Σταυρούλα Κατσούλα-ΚαβάλληΣου βγαίνει η γλώσσα στο 1χλμ και σκέφτεσαι πως απλά το τρέξιμο δεν κάνει για σένα; 6 tips που θα σε βοηθήσουν να βάλεις το τρέξιμο στη ζωή σου.
Πέρυσι περίπου τέτοια εποχή θυμάμαι ήταν που δήλωσα συμμετοχή σε ένα δίαθλο της Νάξου, μη φανταστείτε, 3χλμ τρέξιμο, 12χλμ ποδήλατο και άλλα 3χλμ τρέξιμο σε μία on-off, αλλά αρκετά εύκολη διαδρομή. Με το ποδήλατο ευτυχώς είχαμε μία σχετική εμπειρία…
Με το τρέξιμο όμως σκέφτηκα, τί γίνεται; Είχα ελάχιστη εμπειρία και καθόλου καλές αναμνήσεις. Σχεδόν μισούσα να τρέχω… Είχα για κάποιο λόγο πειστεί ότι για να τρέχεις, πρέπει το σώμα σου και το “σκαρί” σου να προβλέπεται από συγκεκριμένο, αεροδυναμικό σωματότυπο, να είσαι στεγνός από λίπος και εδώ που τα λέμε να μην είσαι και εντελώς καλά στα μυαλά σου που από τόσα αθλήματα, πιο ενεργητικά και πιο διασκεδαστικά χόμπι, εσύ αποφάσισες να βγαίνεις στο δρόμο και απλά να τρέχεις σαν ψυχαναγκαστικός. Πιο βαρετά πεθαίνεις, σκεφτόμουν. 
Ακόμα θυμάμαι τις “προπονήσεις” μου γι’αυτό το δίαθλο που με “μύησε” στο τρέξιμο. Όλα κι όλα 2.5 χλμ έτρεχα και αναπολώ χαρακτηριστικά να μουρμουράω ότι αν δεν πάθω έμφραγμα, δεν πρόκειται να ξανατρέξω ποτέ ξανά μετά από αυτόν τον αγώνα. Εκείνες τις μέρες πρέπει να διασκέδασα πολύ κόσμο στον δρόμο καθώς προπονούμουν με όλες τις αντιδράσεις του προσώπου μου να μαρτυρούν την απήυδηση και την αρνητικότητα που εξέπεμπα ώσπου να ολοκληρώσω τη διαδρομή.
Τώρα, ένα χρόνο και πλέον αργότερα, με βρίσκω να έχω τερματίσει τον πρώτο μου Ημιμαραθώνιο, (ναι, την προηγούμενη Κυριακή έτρεξα στον 4ο Ημιμαραθώνιο Αθήνας), και τα 12χλμ να μου φαίνονται πια, όπως ακριβώς μου φαίνονταν τα 2.5χλμ πριν ένα χρόνο – και κάθε φορά αυτός ο αριθμός να αυξάνει, αργά αλλά σταθερά.
Σαφώς και αναγνωρίζω πως τα 21 μου χλμ δεν συγκρίνονται σε καμία περίπτωση με τα χιλιόμετρα που διανύουν τριαθλητές και μαραθωνοδρόμοι- για να μην αναφερθώ και στους Σπαρταθλητές και ξεφύγουμε- αλλά θα μου επιτρέψετε να φουσκώσω και γω από υπερηφάνια για τη διαδρόμή μου μέχρι στιγμής!
Μιας λοιπόν που με ρωτάνε πολλοί γνωστοί και φίλοι πως ξεκίνησα το τρέξιμο, είπα κι εγώ να μοιραστώ μερικές εμπειρικές πληροφορίες μου μαζί σου, που τουλάχιστον εμένα με βοήθησαν να φτάσω ως εδώ. Το να αναπτύξεις αντοχή στο τρέξιμο δεν είναι εύκολο, αλλά τελικά δεν είναι τόσο δύσκολο όσο πίστευα πως θα΄ναι.
Αρχικά θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως δεν έχω βλέψεις ούτε χρόνου, ούτε θέσης σε βάθρο ή συγκεκριμένο block αγώνα (στα μικρά σε αριθμό block αγώνων ξεκινούν συνήθως οι καλύτεροι σε επίδοση δρομείς). Δεν έχω καν βλέψεις ενός μέσου δρομέα. Απλά συνεχίζω να τρέχω, κι όπου με βγάλει. Ούτως ή άλλως, το τρέξιμο από μόνο του μου προσφέρει πολλά περισσότερα απ’ότι φανταζόμουν στην αρχή – πέρα από τη σωματική και πνευματική υγεία σαφώς.
Ας δούμε όμως μερικές λεπτομέρειες που ενδεχομένως σε κάνουν να αλλάξεις τη στάση σου ως προς το τρέξιμο ακριβώς όπως την άλλαξα κι εγώ:
1. Θέσε στόχους που δεν σχετίζονται με την απώλεια βάρους.
Θα σου το πω απλά. Αν τρέχεις μόνο και μόνο για να χάσεις βάρος, απλά θα βλέπεις για πάντα το τρέξιμο βαρετό και απογοητευτικό. Μην το καταδικάσεις ως τιμωρία για εκείνο το σουφλέ σοκολάτας που έφαγες προχτές. Προσπάθησε απλά να το εντάξεις στον καθημερινό τρόπο ζωής σου, σιγά-σιγά, ακριβώς οποιαδήποτε άλλη καθημερινή σου δραστηριότητα, από την οποία συγκεκριμένη βέβαια, μόνο να επωφεληθείς μπορείς.
Μην ανησυχείς πόσες θερμίδες καις. Αντίθετα, επικεντρώσου στους στόχους που πετυχαίνεις, ειδικά όταν αυτοί συνδέονται με την ικανότητά σου να τρέχεις σε σύγκριση με το πόσο έχεις βελτιωθεί από την προηγούμενη φορά.
Αντί να μετράς και να ζυγίζεις το σώμα σου, μέτρα τα χιλιόμετρα που διανύεις, τις φορές που βγαίνεις για τρέξιμο μέσα στην εβδομάδα και πόση ώρα τρέχεις κάθε φορά. Για μένα, ένα από τα μεγαλύτερα κίνητρα είναι να δηλώσεις συμμετοχή σε έναν αγώνα -μικρό ή μεγάλο, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα που θα περιμένεις. Δεν έχει σημασία. Όταν γνωρίζεις αυτή την ημερομηνία-κλειδί, συγκεντρώνεσαι περισσότερο και γίνεσαι πιο αποφασιστικός στην προπόνησή σου, στους στόχους σου και προς τον εαυτό σου γενικότερα.
2. Ο εξοπλισμός μετράει.
Παπούτσια, σορτσάκια, κολάν, αθλητικά τοπ, κάλτσες, gadget, κ.λπ., μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο την απόδοσή σου αλλά και την διάθεση και την ευχαρίστησή σου. Το τρέξιμο δεν είναι τίποτα άλλο από μία συνεχή απαναλαμβανόμενη κίνηση και “μικρές ενοχλήσεις” όπως κορδόνια, μαλλιά, μία εσωτερική ετικέτα ρούχου ή ένα σταθερός περιοδικός θόρυβος παπουτσιού ή κάποιου άλλου αξεσουάρ πάνω σου, μπορεί να γιγαντωθεί σε μεγαλύτερες αποστάσεις, ακόμα και να σε τραυματίσει.
Τα παπούτσια μέσα σε όλο αυτό τον χαμό παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο – αλλά προσοχή – η επιλογή τους είναι καθαρά προσωπικό ζήτημα. Μην παραγγείλεις αυθαίρετα παπούτσια τρεξίματος από το ίντερνετ, απλά επειδή βρήκες μία καλή προσφορά.
Δοκιμάσε όσα περισσότερα ζευγάρια μπορείς, μίλησε με τους ειδικούς κάθε καταστήματος για το είδος άσκησης που σε ενδιαφέρει, αν τυχόν αντιμετωπίζεις κάποιο πρόβλημα, τις ιδιαιτερότητές σου στο περπάτημα ή το τρέξιμο και τότε θα καταφέρεις να βρείς το ιδανικό παπούτσι με την τέλεια εφαρμογή και αίσθηση.
3. Είσαι μοναχικός καβαλάρης ή pack animal δρομέας;
Εγώ προτιμώ να τρέχω μόνη μου, το οποίο είναι λίγο περίεργο αν κρίνει κανείς το πόσο κόντρα έρχεται στο πόσο κοινωνική είμαι στη ζωή μου και στο ότι μου αρέσει να βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπους συνεχώς. Όταν τρέχω παρολαυτά, είναι από τις ελάχιστες φορές που θα βρίσκομαι εντελώς αποκομμένη από ίντερνετ – social media, τηλέφωνα, κλπ., πράγμα αξιοπερίεργο για όποιον με ξέρει, και επομένως ακόμα και η παρουσία επιπλέον ατόμων απλά μου χαλάει την ιεροτελεστία αυτή.
Για μένα το τρέξιμο δεν είναι κάτι στο οποίο μπαίνω στον “αυτόματο” και πηγαίνω. Αντιθέτως, είναι μία διαρκής σωματική, ψυχολογική και ταυτόχρονα εγκεφαλική διαδικασία και ενέργεια, κατά τη διάρκεια της οποίας θα βρεθώ να μου μιλάω, να με κρίνω, να μου δίνω συμβουλές, να με βρίζω, να με μαλώνω, να μου δίνω κουράγιο και δύναμη. Συνεπώς το να τρέχω με κάποιον άλλον, ακόμα και κάποιον σιωπηλό άλλο, μου αποσπά αυτή την εγκεφαλική διαδικασία.
Βέβαια, αυτό ισχύει απλά στη δική μου περίπτωση. Έχω φίλους που προτιμούν να τρέχουν με παρέα, ακόμα και να μιλάνε καθώς τρέχουν. Το καλό με το τρέξιμο είναι ότι μπορείς να διαπιστώσεις πολύ εύκολα και γρήγορα σε ποια κατηγορία δρομέα ανήκεις, ή και ακόμα να άλλάξεις “πλευρά” όποτε θελήσεις.
4. Ξεκίνα χαλαρά!
Μόλις αποφασίσεις πως το τρέξιμο είναι για να χτίσεις μία συνολική υγεία και όχι για να κάψεις εκείνο το σουφλέ που είπαμε παραπάνω, είσαι έτοιμος να ξεκινήσεις κυριολεκτικά σε ρυθμούς “στράτα-στρατούλα” – όχι δεν χρειάζεται να πας κατευθείαν για τον πρώτο ημιμαραθώνιο(!).
Απλά κάνε “κάτι” 3 μέρες την εβδομάδα για τουλάχιστον 12 εβδομάδες και μετά μπες στη διαδικασία να σκεφτείς το πόσο μακριά τρέχεις. Αυτό το “κάτι” μπορεί να είναι απλά να περπατάς/τρέχεις ένα χιλιόμετρο. Εν τέλει θα σου γίνει συνήθεια μετά από μερικές εβδομάδες, μόνο και μόνο βγαίνοντας για τρέξιμο συστηματικά.
Έτσι και εγώ ξεκίνησα να τρέχω συστηματικά μικρές αποστάσεις και άρχισα σιγά σιγά λοιπόν να νιώθω περίεργα εάν δεν έτρεχα κάθε 2-3 μέρες. Και τότε κατάλαβα πως είχα αρχίσει να κολλάω και εγώ το μικρόβιο.
Τα 2,5 χιλιόμετρά μου έγιναν 5, τα 5 εξελίχθηκαν σε 10, τα 10 γίναν 15 και αυτή τη σιγμή που σας μιλάω έχω πλέον στα χέρια μου το αναμνηστικό μετάλλιο του 4ου Μαραθωνίου Αθηνών για τη μεγαλύτερή μου απόσταση έως τώρα. Ευελπιστώ στο μέλλον να αποκτήσω αρκετό πείσμα, τη θέληση, τη δύναμη, την αυτοπειθαρχία και όλο το “θράσος” που χρειάζεται για να τα διπλασιάσω, τρέχοντας και τερματίζοντας τον πρώτο μου Μαραθώνιο.
5. Μην τρέξεις αν δεν θέλεις!
Προσωπικά δεν επικροτώ εμμονικές συνήθειες και ακραίες συμπεριφορές, ακόμα και στη φυσική άσκηση. Έχω φίλους που τρέχουν κάθε μέρα. Επίσης, για μεγάλη μου χαρά, γνωρίζω άτομο το οποίο κέρδισε σε, ασύλληπτο κυριολεκτικά, 24ωρο αγώνα μέσα σε γήπεδο στίβου – ναι, αν αναρωτιέστε όπως έκανα κι εγώ, έτρεχε 24 ώρες συνεχόμενα γύρω-γύρω στο γήπεδο- κι επόμενος στόχος του είναι το Σπάρταθλον.
Πραγματικά εντυπωσιάζομαι και νιώθω τουλάχιστον δέος μπροστά σε τέτοιους ανθρώπους, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να δουλέψει ποτέ στο δικό μου το μυαλό, γιατί πολύ απλά δεν μπορώ καν να κατανοήσω σαν κατάσταση το να τρέχεις για τόσες ατελείωτες ώρες, πόσο μάλλον να προσπαθήσω κιόλας, έστω και σε πρώιμο πειραματικό στάδιο.
Το ζήτημα κάθε φορά είναι να μάθουμε να ακούμε το σώμα μας, τις αντοχές μας, τις δυνάμεις μας, τα μπορώ μας και να μάθουμε τι είδους πρόγραμμα προπόνησης μας ταιριάζει για να μπορέσουμε να εξελιχτούμε όσο το δυνατό πιο αποτελεσματικά.
6. Είναι ΟΚ να είσαι περήφανος που πετυχαίνεις τους στόχους σου, όσο μικροί και να είναι!
Ελάτε παραδεχτείτε το! Όλοι εμείς που τρέχουμε, λίγο ή πολύ, γεμίζουμε με τις “άχρηστες” πληροφορίες της άσκησής μας, τα news feed των υπολοίπων, που μας ψιλοκράζουν συνήθως. Το ξέρω και το καταλαβαίνω, γιατί έχω βρεθεί σε αυτή τη θέση. Και από τις δύο πλευρές.
Νομίζω όμως ότι ακόμη και αυτό το μικρό, ασήμαντο ποστ, μπορεί να δώσει τη δύναμη και το κίνητρο να συνεχίσεις και την επόμενη μέρα καθώς βλέπεις την καθημερινή σου εξέλιξη, όσο μπορεί ακόμη να δώσει κίνητρο στον αναγνώστη του, να σηκωθεί από τον καναπέ του κάποια στιγμή και αν μη τι άλλο να δοκιμάσει να βάλει την άσκηση στην καθημερινότητά του. Και στις δύο περιπτώσεις πιστεύω πως μόνο κάτι θετικό μπορεί να βγει, οπότε ας μη βιαζόμαστε να κατακρίνουμε άτομα και συμπεριφορές μονομιάς.
Όπως και να’χει πάντως, ένα είναι σίγουρο: Το τρέξιμο χτίζει χαρακτήρα. Σε κάθε ανηφόρα που ζορίζεσαι, σε κάθε κατηφόρα που φαντάζει λυτρωτική στο μυαλό και κόλαση στα γόνατά σου, μαθαίνεις καλύτερα ποιος είσαι, από τι είσαι φτιαγμένος και τί αποζητάς να γίνεις πραγματικά.
Το τρέξιμο είναι η υπερηφάνεια σου. Γιατί έφτασες μακρύτερα, ευκολότερα, γρηγορότερα. Είναι η ικανοποίηση να βλέπεις το σώμα σου να αλλάζει, να «ξεκλειδώνει» και μαζί με αυτό να ξεκλειδώνει και το είναι σου. Δεν «παιδεύεις» το σώμα σου την ώρα που τρέχεις, αλλά εκπαιδεύεις το μυαλό σου στο να κάνει αυτό που θέλεις εσύ και όχι αυτό που σου υπαγορεύει εκείνο.
Αυτές λοιπόν είναι μερικές εμπειρικές “γνώσεις” μου στο πως να κάνεις το πρώτο σου βήμα στο τρέξιμο. Ακόμα δε νιώθω άνετα να με αποκαλέσω “δρομέα”, αλλά η αλήθεια είναι πως νιώθω ένα μικρό, επιφυλακτικό συναίσθημα περηφάνιας. Αυτό είναι κάτι που κατάφερα ολομόναχη και το συναίσθημα αυτό δεν θα το αποχωριστώ ποτέ. Εύχομαι στο μέλλον να τρέχεις κι εσύ μαζί μου.
“Τρέχω για όλες αυτές τις φορές που δεν μπορούσα και θα συνεχίσω να τρέχω για όλες εκείνες που δεν θα μπορώ.”