Μαριλίτσα ΚωνσταντοπούλουΜήπως έχεις και εσύ εμμονή για τα περασμένα;
Πόσο συχνά ανακαλούμε στην μνήμη μας κάτι παρελθοντικό,το οποίο μπορεί να μην είναι απαραίτητα μία στιγμή ή ένα σύνολο στιγμών συνδεδεμένων με κάποιο άτομο ή με ένα συγκεκριμένο ίσως συμβάν που με μαεστρία ξεδιαλέξαμε, αλλά μία ολόκληρη ίσως χρονική περίοδος.
Μια ολόκληρη περασμένη περίοδος συνδυασμένη με κάποια ηλικία που πέρασε και δε θα ξαναέρθει, με μια άλλη πτυχή του εαυτού μας, η οποία ξεδιπλώθηκε όταν βρήκε την ευκαιρία και, ίσως, να κρύφτηκε καλά στα χρόνια που ακολούθησαν ή ίσως και έναν άλλο εαυτό .
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανατρέχουμε στο παρελθόν κάποιες φορές ασυνείδητα φέρνοντας στη μνήμη μας εικόνες με κάποιον τυχαίο συνειρμό, συναντώντας κάτι από το παρελθόν στην μετεξέλιξή του στο τώρα, προσπαθώντας να ξεπεράσουμε κάποιο έντονο βίωμα, συνηθέστερα αρνητικό, αλλά, βρίσκοντας προσκόμματα στο τώρα που μας γυρνάνε πίσω και άλλες φορές συνειδητά, βάζοντας τον εαυτό μας στη διαδικασία να θυμηθεί, να αναβιώσει, να ξαναέρθει σε εκείνη τη θέση που ήταν κάποτε.
Και δεν είναι απαραίτητο ότι αυτή η θέση μπορεί να προκαλεί θετικά συναισθήματα αν σκεφτούμε πόσες και πόσες φορές επιμένουμε να αναλωνόμαστε σε καταστάσεις στενάχωρες βάζοντας τον εαυτό μας εσκεμμένα σε μια διαδικασία ψυχικού πόνου, τιμωρώντας τον που δεν έχει τη δύναμη να μην πονά.
Από την άλλη πλευρά ανατρέχουμε ηθελημένα σε εκείνες τις θετικές αναμνήσεις, όπου θετικές νοούνται οι αναμνήσεις εκείνες που θα μας προκαλέσουν το συναίσθημα ευφορίας που αποζητάμε, ανεξάρτητα από το αν από μια πιο αντικειμενική σκοπιά, ή μάλλον πιο σωστά από μια πιο ευρέως αποδεκτή σκοπιά, με γνώμονα το ποσοτικό κριτήριο, παραπέμπουν σε κάτι όντως καλό.
Με αφορμή μια σχετικά πρόσφατη κουβέντα με έναν παλιό φίλο που μοιραστήκαμε τις ίδιες σκέψεις για τη τελευταία έντονη αναπόληση των περασμένων και την ασυγκράτητη τάση ωραιοποίησής τους έναντι του παρόντος, αναρωτήθηκα έντονα τί είναι αυτό που αποζητάμε σε κάτι τόσο μακρινό που πέρασε, σε μια άλλη εποχή. Και βέβαια είναι και αυτή η επιμονή μας να εξιδανικεύουμε το παρελθόν, κάτι που δεν μπορούμε να πούμε πως το κάνουν όλοι, ίσως οι πιο ανικανοποίητοι. Εκείνοι που ποτέ δεν μπορούν να πουν ότι είναι ευχαριστημένοι με το τώρα, όχι γιατί το τώρα συγκεκριμένα δεν είναι επαρκές, σαν τις κακές περιόδους που όλοι βιώνουμε κάποτε και που έρχονται και παρέρχονται, αλλά γιατί πάντα θέλουμε περισσότερα από αυτά που έχουμε. Γιατί μπορεί κάπου όντως να είμαστε άπληστοι, όντως να μην έχουμε μάθει να εκτιμάμε αρκετά αυτά που διαθέτουμε συγκριτικά με άλλους που δε τα διαθέτουν, όντως να θέλουμε το κάτι παραπάνω, γιατί πάντα θέλουμε το καλύτερο, το περισσότερο.
Το μέλλον είναι πολύ ανοιχτό και ρομαντικά αβέβαιο. Κρύβει όμως μια βαθύτατη φοβία. Τη φοβία ότι πέρα από τον παράγοντα καλή τύχη πολύ πιο δεδομένος είναι ο παράγοντας της επιλογής και του τιμήματός της.
Εκεί που βρίσκεσαι μπροστά από κλειστές πόρτες χωρίς να ξέρεις τι κρύβουν από πίσω τους, και καλείσαι να επιλέξεις μία. Και τη στιγμή που θα επιλέξεις ανοίγει αυτή η μία και οι άλλες παραμένουν κλειστές πίσω. Και δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω γιατί η ζωή πάει μπροστά, γιατί ο χρόνος ως φυσικό μέγεθος τρέχει προς μία μόνο κατεύθυνση.
Και τότε οι πολλές επιλογές που είχες παύουν να είναι πολλές. Γιατί επέλεξες και καλείσαι να ακολουθήσεις το δρόμο που διάλεξες αφήνοντας πίσω τους άλλους άγνωστους δρόμους που είχες να σε περιμένουν, υπάρχοντες εκεί για να τους διαβείς.
Ακροβατώντας μεταξύ του άγνωστου μέλλοντος και του δεδομένου παρελθόντος, βυθιζόμενος σε χαοτικές σκέψεις χάνοντας το ίδιο το παρόν αποζητάς εκείνο το παρελθόν που έχει τη σιγουριά του δεδομένου και που μηχανικά εξιδανικεύεις για να νιώσεις την ασφάλεια εκείνης της νοσταλγικής εποχής της πρότερης νιότης, των ακόμα υπαρκτών επιλογών που απέρριψες διερωτώμενος για το σωστό της τωρινής επιλογής.
Το παρελθόν όμως δεν αλλάζει. Το μέλλον δεν προδιαγράφεται βέβαιο ακόμα κι όταν όλοι οι παράγοντες φαίνονται να συνηγορούν υπέρ αυτής της βεβαιότητας. Γιατί τότε είναι που μεσολαβεί κι αυτός ο παράγοντας της τύχης, καλής ή και κακής. Προσκολλώμενος στο παρελθόν δε βλέπεις το πραγματικό τώρα, το οποίο σε λίγο θα είναι επίσης παρελθόν.
Χάνεσαι στο χρόνο διερωτώμενος για το τί θα φέρει το μέλλον.
Χάνοντας το τώρα. Κι όλα αυτά από την ανάγκη να βρεις ένα χαμένο εαυτό, ίσως πιο δυναμικά πλασμένο, όπως δυναμικά τον έπλασες με τη φαντασία σου, πιστεύοντας ότι όντως κάποτε υπήρξε. Εφησυχάζοντας στην ήσυχη σκέψη ότι όλα θα γίνουν στο μέλλον.
Ανακουφιστικό παρελθόν. Πελώριο μέλλον. Βασανιστικό τώρα.
