Μαρία ΤσαουσίδουΗ αλήθεια είναι πως ποτέ δεν ήμουν οπαδός των ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Την ταινία αυτή δεν θέλω να την κατατάξω σε αυτή την κατηγορία, μέσα στο μυαλό μου είναι μια ταινία κοινωνική, μια ιστορία αγάπης –πολύ διαφορετική από όσες έχετε δει ως τώρα- όπως επιθυμεί και η ίδια να αυτοχαρακτηρίζεται. Η ιστορία είναι απλή και ξαναειπωμένη. Βρισκόμαστε στο κοντινό μέλλον, ο Theodore (Joaquin Phoenix) στην προσπάθειά του να ανακάμψει από το πρόσφατο διαζύγιό του και την μονοτονία της καθημερινότητάς του, εγκαθιστά στον υπολογιστή του ένα λειτουργικό πρόγραμμα, με γυναικεία φωνή (Scarlett Johansson) που αυτοαποκαλείται Samantha. Η Samantha έχει συνείδηση, συναισθήματα και δυνατότητα προσωπικής εξέλιξης, καθιστώντας την απουσία υλικής υπόστασης το μόνο πράγμα που την διαχωρίζει από τους ανθρώπους. Οι δυο τους ερωτεύονται και δημιουργούν μια ιδιαίτερη πλατωνική σχέση που καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας εγείρει μερικά από τα θεμελιώδη υπαρξιακά και κοινωνικά ερωτήματα.
Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Spike Jonze επιστρέφει μετά την επιτυχία του το 1999, με την ταινία «Στο μυαλό του John Malkovich», με το «Her», θέλοντας να κλείσει ειρωνικά το μάτι στις ασθματικές σχέσεις της εποχής μας. Δικαίως, λοιπόν, κερδίζει και το όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου αφού τα λόγια που βάζει στα στόματα των ηρώων του είναι λόγια αληθινά. Συμπάσχει με τους χαρακτήρες του, αφήνοντάς τους ωστόσο να συνεπαρθούν από τα πάθη και τις αδυναμίες τους σε μια ατέρμονη αναζήτηση της συναισθηματικής λύτρωσης η οποία εν τέλει δεν έρχεται ποτέ.
Ο Joaquin Phoenix δίνει μια δυνατή ερμηνεία, σίγουρα άξια προσοχής, που πλαισιώνεται από την εξαιρετική επιλογή της φωνής της Scarlett Johansson, η οποία καθιστά τη Samantha έναν αυτοτελή χαρακτήρα, παρά το γεγονός ότι δεν την βλέπουμε ποτέ στην οθόνη. Απαρατήρητη δεν περνάει και η μουσική της ταινίας, η οποία της χάρισε μια υποψηφιότητα για όσκαρ και σίγουρα πολλές στιγμές έντασης και συναισθηματικής φόρτισης.
Το υπέροχο με αυτή την ταινία είναι πως ο θεατής δεν θεωρεί ούτε στιγμή τις συμπεριφορές των ηρώων αφελείς, δεν τους κατακρίνει για κάτι που στους εξωτερικούς παρατηρητές μοιάζει τελείως παράλογο. Νιώθει τη μοναξιά του Theodore και ερωτεύεται τη φωνή της Samantha, αφήνοντας το σκηνοθέτη να τον οδηγήσει στην τελική κορύφωση και να τον τσακίσει στο κάθε άλλο παρά πολύκροτο τέλος της ταινίας.
Κάποιοι την παραλλήλισαν με την ταινία «Simone» του 2002, αφού και οι δύο ταινίες πραγματεύονται το θέμα του ψηφιακού έρωτα. Ωστόσο, καμία παραπέρα σύγκριση δεν μπορεί να γίνει ανάμεσά τους, καθώς στην περίπτωση του «Her», ο σκηνοθέτης έχει φροντίσει να δημιουργήσει μια κατάσταση που σε πείθει ως προς την αληθοφάνεια και τα συναισθήματά της. Ο θεατής γίνεται κομμάτι της ταινίας και ταυτίζεται με τις συμπεριφορές των ηρώων, ακόμα κι αν αυτές απέχουν από την πραγματικότητα, γεγονός που δεν συμβαίνει με το «Simone».
Τα ερωτήματα του θεατή που βγαίνει μουδιασμένος από την αίθουσα είναι πολλά. Το κυριότερο από αυτά είναι αν όντως βαδίζουμε προς μια τέτοια εποχή όπου ακόμα και οι ανθρώπινες σχέσεις θα είναι ψηφιακές. Η ιδιόμορφη αυτή ιστορία αγάπης δεν μπορεί να σε αφήσει αδιάφορο. Κάποιοι μπορεί να κάνουν και την μεγάλη συνειδητοποίηση. Εκεί που νόμιζαν πως η τεχνολογία ανήκει στον άνθρωπο, καταλαβαίνουν πως τελικά ο άνθρωπος είναι δικός της.
Tης Μαρίας Τσαουσίδου