Κωνσταντίνα ΣερμπήΉρθε η ώρα να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, τον μεγάλο Ισπανό ποιητή και την πολυτάραχη ζωή του!
Ο Φεντερίκο ντελ Σαγράδο Κοραθόν ντε Χεσούς Γκαρθία Λόρκα, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1898 στο Φουέντε Βακέρος, ένα μικρό χωριό στον νομό Βέγα, στην περιφέρεια της Γρανάδας.
Το 1936 δολοφονείται από Ισπανούς φασίστες. Η δολοφονία του Λόρκα μας αποκαλύπτει αυτό που ήδη γνωρίζαμε …η ποίηση είναι μια επικίνδυνη ιδέα μια επιλογή ζωής και θανάτου. Μια επανάσταση που ξεκινά χωρίς όπλα, αλλά με χαρτί και μολύβι.
«Δε ζει μόνο με ψωμί ο άνθρωπος. Αν ήμουν πεινασμένος και αβοήθητος στο δρόμο, δε θα ζητούσα ένα ψωμί, Θα ζητούσα μισό ψωμί και ένα βιβλίο».
Σ’ αυτό το ενδιάμεσο κομμάτι μεταξύ γέννησης και θανάτου, της ζωής, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα εγκατέλειψε την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γρανάδα για να ασχοληθεί με τη δική του επανάσταση, τη λογοτεχνία, την ποίηση και την ζωγραφική.
Το 1919 εγκαταστάθηκε στη Φοιτητική Κατοικία του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης και γνώρισε τον Σαλβαδόρ Νταλί. Ακόμα, συνέθεσε τα πρώτα ποιήματά του με τίτλο: «Βιβλίο Ποιημάτων».
Η τσιγγάνικη μουσική αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Λόρκα και συνέθεσε το «Ποίημα του Κάντε Χόντο» ένα λαικό τραγούδι της Ανδαλουσίας που τραγουδιέται από τσιγγάνους.
Για τον Σαλβαδόρ Νταλί συνέθεσε την περίφημη «Ωδή στον Σαλβαδόρ Νταλί» και εκείνος σκηνοθέτησε το θεατρικό έργο του Λόρκα «Μαριάννα Πινέδα».
Το ταξίδι του στην Αμερική του χαρίζει έμπνευση και γράφει το ποίημα: «Ένας ποιητής στην Νέα Υόρκη». Επιστρέφοντας στην Ισπανία ολοκληρώνει τις περίφημες τραγωδίες του που αφορούν την κοινωνική καταπίεση: Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα, Ματωμένος Γάμος, Γέρμα, Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας.
Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα δεν γλυτώνει από τη μπότα του φασισμού. Κατευθυνόμενος μαζί με τον κουνιάδο στη Γρανάδα με σκοπό να επισκεφτεί και να αποχαιρετίσει τον πατέρα του, συνελήφθη από οπαδούς του Φράνκο, στο σπίτι των Ροσάλες, φαλαγγιτών φίλων του.
Η ομοφυλοφιλία του Λόρκα ήταν ασφαλώς ένας επιπλέον λόγος. Οι απαγωγείς του ήθελαν να τον ταπεινώσουν που πρόδωσε την ισπανική αρρενωπότητα.
Τελικά τα χαράματα της 19ης Αυγούστου 1936, στρατιωτικοί του πολιτικού κινήματος CEDA πυροβόλησαν τον Γκαρθία Λόρκα, λόγω των αριστερών φρονημάτων του. Το πτώμα του πετάχθηκε σε ανώνυμο τάφο στην περιοχή Fuentegrande de Alfacar στα περίχωρα του Βιθνάρ, κοντά στη Γρανάδα.
Η δολοφονία του χρεώθηκε σε ακροδεξιούς και επιχειρηματικούς κύκλους καθώς θεωρήθηκε πως ξεσηκώνει την εργατιά και τους αγρότες κατά του καθεστώτος.
Οι προσπάθειες να αποκαλυφθεί ο τάφος του Λόρκα παραμένουν άκαρπες. Φημολογείται πως η ίδια του η οικογένεια εμποδίζει τις ανασκαφές.
Ο Λόρκα εξοντώθηκε ως ποιητής. Εξοντώθηκε από τον φασισμό από όπλα που επιδιώκουν την ριζική αποκαθήλωση του ανθρώπου. Δεν μπορούν, όμως, να εξοντώσουν το πνεύμα, την ιδέα. Τα όπλα πήραν μια επαναστατική ποιητική ύπαρξη, το μολύβι και το χαρτί απορρόφησαν τις σφαίρες. Γράφει ο Νίκος Εγγονόπουλος στο έργο του «ΝΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ΣΤΙΣ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 1936 ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΑΝΤΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΜΙΝΟ ΝΤΕ ΛΑ ΦΟΥΕΝΤΕ»:
Η Τέχνη κι η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:
η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε
να πεθάνουμε
περιφρόνησις απόλυτη
αρμόζει
σ’ όλους αυτούς τους θόρυβους
τις έρευνες
τα σχόλια επί σχολίων
που κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
αργόσχολοι και ματαιόδοξοι γραφιάδες
γύρω από τις μυστηριώδικες κι αισχρές συνθήκες
της εκτελέσεως του κακορίζικου του Λόρκα
υπό των φασιστών
μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει πως
από καιρό τώρα
-και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα-
είθισται
να δολοφονούν τους ποιητάς