Σταύρος ΓεννίτσαρηςΑκραία καιρικά φαινόμενα με ένταση και διάρκεια, αισθητή αύξηση της θερμοκρασίας της γης, λιώσιμο των πάγων, μετακινήσεις πληθυσμών ζώων. Μετανάστευση ανθρώπινων πληθυσμών, εμφύλιος στη Συρία, κοινωνικές εντάσεις στις Αφρικανικές χώρες.
Μια σειρά από ζητήματα διαφορετικής φύσης, που όμως έχουν κάτι κοινό. Όλα οφείλονται ολοκληρωτικά ή εν μέρει στο σημαντικότερο ίσως ζήτημα, που αντιμετωπίζει και θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα τις επόμενες δεκαετίες. Στην κλιματική αλλαγή.
Το πρόβλημα αυτό, της κλιματικής αλλαγής αναλύει σφαιρικά η Εμμανουέλα Δούση στο βιβλίο «Κλιματική Αλλαγή». Το βιβλίο καλύπτει τις βασικές πλευρές του ζητήματος. Σε περίπου εκατό σελίδες, με επιστημονική εγκυρότητα και απλότητα, αποφεύγοντας την απλούστευση και την παράλειψη σημαντικών πλευρών του προβλήματος.
Η θερμοκρασία του πλανήτη ανεβαίνει, ενώ οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, παρά τις δεσμεύσεις των μεγαλύτερων κρατών-ρυπαντών, αυξάνονται ραγδαία. Οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής αρνούνται τόσο την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης, όσο και την ευθύνη των αερίων του θερμοκηπίου για το φαινόμενο.
Στο πρώτο μέρος, το βιβλίο έρχεται να αντικρούσει τους ισχυρισμούς των αρνητών της κλιματικής αλλαγής, παραθέτοντας έγκυρα επιστημονικά δεδομένα. Παράλληλα, αναδεικνύει την αυξανόμενη επικινδυνότητα του προβλήματος για τα οικοσυστήματα και την ανθρωπότητα.
Στο δεύτερο μέρος, γίνεται μια ιστορική καταγραφή της παγκόσμιας δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Συγκεκριμένα, κάνει μία αναδρομή από την διαπραγμάτευση και την υπογραφή του πρωτοκόλλου του Κιότου μέχρι και την ιστορική συμφωνία στο Παρίσι το 2015.
Μέσα από αυτήν την αναδρομή, εξετάζεται η επιτυχία της διεθνούς συνεργασίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Φωτίζονται οι καθοριστικές αποφάσεις των σημαντικότερων διασκέψεων για το κλίμα και αναδεικνύονται οι κοινωνικοπολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες, που συνέβαλαν στη λήψη αυτών των αποφάσεων.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της χαρακτηρίζεται από εξαιρετική πολυπλοκότητα και αβεβαιότητα. Απαιτεί τη συνεργασία του συνόλου των κρατών του πλανήτη, που έχουν διαφορετικές προτεραιότητες, αντιλήψεις, συμφέροντα, δυνατότητες, αλλά και πολύ διαφορετικό βαθμό ευθύνης στην πρόκληση. Άρα και στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τα μέτρα, που είναι αναγκαίο να ληφθούν, αγγίζουν το σύνολο της ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Οικονομία, κοινωνική οργάνωση, συλλογική αντίληψη, τρόπος ζωής, έρευνα, τεχνολογία, ενέργεια, διατροφή, μεταφορές, πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγή, επιχειρηματική κουλτούρα, θεσμοί, νομοθεσία και πολιτική είναι κάποιοι από τους τομείς που θα επηρεαστούν.
Το βιβλίο «Κλιματική Αλλαγή» είναι ένα μικρό βιβλίο, που διαβάζεται σε ένα σαββατοκύριακο και λειτουργεί ως εγχειρίδιο κατανόησης για ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που καλείτε να αντιμετωπίσει η παγκόσμια κοινότητα.
Ανήκει στην κατηγορία των βιβλίων που χρειαζόμαστε στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, όπου η σφοδρότητα και οι συνέπειες της πολύχρονης ύφεσης μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Είναι καιρός να αφυπνιστούμε σαν κοινωνία και να δώσουμε την σημασία που πρέπει στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.
Το συγκεκριμένο βιβλίο συμβάλλει στο να στρέψουμε το βλέμμα μας σε ένα ζήτημα, που ενέχει απρόβλεπτους και μη αναστρέψιμους κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Άλλωστε, η οικονομική κρίση αργά ή γρήγορα θα περάσει.
Η κλιματική αλλαγή, όμως, είναι ίσως η μεγαλύτερη απειλή για την βιωσιμότητα του πλανήτη. Αφορά τις παρούσες και επόμενες γενιές και θα απασχολεί όλο και πιο έντονα τη διεθνή κοινότητα.
Η Εμμανουέλα Δούση σπούδασε πολιτικές επιστήμες και νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Paris I, Panthéon-Sorbonne. Έλαβε δύο μεταπτυχιακά διπλώματα (Diplômes d’Etudes Approfondies) στο δημόσιο διεθνές δίκαιο και διεθνείς οργανισμούς (1990) και στο δίκαιο περιβάλλοντος (1992). Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές με διδακτορικό, το οποίο έλαβε το 1998, με άριστα.
Από το 1992 έως το 1994 εργάστηκε στη Γαλλία, αρχικά ως ασκούμενη στην UNESCO και, στη συνέχεια, ως ερευνήτρια στη διεθνή ΜΚΟ INSULA-International Scientific Council for Island Development.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (1994) και στο Υπουργείο Αιγαίου (1994-1996). Από το 1997 έως το 1999 διετέλεσε εμπειρογνώμονας (senior expert) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πρόγραμμα Ecos-Ouverture (Βρυξέλλες, Παρίσι και Βουδαπέστη).
Το 2002 εξελέγη λέκτορας και το 2009 επίκουρη καθηγήτρια διεθνών θεσμών στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2015 είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια. Έχει διατελέσει επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Dijon στη Γαλλία (2011 και 2013). Το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 ήταν visiting fellow στο European University Institute στη Φλωρεντία.
Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από θέματα σχετικά με τις πηγές του διεθνούς δικαίου, τους διεθνείς οργανισμούς, την επίλυση διεθνών διαφορών, την προστασία του περιβάλλοντος.
Έχει δημοσιεύσει τρεις μονογραφίες και δύο βιβλία με άλλους συγγραφείς, καθώς και άρθρα στα περιοδικά Revue Générale de Droit International Public, Annuaire du droit de la mer, Southeast European and Black Sea Studies, Revue Hellénique de Droit International, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, καθώς και σε ξενόγλωσσους και ελληνόγλωσσους συλλογικούς τόμους.
*Το βιβλίο «Κλιματική Αλλαγή» της Εμμανουέλας Δούση είναι το δεύτερο τις σειράς Μικρές εισαγωγές των εκδόσεων Παπαδόπουλος με διευθυντή τον Μπάμπη Παπαδημητρίου. Η σειρά Μικρές Εισαγωγές είναι μια συλλογή βιβλίων αναφοράς γραμμένα σύντομα, περιεκτικά και κατανοητά από ειδικούς από όλους τους τομείς των επιστημών, των γνώσεων και της επικαιρότητας. Δίνουν απαντήσεις σε κάποιο από τα αναρίθμητα θέματα, που έρχονται στις καθημερινές συζητήσεις μας και των οποίων η πολυπλοκότητα της εποχής, του κόσμου και της επιστήμης απαιτεί εμπεριστατωμένη κατανόηση.
Εμμανουέλα Δούση: Η κλιματική αλλαγή είναι ένα θέμα που αγγίζει τη ζωή όλων μας.