Μαρία ΤσιμάραΣαν σήμερα, στις 21 Ιανουαρίου 1924 απεβίωσε ο Ρώσος πολιτικός, θεωρητικός του Μαρξισμού και εμπνευστής της «Οκτωβριανής Επανάστασης». Μια αναδρομή στην ζωή και στο έργο του.
Ο Βλαντιμίρ Λένιν αποτελεί μια από τις γνωστότερες μορφές του κομμουνιστικού κινήματος και της Σοβιετικής ένωσης. Αποτελεί ένα πρόσωπο με φανατικούς θαυμαστές αλλά και ορκισμένους εχθρούς. Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τεράστια επίδραση του στον σύγχρονο κόσμο, τόσο από άποψη διαμόρφωσης μιας νέες ιδεολογίας, όσο και στην έκβαση την ιστορίας του κόσμου.
“Οι ιδέες είναι σαν τα καρφιά. Όσο τις χτυπάς, τόσο βαθύτερα μπαίνουν”
Ο Βλαντιμίρ Ουλιάνοφ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1870 στο ανατολικά της Μόσχας. Προέρχονταν από καλλιεργημένη και μορφωμένη οικογένεια της Ρωσίας,με Εβραϊκές, Ρωσικές και Γερμανικές ρίζες, και η οποία είχε γενικότερα κλίση προς την επαναστατική και αντιτσαρική δράση. Ο νεαρός Βλαντιμίρ, αν και ήταν βαπτισμένος στην Ρωσική Ορθόδοξη εκκλησία, δήλωνε από μικρός άθεος.
Γεγονός-ορόσημο, που σημάδεψε την ζωή αλλά και την κοσμοθεωρία του ήταν η εκτέλεση του μεγαλύτερου αδερφού του, λόγω επαναστατικής δράσης κατά του Τσάρου.
Ο Λένιν, το 1887 ξεκίνησε τις σπουδές του στην Νομική , όμως λίγο καιρό μετά αποβλήθηκε από τη σχολή για τα επαναστατικά και ριζοσπαστικά του πιστεύω και οδηγήθηκε στην εξορία. Αυτή η περίοδος αποτέλεσε επίσης ένα σταθμό στην ζωή του, καθώς τότε ήρθε σε επαφή με εξόριστους επαναστάτες και μυήθηκε στην μαρξιστική θεωρία.
Το ψευδώνυμο, δε, Λένιν, λέγεται πως προήλθε κατά τα χρόνια της εξορίας του στη Σιβηρία, προερχόμενο από τον ποταμό Λένα της Σιβηρίας.
«Η εντιμότητα στην πολιτική είναι αποτέλεσμα της δύναμης, ενώ η υποκρισία αποτέλεσμα της αδυναμίας»
Στην συνέχεια, όταν το τσαρικό καθεστώς σταμάτησε να τον καταδιώκει και σταμάτησε η περίοδος της εξορίας του, κατέφυγε το 1900 στην Ελβετία και στο Μόναχο, όπου εξέδιδε το περιοδικό «Ίσκρα», που σημαίνει «Σπίθα». Στόχος του περιοδικού ήταν να συνδέσει μεταξύ τους τις μαρξιστικές οργανώσεις και να προετοιμάσει τη δημιουργία κόμματος και να ασκήσει κριτική στην ομάδα των οικονομιστών.
Ο Λένιν, ήρθε σε ρήξη με τα υπάρχοντα πιστεύω, και οι απόψεις του ήταν ανατρεπτικές ακόμα και για τους πιο προοδευτικούς κύκλους. Ήταν αντίθετος με όσους πίστευαν πως ο μαρξισμός δεν ήταν εφαρμόσιμος στην αγροτική Ρωσία, επειδή δεν υπήρχε προλεταριάτο, αλλά και με όσους θεωρούσαν πως έπρεπε να προηγηθεί μία επανάσταση της αστικής τάξης και να ακολουθήσει η επανάσταση του προλεταριάτου.
«Ένα ψέμα που λέγεται αρκετά συχνά μετατρέπεται σε αλήθεια»
Ο Λένιν, ως θεωρητικός της επανάστασης και του κομμουνισμού, υποστήριζε πως η κατάσταση ήταν ώριμη για την εκδήλωση μιας σοσιαλιστικής επανάστασης, αφού στη Ρωσία υπάρχει καπιταλισμός, συνεπώς υπάρχει και η ρωσική εργατική τάξη, που είναι η κινητήρια δύναμη της επανάστασης. Τα έργα του «Ποιοι είναι οι φίλοι του λαού και πώς καταπολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες» και «Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία» , αποτέλεσαν σταθμό για τη διάδοση του μαρξισμού στη Ρωσία και την ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης της εργατικής τάξης της Ρωσίας, καθώς άνοιξε το δρόμο για τη συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με το επαναστατικό κίνημα.
Μελέτησε, επιπροσθέτως, επιστημονικά τον ιμπεριαλισμό και προσέφερε στον τομέα της φιλοσοφίας, και ειδικότερα στην ανάλυση και ερμηνεία της , ανεφάρμοστης ως τότε, μαρξιστικής θεωρίας. Ανέπτυξε, δηλαδή, κι εμπλούτισε τη θεωρία και την πρακτική της ταξικής πάλης, της δημοκρατικής και της σοσιαλιστικής επανάστασης και της δικτατορίας του προλεταριάτου, καθώς και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και της μετάβασης στον Κομμουνισμό. Στον χώρο της φιλοσοφίας, ο Λένιν υπερασπίστηκε το διαλεκτικό υλισμό, διατύπωσε τη θεωρία της αντανάκλασης, κατέδειξε, με ανάγλυφο τρόπο, τον κομματικό χαρακτήρα της πάλης των διαφόρων τάσεων και ομάδων.
Όταν το 1898 ιδρύθηκε το Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα, και έπειτα Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης, η πλευρά του Λένιν αποκαλέστηκε «μπολσεβίκοι» , δηλαδή πλειοψηφούντες, και η άλλη «μενσεβίκοι» , δηλαδή, μειοψηφούντες.
Κατά το δεύτερο συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος των Εργαζομένων το 1903, ενέκρινε το πρόγραμμα που επεξεργάστηκαν ο Λένιν μαζί με τον Πλεχάνοφ. με αναπόφευκτη όμως , τη διάσπαση του κόμματος σε Μπολσεβίκους και Μενσεβίκους.
Αρχές του 1900, πραγματοποιούνται διαδηλώσεις και απεργίες εργατών στη Ρωσία, και γενικότερα ξεσπάει κίνημα αγροτών και εμφανίζεται δυναμικά και το φοιτητικό κίνημα.
Ο Λένιν, είδε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως ευκαιρία να μετατραπεί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος σε εμφύλιο, ανάμεσα σε αστούς/καπιταλιστές/τσαρικούς και προλεταριάτο.
”Όσο υπάρχει κράτος δεν υπάρχει ελευθερία. Όταν υπάρχει ελευθερία, δεν υπάρχει κράτος”
Πράγματι, το 1917, ο τσάρος Νικόλαο Β’ ανετράπη. Ο Λένιν επέστρεψε τότε στη Ρωσία, και απαίτησε από την ”νέα ιμπεριαλιστική κυβέρνηση” να παραδώσει ”όλη την εξουσία στα Σοβιέτ”,δηλαδή στα συμβούλια εκπροσώπων των εργατών, στρατιωτών και αγροτών, ενώ παράλληλα οι ιδέες του Λένιν περί επιβολής μιας ”δικτατορίας του προλεταριάτου” άρχισαν να αποκτούν όλο και μεγαλύτερη απήχηση. Στις 26 Οκτωβρίου 1917, τελικά, οι μπολσεβίκοι, καταλαμβάνουν τα χειμερινά ανάκτορα της Αγίας Πετρούπολης.
Την ίδια, κιόλας, μέρα, το πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ παρέδωσε την εξουσία στο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού. Ο Λένιν εξελέγη πρόεδρος του Συμβουλίου ενώ σ΄αυτό περιλαμβάνονταν ο Λέων Τρότσκι για τις Εξωτερικές υποθέσεις και ο Ιωσήφ Στάλιν για τις Μειονότητες.
Δύο χρόνια αργότερα, 1919, μπολσεβίκοι ηγέτες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν και ίδρυσαν την Κομμουνιστική Διεθνή. Τα μέλη της Κομμουνιστικής Διεθνούς, συμπεριλαμβανομένου του Λένιν, διέκοψαν τις επαφές τους με το ευρύτερο σοσιαλιστικό κίνημα. Από τότε, τα μέλη της διενούς θα χαρακτηριστούν ”κομμουνιστές” και η ιδεολογία τους ”κομμουνισμός”. Στη Ρωσία, το μπολσεβικικό κόμμα μετονομάστηκε σε «Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα», το οποίο οδήγησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης.
Όταν η υγεία του Λένιν είχε ξεκινήσει να ολισθαίνει, και να πάσχει συχνά από εγκεφαλικά επεισόδια, το 1922 ο Στάλιν ανέλαβε γενικός γραμματέας του κόμματος κι στόχευε στη συγκέντρωση όλων των εξουσιών στα χέρια του. Ο Λένιν προσπάθησε, μάταια, να ανατρέψει αυτή την πορεία των πραγμάτων.
Β. Λένιν και Ι. Στάλιν
Στην πολιτική «διαθήκη του», συγκεκριμένα, είχε εκφράσει τους φόβους του για τη σταθερότητα του κόμματος υπό την ηγεσία ισχυρών, αλλά ολότελα διαφορετικών προσωπικοτήτων, όπως ήταν ο Στάλιν και ο Τρότσκι.
Τελικά, την 21η Ιανουαρίου 1924 υπέστη ένα ακόμα εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να απεβιώσει. Πέθανε κοντά στη Μόσχα, σε ηλικία 53 ετών.
Λέγεται ότι ο εγκέφαλος του Λένιν αφαιρέθηκε προτού βαλσαμωθεί το σώμα του και η σοβιετική κυβέρνηση ανάθεσε σε επιστήμονες να μελετήσουν τον εγκέφαλο του. Η πόλη της Αγίας Πετρούπολης μετονομάστηκε σε Λένινγκραντ (= η πόλη του Λένιν) προς τιμήν του, ως και την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, όπου και έλαβε ξανά το αρχικό όνομά της.
Μετά το θάνατο του Λένιν το 1924, ξέσπασε διαμάχη μεταξύ των ισχυρότερων μελών για τη διαδοχή του με κύριους ανταγωνιστές τον Ιωσήφ Στάλιν κι τον Λέων Τρότσκι. Τελικά τα ηνία ανέλαβε ο Ι. Στάλιν , και μάλιστα το 1933, κατάφερε να εξορίσει τον Τρότσκι και να επιβληθεί των υπολοίπων μελών του Κόμματος. Αργότερα με εντολή του ιδίου, ο Τρότσκι δολοφονήθηκε στη Λατινική Αμερική.
Πλέον, αν και ο υπαρκτός σοσιαλισμός της Ρωσίας έχει καταρρεύσει και πολλοί υποστηρίζουν πως το ”πείραμα δεν πέτυχε”, το πρόσωπο του Λένιν, σύμφωνα με ρωσικές έρευνες, χαίρει αποδοχής, εκτίμησης και σεβασμού, σε αντίθεση με τους διαδόχους του. Αναγνωρίζεται, ακόμη και σήμερα, τόσο στην Ρωσία, όσο και σε άλλες περιοχές, ως πολιτική ιδιοφυΐα και αποτελεί έμπνευση και πρότυπο επαναστατικών δράσεων.
Πηγή: http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/RUSlenin.htm