Γωγώ ΝταλλήΕίδαμε τη σειρά «Normal People», προβληματιστήκαμε, συγκινηθήκαμε και προσπαθήσαμε να δώσουμε απαντήσεις ο ένας στον άλλον, σε ένα διάλογο που αν δεν το κάναμε μεταξύ μας θα τον κάναμε σίγουρα με τον εαυτό μας.
Υπόθεση: Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Sally Rooney,το «Normal People» ακολουθεί την πορεία της θυελλώδους σχέσης ενός ιδιαίτερου ζευγαριού. Σε μια επαρχιακή πόλη της Ιρλανδίας, δυο συμμαθητές , η Μάριαν και ο Κόνελ αναπτύσσουν μια δυνατή ερωτική σχέση ,την οποία ωστόσο δυσκολεύονται να παραδεχτούν τόσο στους γύρω τους όσο και στον ίδιο τους τον εαυτό.
Πατήστε το play και ξεκινάμε..
Ο Κώστας ρωτάει η Γωγώ απαντάει:
Στο «Normal People», βλέπεις μια ειλικρινή και κοφτερή ματιά στις ανθρώπινες σχέσεις. Ένα μαραθώνιο συναισθήματος που αδυνατεί σκόπιμα να εκπληρωθεί γιατί αν σχηματοποιηθεί σε συμβατικά πλαίσια θα χάσει την αξία του. Δυο «τραυματισμένοι» άνθρωποι που παλεύουν με τους δαίμονες τους και προσπαθούν εναγωνίως να συνδεθούν μεταξύ τους για να ισορροπήσουν. Τίποτα δεν μοιάζει εύκολο ή προβλέψιμο όταν συμβαίνει ανάμεσα σε δυο και όχι τόσο «κανονικούς» ανθρώπους.
Αρκούν τα συναισθήματα για να είναι δυο άνθρωποι μαζί;
Σίγουρα δεν αρκεί το συναισθηματικό κομμάτι ίσα ίσα που όταν υπάρχει κάτι έντονο,όπως φαίνεται και στη σειρά, είναι δύσκολα διαχειρίσιμο για να οδηγήσει σε βιώσιμη σχέση, καθώς πολλαπλασιάζονται οι φόβοι της αποτυχίας,της απογοήτευσης,της μοναξιάς αν δεν ικανοποιηθούν οι προσδοκίες.
Παίζουν πολλοί παράγοντες ρόλο προκειμένου να αναπτυχθεί ομαλά μια διαπροσωπική σχέση οποιουδήποτε είδους, όχι μόνο ερωτικού. Είναι θέμα επικοινωνίας, δουλειάς,χαρακτήρων, συνθηκών και φυσικά προτεραιοτήτων πώς θα εξελιχθεί μια σχέση.
Γιατί μας επηρεάζει η γνώμη των άλλων ;
Όλοι επιζητούμε την αποδοχή των άλλων ειδικά των ανθρώπων από το στενό μας κύκλο που φαντάζομαι ότι υπάρχει μια εκτίμηση οπότε είναι αυτονόητο να επηρεαζόμαστε και υποσυνείδητα μερικές φορές από τη γνώμη τους. Απλώς νομίζω εκεί πρέπει να υπάρχει μια διάκριση στο ποιος και τι μας λέει για να αξιολογήσουμε και τη γνώμη του.
Ωστόσο θεωρώ ότι η δική μας βούληση πρέπει να είναι η πρώτη και η τελευταία που θα μα οδηγεί στη λήψη αποφάσεων καθώς κανείς δεν είναι περισσότερο μέσα σε κάτι όπως π.χ μια σχέση όπως εμείς οι ίδιοι για να γνωρίζει όλες τις παραμέτρους ή τον άνθρωπο που έχουμε απέναντι μας.
Έρωτας και αξιοπρέπεια, χωράνε στην ίδια πρόταση;
Εξαρτάται ποιος γράφει την πρόταση και τι σημασία δίνει στην κάθε λέξη. Αν θεωρήσουμε ότι ως έρωτας νοείται ως ένα ιδιαίτερα δυναμικό συναίσθημα που μπορεί να εκφεύγει του ελέγχου μας,συνεπάγεται σίγουρα ένα είδος έκθεσης,το οποίο όταν δεν επηρεάζει αρνητικά τον άλλον νομίζω σε ένα βαθμό είναι θεμιτό. Δεν θεωρώ ότι είναι κακό ούτε εύκολο να εκτίθεσαι γιατί σημαίνει συνήθως ότι αισθάνεσαι και έχεις το θάρρος να το εξωτερικεύσεις.
Δύο «τραυματισμένοι» άνθρωποι μπορούν να χτίσουν μία υγιή σχέση;
Το επιμύθιο της σειράς είναι ακριβώς αυτό. Πόσο δύσκολο είναι να ενωθούν δυο άνθρωποι με διαφορετικές καταβολές. Γιατί από τη μια πλευρά όσο και αν μας ξενίζει,ο πόνος αποτελεί συνδετικό κρίκο για κάποιους.
Μια δυσάρεστη εμπειρία μπορεί να συνδέσει ανθρώπους γιατί ακριβώς υπάρχει ένα κοινό έδαφος που μπορεί να οδηγήσει σε αλληλοκατανόηση. Βλέπεις κάτι όμοιο στον άλλον,ένα κοινό βίωμα που σε φέρνει πιο κοντά.
Ωστόσο, καθώς όλοι κουβαλάμε πράγματα από την παιδική ή και την ενήλικη μας ζωή, είναι πολύ δύσκολο να έρθουμε πολλές φορές αντιμέτωποι με αυτά. Φοβίες, ανασφάλειες,άγχη. Απλώς όταν δεν τα διαχειριζόμαστε μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη σχέση μας με τους άλλους και συνήθως διαιωνίζονται αντί να λύνονται.
Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που έχει αλλάξει πολύ η λέξη σχέση και συχνά την αποφεύγουμε. Γιατί είναι πολύ δύσκολο να ορθοποδήσει με έναν ισορροπημένο τρόπο και να επωμιστούμε την ευθύνη της. Γιατί ακριβώς δεν αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας σε πρώτη φάση για να συνδεθούμε με έναν άλλο άνθρωπο σε δεύτερο στάδιο.
Η Γωγώ ρωτάει ο Κώστας απαντάει:
Το «Normal People» δεν είναι απλά άλλη μία ιστορία αγάπης με προβλέψιμη έκβαση. Μέσα σε αυτήν βρίσκεις τον εαυτό σου, τις ιστορίες των φίλων σου, ταυτίζεσαι, νευριάζεις, στεναχωριέσαι, προβληματίζεσαι και όλα αυτά σε ένα πλαίσιο ρεαλισμού που καθιστά αδύνατη κάθε προσπάθεια αποστασιοποίησης.
Η ενσωμάτωση σου στην ιστορία φαντάζει αναπόφευκτη, τα συναισθήματα αποκτούν κυρίαρχο έλεγχο, οι αναμνήσεις αναβιώνουν και η παράδοση σου σε ό,τι πρόκειται να διαδραματιστεί είναι πλέον μονόδρομος.
Υπάρχουν κανονικοί και μη κανονικοί άνθρωποι;
Ποιός άραγε μας διακρίνει σε κανονικούς και μη; Και αν το κάνει, τί κριτήρια χρησιμοποιεί; Εγώ ξέρω να αναγνωρίζω ανθρώπους ευαίσθητους και σκληρούς, θαραλλέους και δειλούς, ειλικρινείς και ψεύτες, δυνατούς και αδύναμους, ευαίσθητους, πληγωμένους, μοναχικούς, εγκλωβισμένους, ανθρώπους που έχουν αγαπηθεί και άλλους που δεν πήραν ποτέ αγάπη. Εγώ τους ξέρω τους ανθρώπους για ξεχωριστούς και μοναδικούς, δε ξέρω να προσδιορίσω τους κανονικούς. Και αν αυτοί υπάρχουν τότε σίγουρα δε διαφέρουν σε τίποτα από αυτούς που εγώ ξέρω, δεν έχουν τίποτα περισσότερο, ίσως ωστόσο να έχουν κάτι λιγότερο.
Υ.Γ: αν κανονικός σημαίνει κοινωνικά αποδεκτός, αν υποδηλώνει ένα κατασκεύασμα από στερεότυπα, πολιτική ορθότητα, απωθημένα, κρυμμένα συναισθήματα και ανάγκες, τότε καλύτερα να μην γνωρίσουμε ποτέ αυτή την κανονικότητα.
Τι καθορίζει τελικά τις επιλογές μας,»τι αξίζω» ή τι «νιώθω»;
Το αιώνιο δίλημμα, μυαλό ή καρδιά; Λογική ή συναίσθημα; Δύο πόλοι συγκρούονται, ο ένας φωνάζει πως μπορείς και δικαιούσαι καλύτερα, ενώ ο άλλος αδιαφορεί και θέλει να ζήσει το παρόν, με κάθε κόστος, κάθε έκπτωση.
Συνήθως η μάχη είναι άνιση όταν φτάσει κανείς στο σημείο αυτό. Ο αγώνας για τους περισσότερους, έχει κριθεί πριν καν αρχίσει και το τίμημα εκείνη την ώρα φαντάζει μακρινό σενάριο. Δεν είναι εύκολο να κάνεις στην άκρη όσα νιώθεις, όπως δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσεις τι αξίζεις.
Κάπου μπερδεύεσαι, υποτιμάς, υπερεκτιμάς, κουράζεσαι, συμβιβάζεσαι, παραδίνεσαι. Παραδίνεσαι στο συναίσθημα που εκείνη την ώρα μοιάζει το μόνο για το οποίο μπορείς να είσαι σίγουρος, τη μόνη σταθερά που μπορεί να σε καθοδηγήσει με την ελπίδα πως θα δικαιωθείς.
Δε ξέρω τελικά τι παίζει μεγαλύτερο ρόλο στον καθένα, αλλά σίγουρα η προσδοκία και η πίστη πως μπορούμε όλα να τα φέρουμε στα μέτρα και τις ανάγκες μας, ακόμα και όταν όλα δείχνουν το αντίθετο, πάντα θα ορίζουν τη στάση μας και συχνά θα μας απογοητεύουν.
Ταμπέλες: Πόση δύναμη μπορούν να αναπτύξουν πάνω μας;
Ταμπέλες…Άλλοτε μας τις βάζουν, άλλοτε τις βάζουμε εμείς στους άλλους και άλλοτε τις “κρεμάμε” μόνοι μας στον εαυτό μας. Κάποτε περιγράφουν μία πραγματικότητα και κάποτε εκφράζουν ένα στερεότυπο, μία εύκολη κρίση. Πάντοτε όμως μας δείχνουν τι γνώμη έχουν οι άλλοι για εμάς, πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας και πώς σκεφτόμαστε για τους γύρω μας. Συνήθως ταυτίζονται με βαρίδια που κάποιος τα σέρνει και τον ακολουθούν, ό,τι και αν κάνει, ό,τι και αν πει γιατί κάπου κάποιος άλλος αποφάσισε για εκείνον.
Ποτέ όμως δεν είναι αργά για να αναλογιστεί κανείς πως μία ταμπέλα δε μπορεί πραγματικά να τον καθορίσει αν ο ίδιος δεν ταυτιστεί με το περιεχόμενο της, δεν έχει παραπάνω δύναμη από αυτήν που ο ίδιος θα της δώσει. Και τότε, ίσως να αρχίσει να ξεθωριάζει.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να βρεις τη θέση σου στην ζωή και στη ζωή των άλλων;
Όλοι θέλουν να νιώθουν πως ανήκουν κάπου, πως επιτελούν κάποιο ρόλο, πως κάποια θέση επιφυλάσσει και σε αυτούς η ζωή στην οποία ήρθαν χωρίς να ερωτηθούν. Κάποιες φορές νιώθουν πως βρίσκονται στη μέση, άλλοτε στην άκρη, μα δυσκολεύονται να καταλάβουν για πού προορίζονται τελικά. Σκαμπανεβάσματα, ερωτηματικά, κούραση.
Μία αναζήτηση χωρίς τέλος, χωρίς σίγουρη και άμεση απάντηση. Και «αν τελικά εγώ δεν κάνω για εδώ, αν δεν κάνω με αυτούς», αναρωτιέσαι εύλογα όταν οι αντοχές λιγοστεύουν. Αν όντως έτσι είναι, όσο εύκολα και αν το λέει κάποιος, όσο δύσκολα και αν το ακούει ένας άλλος, τότε έχεις το προνόμιο να δημιουργήσεις τη δική σου θέση, ακλόνητη, αδιαπραγμάτευτη, μη συμβιβαστική, ικανή να χωρέσει σε κάθε κόσμο που θα θελήσει να τη φιλοξενήσει.
Γιατί, κατά παράφραση του ποιητή, τη θέση σου στον κόσμο αν δεν τη βρεις, την φτιάχνεις.
*Φιλική και πολύτιμη συμμετοχή : Κώστας Μπουρνάζος