.de), για επιστήμες που αφορούν τον περιφερειακό πολιτισμό και το περιβάλλον.
Chemnitz (http://www.tu-chemnitz.de), ειδικεύεται σε σπουδές που αφορούν την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Magdeburg (http://www.uni-magdeburg.de), γνωστό για τη σχολή computervisualistik (οπτικοποίηση με Η/Υ) και το τμήμα ευρωπαϊκών σπουδών.
Konstanz (http://www.uni-konsanz.de), ιδανικό για σπουδές στη φυσική, στη βιολογία και στις διοικητικές επιστήμες.
GH Siegen (http://www.hrz. uni-siegen.de), για σπουδές Media Research και ΜΜΕ.
Bayreuth (http://www.uni-bayreuth.de), προσφέρει σπουδές στις εφαρμοσμένες θετικές επιστήμες και στη μηχανολογία νέων τεχνολογιών.
Passau (http://www.uni-passau.de), για σπουδές στις γλωσσικές επιστήμες και στην έρευνα του πολιτιστικού και οικονομικού τομέα των χωρών στις οποίες ομιλούνται.
Υπηρεσίες για φοιτητές:
- German Academic Exchange Service : www.daad.de
- Hochschulrektorenkonferenz (Higher education compass): www.higher-education-compass.de
- Deutscher Akademischer Austausch Dienst (Cerman Academic Exchange Service) : www.campus- germany.de
- Deutsches Studentenwerk (Students Affairs) : www.student-affairs.de
- Studien und Berufswahl : www.-en.studienwahl.de