Έμμυ ΑλεξιάδουΈνα διαφορετικό θέατρο με μια ιδιαίτερη ιστορία!
Το Μαύρο Θέατρο έχει τη μοναδική γοητεία του, ένα διαφορετικό θέατρο που δεν συγκρίνεται με τα άλλα. Η μαγεία του βασίζεται σε ένα απλό και σκοτεινό μυστικό – το ίδιο το σκοτάδι.
Πρόκειται για ένα μείγμα κινησιολογίας, χορού, μουσικής και παντομίμας που βασίζεται σε μια απλή οπτική πλάνη, γνωστή ως «μαύρο δωμάτιο»: μια κατασκευή δηλαδή επενδυμένη με μαύρο ύφασμα που λειτουργούσε ως σκηνή και φιλοξενούσε στο εσωτερικό της ηθοποιούς και μαριονετίστες, επίσης ντυμένους στα μαύρα. Η οπτική εξίσωση μαύρου θέματος-μαύρου φόντου έκανε τους ηθοποιούς «αόρατους» στο μάτι, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προκαλούν ψευδαισθήσεις, εκμεταλλευόμενοι τη βοήθεια του φωτισμού των κεριών.
Σήμερα το πιο γνωστό μαύρο θέατρο είναι το Μαύρο Θέατρο της Πράγας, το οποίο έχει συνεπάρει όλο τον κόσμο. Το παιχνίδι με τις απίθανες και λεπτεπίλεπτες ισορροπίες, η τεχνική ακρίβεια ορατών και αοράτων προσώπων και η εκπομπή υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), κάνουν την παράσταση να μοιάζει με ένα ιδιότυπο φανταστικό τσίρκο. Και ενώ τα αντικείμενα έχουν τη δική τους ανεξάρτητη βούληση και ζωή, οι ηθοποιοί-χορευτές «αφηγούνται» στο θεατή την ιστορία τους μέσα από την παγκόσμια γλώσσα της παντομίμας.
Στο σκοτάδι λοιπόν, ξετυλίγεται ο πιο φαντασμαγορικός κόσμος με μορφές που δεν συναντάς στην καθημερινότητα.
Όμως ας δούμε από που ξεκίνησε το Μαύρο Θέατρο
Το Μαύρο Θέατρο γεννήθηκε στην αρχαία Κίνα. Η πρώτη παράσταση του Μαύρου Θεάτρου παίχθηκε για να διασκεδάζει ο αυτοκράτορας, και στην ουσία επρόκειτο για θέατρο σκιών. Αυτό το θεατρικό στυλ έγινε δημοφιλές, και στον 18ο αιώνα, η τέχνη επεκτάθηκε στην Ιαπωνία, όπου άρχισε να χρησιμοποιείται στο παραδοσιακό ιαπωνικό κουκλοθέατρο “bunraku“.
Παρατηρούμε έτσι την εξέλιξη της αιώρησης με τα τεχνικά εργαλεία που είχαν εφεύρει και την μαγεία που πρόσφεραν στο κοινό επηρεασμένοι από την κινέζικη κουλτούρα.
Μέχρι εκείνη την στιγμή, όλα θεατρικά έργα παντού ήταν συνήθως εμπνευσμένα από την καθημερινότητα, την πολιτική ζωή αλλά και από τα ήθη και τα έθιμα κάθε τόπου σε όλες τις θεατρικές ομάδες ανά τον κόσμο. Το Μαύρο Θέατρο ξεπέρασε την λογική αυτή που μέχρι τότε επικρατούσε και ανέδειξε τη μαγεία και την μυθική υπόσταση της τέχνης. Αψήφησε την βαρύτητα και οι ηθοποιοί έμοιαζαν να πετούν στην σκηνή, ταξιδεύοντας την φαντασία του θεατή σε πρωτόγνωρα συναισθήματα.
Η αέρινη αυτή φιλοσοφία της κίνησης από το πραγματικό στο φανταστικό έγινε απόλυτα αποδεχτή από τις ευρωπαϊκές πόλεις. Αργότερα ξεχάστηκε και για αρκετούς αιώνες σταμάτησε να προωθείται ως τρόπος καλλιτεχνικής έκφρασης. Στη δεκαετία του 1950 βρήκε μόνιμο καταφύγιο στην Πράγα.
Η εξέλιξη του Μαύρου Θεάτρου ήταν ραγδαία, ενώ η αποδοχή του κοινού την ανέδειξε και την έχει ακόμα ως πρώτη επιλογή για την ψυχαγωγία του. Τώρα πλέον υπάρχουν πολλές θεατρικές ομάδες που εκπροσωπούν το είδος αυτό, ενώ βάζουν προσθήκες προσφέροντας φαντασμαγορικά θεάματα σε κάθε απαιτητικό κοινό. Η καθεμιά από αυτές προσπαθεί να περάσει την τέχνη σε άλλη διάσταση, αφήνοντας το αποτύπωμά της για την επόμενη γενιά καλλιτεχνών.
Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν ακόμα το μαύρο βελούδο και οι χορευτές ηθοποιοί κάνουν ακόμα πιο φαντασμαγορικό το θέαμα κρατώντας black light, για να δώσουν μέσα από σχηματισμούς την μορφή της κάθε ιστορίας που αφηγούνται με τις κινήσεις τους. Ουσιαστικά οι φιγούρες τους εμφανίζονται και πολλές επίσης στιγμές δίνουν την αίσθηση ότι είναι αόρατα όντα που ξαφνιάζουν τον θεατή που δεν ξέρει τι να περιμένει.
Η παράδοση που ταξίδεψε από την μακρινή Κίνα στην Ευρώπη οφείλει την ύπαρξή της μέχρι σήμερα στον Jiri Srnec που ανέδειξε την παραδοσιακή τέχνη σε όλο τον κόσμο και ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες να την αγαπήσουν και να την συνεχίσουν μέχρι και σήμερα.
Ωστόσο υπάρχει κι ένας μύθος πίσω από την δημιουργία του!
Ο μύθος λέει ότι ένας αυτοκράτορας της κινεζικής δυναστείας των Μινγκ, ο Γουάνγκ-Πανγκ είχε έναν μοναχογιό, τον Λιανγκ, ο οποίος πέθανε, αφήνοντας τον πατέρα του απαρηγόρητο. Έλα όμως που στην αυτοκρατορική αυλή ζούσε ένας μάγος, ο Μανγκ-τι, που υποσχέθηκε στον μονάρχη να φέρει τον γιο του πίσω από τον άλλο κόσμο.
Για να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του, χρησιμοποίησε μια τεχνική που θα ονομάζαμε σήμερα «μαύρο θέατρο»! Κάθε φορά που ο αυτοκράτορας ήθελε να δει τον γιο του, μια ομάδα αντρών -ντυμένοι στα μαύρα και με τον κατάλληλο φωτισμό κεριών, για να ξεγελούν το αυτοκρατορικό μάτι- μετακινούσαν το σώμα του Λιανγκ με τέτοιον τρόπο που έμοιαζε όντως ζωντανός! Ο Μανγκ-τι εκπαίδευε τους βοηθούς του καθημερινά στον χειρισμό της σορού για να μοιάζει ολοένα και πιο «ζωντανός», με τα αποτελέσματα να λογίζονται εκπληκτικά: ο Λιανγκ φώτιζε πλέον, όπως και παλιά, τη ζωή του πατέρα του, με τον αυτοκράτορα να είναι περιχαρής για το ασύλληπτο δώρο που του έκανε ο μάγος του…Ή αυτό ισχυρίζεται τουλάχιστον ο πατροπαράδοτος μύθος της Κίνας!