Γιώργος ΒέρδηςΤο Kintsugi αποτελεί την τέχνη του να αποδέχεσαι και να προσεγγίζεις την καταστροφή ή με άλλα λόγια αποτελεί το μάθημα που μπορεί να μας διδάξει η ανατολική φιλοσοφία για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε την ζημιά, την ατέλεια, το απλό και το ανεπιτήδευτο.
Στα τέλη του 15ου αιώνα ο απρόσεκτος Ιάπωνας Σόγκουν Ashikaga Yoshimasa έσπασε ένα κινέζικο μπόλ τσαγιού. Έτσι λοιπόν πήρε την απόφαση να το στείλει πίσω στη Κίνα για επισκευή. Όταν όμως το μπόλ τσαγιού επέστρεψε στην οικεία του Ashikaga, ο στρατιωτικός αυτός ηγέτης λυπήθηκε πολύ μόλις είδε πώς τα κομμάτια του σπασμένου μπόλ είχαν ενωθεί με άσχημα μεταλλικά σύρματα. Όχι, αυτό δεν είναι ένα ηθικό δίδαγμα για το ότι πρέπει να κρατάτε την εγγύηση όταν αγοράζετε κάτι.
Ο Ashikaga Yoshimasa
Οι τεχνίτες του κύκλου του Σόγκουν έψαξαν έναν νέο τρόπο να διορθώσουν το σπασμένο μπόλ και έτσι βρήκαν μια νέα τεχνική που δεν προσπαθούσε να κρύψει την ζημιά που είχε γίνει αλλα να την αγκαλιάσει και να την μετατρέψει σε τέχνη. Χρησιμοποίησαν λοιπόν πανάκριβη χρυσή σκόνη για να συγκολλήσουν μεταξύ τους τα σπασμένα κομμάτια, μια τεχνική που ονομάστηκε Kintsugi οπού Kin σημαίνει χρυσός και Tsugi ενώνω.
Η τεχνική αυτή ήταν επαναστατική καθώς δεν μεριμνούσε να κρύψει το σπάσιμο αλλα να του προσδώσει αξία και αισθητική. Τα σπασμένα προϊόντα που επιδιορθώνοντας με χρυσό είχαν το χαρακτηριστικό ότι ήταν πιο όμορφα από ότι ήταν προηγουμένως.
Με τον τρόπο αυτό το Kintsugi έγινε μια πασίγνωστη τέχνη και εγκαινίασε μια νέα φιλοσοφία στην Ανατολή κατά την οποία τα σπασμένα αγγεία, μπόλ και φλυτζάνια δεν πρέπει να πετιούνται, αλλά να επιδιορθώνονται με σεβασμό και προσοχή.
Παράδειγμα εφαρμογής Kintsugi
Πρόκειται για μια φιλοσοφία που θα μπορούσε να διδάξει πολλά στον άνθρωπο της Δύσης. Ο δυτικός πολιτισμός δίνει αναμφίβολα μεγάλη σημασία σε αξίες όπως το νέο, το τέλειο, το γεωμετρικό και το σύμμετρες.
Οι αξίες αυτές επηρεάζουν βαθύτατα τον άνθρωπο των δυτικών κοινωνιών που μεγαλώνει με φιλοδοξίες για μια τέλεια καριέρα, έναν άψογο γάμο, δύο υπέροχα παιδιά και γενικά μια ιδανική ζωή. Η ζωή μας όμως, εν τέλει αποδεικνύεται ατελής και γεμάτη καταστροφές.
Η ανάγκη για συμμετρία στον δυτικό πολιτισμό.
Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα απεικόνισης του παραδείγματος αυτού αποτελούν οι ρομαντικές κομεντί. Σε αυτές, όταν ένα ζευγάρι που έχει χωρίσει και έχει γνωρίσει τη ζημιά φτάνει στο σημείο της επανένωσης, τότε το ζευγάρι συμφωνεί να είναι μαζί για άλλη μια φορά, σαν τίποτα να μην συνέβη.
Η φιλοσοφία αυτή αντικατοπτρίζει το πώς εμείς οι ίδιοι θέλουμε να ξεχάσουμε τις άσχημες καταστάσεις με το να τις διαγράφουμε από την μνήμη μας αντί να αποδεχόμαστε τη ζημιά που έχει προηγηθεί.
Σε αντίθεση με αυτή την αντίληψη έρχεται η Ιαπωνική αισθητική που ονομάζεται Wabi Sabi. Η αισθητική αυτή έχει τις ρίζες της στη Βουδιστική φιλοσοφία και εκτιμάει αισθητικά αξίες όπως το παλιό, το ατελές και το ανεπιτήδευτο.
Η εκπληκτική αυτή τέχνη μπορεί να μας διδάξει πολλά καθώς συμβολίζει απλές αρχές όπως το ότι η επιδιόρθωση απαιτεί την μεταμόρφωση, ότι το ατελές μπορεί να είναι πιο όμορφο από το τέλειο καθώς και το ότι οφείλουμε να σεβόμαστε το σπασμένο και το ευάλωτο.