Γωγώ Νταλλή
Από τη δίκη της Νυρεμβέργης και το ρατσιστικό μίσος στην υπόθεση των διαδηλωτών του Σικάγο, σας παρουσιάζουμε 7 φορές που το σινεμά έστρεψε το βλέμμα του στο εδώλιο.
Ιστορικές δίκες με φόντο τη δικαστική αίθουσα, εμπνευσμένες από τη ζωή ή τη λογοτεχνία μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη, υπενθυμίζοντας μας τον αγώνα για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
1«M– Ο Δράκος του Ντίσελντορφ» ( 1931)
Στο Βερολίνο του 1930, η αστυνομία αναζητά ένα κατά συρροή δολοφόνο μικρών παιδιών. Η αγαπημένη ταινία του σκηνοθέτη Φριτς Λάγκ είναι εμπνευσμένη από την πραγματική ιστορία του κατά συρροή δολοφόνου Πέτερ Κούρτεν, γνωστού και ως δράκου του Ντίσελντορφ. Το ανατριχιαστικό σφύριγμα του δολοφόνου, το παιχνίδι των σκιών αλλά και η παιδική αθώοτητα που κηλιδώνεται συνθέτουν ένα δικαστικό αριστούργημα. Αξιοσημείωτη η σεναριακή παρέμβαση του υποκόσμου που συστρατεύεται με την αστυνομία για την αποκάλυψη του δολοφόνου, υπακούοντας στους δικούς του νόμους.
2«12 ένορκοι» (1957)
Αθώος ή ένοχος; 12 ένορκοι καλούνται να αποφασίσουν για την υπόθεση δολοφονίας ενός πατέρα από τον 18 χρονο γιό του. 12 διαφορετικοί χαρακτήρες ανταλλάσσουν επιχειρήματα σε ένα δράμα κλειστού δωματίου, που μοιάζει διαχρονικό σχεδόν 63 χρόνια μετά την πρώτη προβολή του. Μελετημένη ψυχογράφηση χαρακτήρων ,καλογραμμένοι διάλογοι, και καίριοι προβληματισμοί γύρω από ηθικά ζητήματα αναδεικνύονται με φόντο μια αίθουσα που ισοδυναμεί με θεατρική σκηνή. Η ταινία του Σίντνει Λουμέτ έχει χαρακτηριστεί από τον Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου ως μια από τις καλύτερες δικαστικές ταινίες στην ιστορία του σινεμά.
3«Ανατομία ενός εγκλήματος» (1959)
Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου του Μίσιγκαν Τζον Ντ. Βόλκερ,ο Ότο Πρέμινγκερ πάει κόντρα στη χολιγουντιανή νόρμα, αγγίζοντας το τολμηρό για την εποχή, ζήτημα του βιασμού. Ο δικηγόρος Πόλ Μπίγκλερ αναλαμβάνει την υπεράσπιση ενός υπολοχαγού που κατηγορείται για τη δολοφονία ενός μπάρμαν, ύστερα από το ξυλοδαρμό και το βιασμό της γυναίκας του από το θύμα. Μια πολυεπίπεδη υπόθεση που ξεδιπλώνεται μαεστρικά μέσα από την προσπάθεια του Μπίγκλερ να οδηγήσει τον εντολέα του στο δρόμο της αθώωσης ενάντια στα αποδεικτικά στοιχεία. Η «Ανατομία ενός εγκλήματος» έχοντας στο τιμόνι της τον έμπειρο ηθοποιό Τζέιμς Στιούαρτ, προτάθηκε το 1959 για 7 όσκαρ μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας.
4«Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης» (1961)
Το οσκαρικό δικαστικό δράμα του Στάνλει Κρέιμερ έφερε ίσως για πρώτη φορά το Ολοκαύτωμα και τα εγκλήματα των ναζί στη μεγάλη οθόνη. Η ταινία πραγματεύεται τη δίκη τεσσάρων γερμανών δικαστών για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη ναζιστική Γερμανία. Η δίκη της Νυρεμβέργης , κέρδισε κοινό και κριτικούς χάρη στους συγκλονιστικές ερμηνείες των Μαξιμίλιαν Σελ, Μάρλεν Ντίτριχ και Τζούντι Γκάρλαντ. Ηθικά διλήμματα,φόβοι και μυστικά από τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης παρελαύνουν μέσα από μακροσκελείς αγορεύσεις και παθιασμένους μονολόγους. Ίσως το πιο εμβληματικό δικαστικό φιλμ με ιστορική και συναισθηματική αξία.
5«Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» (1962)
Το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα της Χάρπερ Λι «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη μόλις δυο χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Πρωταγωνιστής του ο δικηγόρος Άττικους Φίντς που αναλαμβάνει την υπεράσπιση ενός αφροαμερικανού που κατηγορείται για το βιασμό μιας λευκής κοπέλας με φόντο τις παθογένειες του αμερικανικού Νότου, τη δεκαετία του 1930. Η μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό στη σκιά του ρατσισμού εκτυλίσσεται μπροστά στα δυο παιδιά της οικογένειας , Σκάουτ και Τζεμ που παίρνουν τα δικά τους μαθήματα ζωής μέσα από αυτή τη δικαστική υπόθεση. Ο Γκρέγκορι Πεκ ως Άττικους Φιντς καθήλωσε με την ερμηνεία του, και κέρδισε δικαίως το πρώτο και μοναδικό όσκαρ της καριέρας του.
6«Φιλαδέλφεια» (1993)
Μια ταινία-ωδή στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η «Φιλαδέλφεια» του Τζόναθαν Ντέμι. Εμπνευσμένη από την αληθινή ιστορία του δικηγόρου Τζέφρι Μπάουερς,θέτει στο μικροσκόπιο μια από τις πρώτες δίκες ενάντια στην ομοφοβία και το ρατσισμό εις βάρος των οροθετικών. Ο νεαρός δικηγόρος απολύθηκε από τη δουλειά του επειδή νόσησε από τον ιό HIV, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, γεγονός που τον ώθησε να προσφύγει στο Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Νέας Υόρκης. Με τον Τομ Χανκς και τον Ντένζελ Ουάσινγκτον στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, η “Φιλαδέλφεια” αποτυπώνει εύστοχα το στίγμα του AIDS και υμνεί τον αγώνα ενάντια στις διακρίσεις.
7«Η δίκη των 7 του Σικάγου» (2020)
Τον Νοέμβριο του 2020, ο μετρ του δικαστικού δράματος, Άαρον Σόρκιν έφερε στο προσκήνιο τη διαβόητη δίκη του Σικάγο με επτά διαδηλωτές να κάθονται στο εδώλιο για τα επεισόδια στο Συνέδριο των Δημοκρατικών το 1968. Η δικαστική διαμάχη επί κυβέρνησης Νίξον και η κακοδικία που ακολούθησε παρουσιάστηκαν με σχετική πιστότητα στα αληθινά γεγονότα, σαφή πολιτική τοποθέτηση αλλά και αρκετές δόσεις χιούμορ.