Κατερίνα ΧλιάραΠερπατάμε στο δρόμο και παρατηρούμε άστεγους, ρακοσυλλέκτες σε κάθε κάδο σκουπιδιών, πολίτες να μουρμουρίζουν τα προβλήματα που τους προκαλεί η σύγχρονη πολιτική και οικονομική κατάσταση. Βλέπουμε και νέους, οι οποίοι προσηλωμένοι στο κινητό τους, ακούνε μουσική, ενημερώνουν το προφίλ τους στο διαδίκτυο, στέλνουν μηνύματα. Αδιαφορούν για τους ανθρώπους γύρω τους και δε νοιάζονται για την απελπιστική επικαιρότητα.
Είναι όμως αλήθεια έτσι; Οι νέοι απλά αδιαφορούν και «σνομπάρουν» τη σημαντική και άκρως ενδιαφέρουσα πολιτική και οικονομική ζωή της Ελλάδας;
Ίσως η ουδέτερη και αδιάφορη στάση των νέων να οφείλεται στην απογοήτευση που τους προσφέρουν οι καιροί. Απογοήτευση για το επίπεδο ζωής τους, απογοήτευση για το μέλλον τους, απογοήτευση γιατί απουσιάζει η ελπίδα.
Ο Αριστοτέλης έγραψε ότι «Η νεολαία εξαπατάται εύκολα, γιατί ελπίζει γρήγορα». Τι καλύτερο από το να είσαι νέος και να κάνεις όνειρα για το μακρινό μέλλον; Να ονειρεύεσαι ότι θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο με το δικό σου τρόπο, με το δικό σου επάγγελμα. Να ονειρεύεσαι ότι θέλεις να διασχίσεις όλο τον πλανήτη ταξιδεύοντας με φίλους. Τι χειρότερο, όμως, απ’ το να «προσγειώνεσαι» απότομα στην πραγματικότητα, όταν ακόμα δεν έχεις ολοκληρώσει την πρώτη εικοσαετία της ζωής σου; Σκέφτεσαι ότι είναι σημαντικότερη η επιβίωση και η σταθερότητα, παρά το ρίσκο και η περιπέτεια. Σκέφτεσαι ότι τα χρήματα κι ένας επιπλέον μισθός είναι σπουδαιότερος από τις εμπειρίες και τα ανώφελα σχέδια. Γίνεσαι ενήλικος, επομένως ώριμος, σοβαρός, αλλά και γερασμένος, απηυδισμένος από μία κατάσταση που ακόμα δεν έχεις βιώσει μέχρι το τέλος.
Παρ’ όλ’ αυτά, ο ίδιος ο Αριστοτέλης έγραψε πως «Η ελπίδα είναι το όνειρο ενός ξύπνιου ανθρώπου». Τελείωσαν τα όνειρα κι έχουμε μείνει πλέον με την ελπίδα. Έχω δίκιο, όμως; Μήπως ούτε η ελπίδα έχει απομείνει πια;
Ακούω πρώτους τους νέους ν’ απαξιούν την πίστη στην ελπίδα. Στην ελπίδα ότι κάτι θ’ αλλάξει, ότι όλα είναι δυνατά, ότι υπάρχει η δυνατότητα να δούμε φως στο σκοτάδι. Και πιο “ρεαλιστικά”, ότι εμείς με προσπάθεια και όνειρα μπορούμε ν’ αλλάξουμε ό,τι μας εμποδίζει, ό,τι μας φοβίζει και ό,τι μας δεσμεύει. Είχε δίκιο ο Martin Luther King όταν είπε πως «ό,τι έχει συμβεί στον κόσμο, έχει πραγματοποιηθεί από την ελπίδα». Ένα μικρό ίχνος της καρφιτσωμένο στην καρδιά και στο μυαλό μας είναι δυνατότερο από κάθε ενδοιασμό μας για το μέλλον.
Ελπίδα σημαίνει τόλμη για κάτι καλύτερο κι όχι μόνο πίστη σε κάποια ανώτερη ενέργεια, στο Θεό, στην τύχη, στη μοίρα ή στο σύμπαν. Σημαίνει πρόοδος και όχι φόβος. Σημαίνει «προσπάθησε μία ακόμη φορά» σε κάθε «όχι» και «δε θα τα καταφέρεις». Ελπίδα σημαίνει να βλέπεις καθετί αόρατο, να αισθάνεσαι καθετί ακαθόριστο, να επιτυγχάνεις καθετί αδύνατο.
Η ελπίδα, όμως, σε φυλακίζει. Δε σκέφτεσαι πια με ελευθερία, αλλά βασιζόμενος σε αυτήν, γιατί ξέρεις ότι μια μέρα -σύντομα- θα καταλάβεις γιατί συμβαίνουν όσα βιώνεις και θα συνειδητοποιήσεις ότι είναι καλύτερο να ελπίζεις από το να απελπίζεσαι.
Η ελπίδα αγνοείται. Η νέα τάξη πραγμάτων επιβάλλει να σκεφτόμαστε ρεαλιστικά, σαν «μεγάλοι» και ν’ αναπαράγουμε παγιωμένες πεποιθήσεις. Τελικά, δεν είμαστε νέοι, αλλά γέροι. Χωρίς λάμψη στα μάτια, χωρίς χαμόγελο, χωρίς όνειρα στο μυαλό.
Υπάρχει, όμως, καλό σε αυτόν τον κόσμο και αξίζει να παλέψουμε γι’αυτό (J.R.R. Tolkien).