Κατερίνα Χλιάρα«Μια επιλογή. Μια επιλογή ορίζει τα πιστεύω σου. Μια επιλογή καθορίζει την πίστη σου. Για πάντα. Μια επιλογή μπορεί να σε μεταμορφώσει». Το αγαπημένο μου σημείο στο βιβλίο και στην ταινία. Μα το εκπληκτικό είναι ότι όντως ισχύει.
Πόσες φορές μία μας επιλογή έχει αλλάξει τη ζωή μας; Πόσες φορές μας έχει οδηγήσει σε άλλους δρόμους; Σε δρόμους που καταφέραμε, ή προσπαθούμε, να βρούμε πού θα καταλήξουν. Πώς θα μας έχουν μεταμορφώσει μέχρι το τέλος της διαδρομής.
Το βιβλίο Divergent (μεταφρασμένο στα ελληνικά ως «Απόκλιση») της Βερόνικα Ροθ προτείνει πέντε διαφορετικούς δρόμους. Κάθε νέος 16χρονος είναι υποχρεωμένος να διαλέξει μία από τις λεγόμενες δυνάμεις – φατρίες για την υπόλοιπη ζωή του. Θα επιλέξει αν θέλει να ανήκει στους ανιδιοτελείς, δηλαδή σ’ εκείνους που είναι ευτυχισμένοι χαρίζοντας ευτυχία σε άλλους. Αν θέλει να ενταχθεί στους ειρηνικούς, οι οποίοι στηρίζουν πάνω απ’ όλα την αρμονία και την ειρήνη. Αν θέλει να γίνει μέλος των ειλικρινών, οι οποίοι πιστεύουν στην αυθεντικότητα και στην τιμιότητα. Αν θέλει ν’ ανήκει στους ατρόμητους, δηλαδή τους πιο γενναίους ή στους πολυμαθείς, οι οποίοι μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο μόνο με τη δύναμη του μυαλού. Κι αυτή η απόφαση θα καθορίσει το πόσο δύσκολος ή εύκολος θα είναι ο δρόμος του με βάση την προσωπικότητά του. Θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ζει σε όλη του την ζωή, τα πιστεύω που πρέπει να υιοθετήσει και μάλιστα πολλές φορές χωρίς αντίρρηση ή δικαίωμα να ρωτήσει το «γιατί».
Προβληματίζομαι όμως.
Να ακολουθήσω τα βήματα των γονιών μου ή να διαλέξω κάτι διαφορετικό, κάτι καινούριο; Γιατί να γίνω κάτι που η κοινωνία ορίζει και να μη διαλέξω ένα δικό μου δρόμο; Γιατί να διαλέξω ένα και όχι όλα; Γιατί να υπάρχουν όρια; Γιατί πρέπει όλοι να χωριζόμαστε σε φυλές – φατρίες; Ποιος ορίζει τον τίτλο που εγώ υποτίθεται θα επιλέξω; Ποιος ενδιαφέρεται τόσο πολύ για το τι είναι αυτό που επιλέγω, αν το επιλέγω με σκοπό το καλό; Όταν δεν έχω βιώσει πολλά και δεν έχω νιώσει έντονα και με πάθος, πώς μπορώ να επιλέξω στα 16 ή στα 18 μου ένα δρόμο που απλά δε γνωρίζω;
Συνηθίζω να λέω ότι είναι ρίσκο το να μη ρισκάρεις. Σε μια τέτοια περίπτωση θα υιοθετήσω το σοφό στίχο του Macklemore: «Άλλαξε εσύ το παιχνίδι. Μην αφήσεις το παιχνίδι να σε αλλάξει». Γιατί, λοιπόν, να επιλέξω έναν δρόμο και να μην τους επιλέξω όλους;
Γιατί να μην είμαι κι εγώ Divergent;
Divergent, σύμφωνα με τη Β. Ροθ, θεωρούνται όσοι μπορούν να σκεφτούν ανεξάρτητα από τα ρεύματα που προτείνει η κοινωνία ή η κυβέρνηση. Όσοι δεν μπορούν να προσαρμόσουν τον τρόπο σκέψης τους στις φατρίες. Όσοι θεωρούνται κίνδυνοι κι απειλή για το σύστημα γιατί είναι απρόβλεπτοι. Όσοι, με λίγα λόγια, αποκλείονται • δε χωρούν σε αυτό.
Ως divergent μπορώ να είμαι και ειλικρινής και ανιδιοτελής. Μπορώ να είμαι και ειρηνικός, αλλά και ατρόμητος. Μπορώ να είμαι και ευφυής, αλλά να κρίνω και να αντιλαμβάνομαι διαφορετικά και μοναδικά από τον καθένα. Έτσι, δεν είμαι εγωιστής, δε λέω ψέματα, αλλά αγωνίζομαι για την ειρήνη κι ενδιαφέρομαι για τη γνώση, την κατανόηση και την καινοτομία.
Έτσι δεν είναι; Αυτό δεν είναι το πιο σημαντικό; Να είμαι ο εαυτός μου. Να μην κατατάσσομαι σε κάποια κατηγορία. Να αναπτύσσομαι σε κάθε τομέα και, σε κάθε περίπτωση, να μπορώ να δώσω ό,τι καλύτερο σε όποιον με χρειάζεται. Γι’ αυτό δεν επιλέγουμε δρόμους εξάλλου; Για τους άλλους. Για εμάς, όμως;
Η Β. Ροθ θα απαντήσει ότι επιλέγουμε το δρόμο που θα μας βοηθήσει να νικήσουμε τους φόβους μας. Όχι να γίνουμε απλά ατρόμητοι, αλλά να να καταφέρουμε να τους ελέγχουμε και να μη δεσμευόμαστε από αυτούς. Να προστατεύουμε τους άλλους δείχνοντας κουράγιο και γενναιότητα. Να είμαστε ειλικρινείς και να αναγνωρίζουμε τη δύναμη όλων.
Κάπως έτσι γινόμαστε ατρόμητοι… Κάπως έτσι γινόμαστε διαφορετικοί… Μαθαίνουμε να παλεύουμε για κάτι που αξίζει περισσότερο από καθετί άλλο… Γινόμαστε οι καλύτεροι εαυτοί μας… Για εμάς και για τους άλλους.
«Δεν είμαστε ίδιοι. Αλλά είμαστε, κατά κάποιο τρόπο, ένα».
Η ταινία «Divergent» ( «Η Τριλογία της Απόκλισης: Οι Διαφορετικοί» ) προβάλλεται στους ελληνικούς κινηματογράφους από την Πέμπτη 27/3/2014 και τη συνιστώ ανεπιφύλακτα.
Στο κείμενο με βοήθησε η μεγάλη fan του Divergent φίλη μου, Καλλιόπη Βλάχου, και την ευχαριστώ θερμά!