Μπορεί να μην καταφέρετε να φτιάξετε, αλλά αξίζει να μάθετε την διαδικασία παραγωγής σούμας!
Βρισκόμαστε στην Πάρο αρχές Νοέμβρη. Το νησί έχει αδειάσει εντελώς από τουρισμό και πλέον ασχολούμαστε με τις υπόλοιπες δουλειές μας: αγροτικά, ψαρέματα, κτηνοτροφία, κτλ. Ο καιρός είναι όπως πρέπει. Μουντάδα και ψιλόβροχο… ο λεγόμενος κρασόκαιρος.
Τα τσάμπουρα έτοιμα-βρασμένα* αφού πατήσαμε το καλοκαίρι, αποθηκεύσαμε τα τσαμπιά σε πλαστικά βαρέλια, όπου και αυτά δημιούργησαν μια διαδικασία ζύμωσης, το “βράσιμο”. Οι καζανιέρηδες δίνουν το ΟΚ, προσκόμισαν την ειδική άδεια, το χωριό (στη δική μας περίπτωση Καμάρες Νάουσας) μπαίνει σε μία Α γραμμή προτεραιότητας και αρχίζουμε σιγά σιγά να τσιπουροβγάζουμε.
Επειδή ο χρόνος των καζανιέρηδων είναι περιορισμένος και πρέπει να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες ενός ολόκληρου χωριού σε σύντομο χρονικό διάστημα, τυχαίνει να μένουν στο καζάνι 5-6 μέρες σερί.
Για τον λόγο αυτό υπάρχει ο άγραφος νόμος που “υποχρεώνει” τον εκάστοτε πελάτη/οικογένεια: α) να είναι παρών στη διαδικασία και να βοηθάει όπως μπορεί, β) να φέρνει μαζί του μεζέδες (κρέατα, ψάρια προς ψήσιμο, ή οτιδήποτε παράγει) και να τρατάρει καζανιέρηδες και λοιπούς παρευρισκόμενους και γ) να δίνει ένα μικρό ποσό προς αποπληρωμή της άδειας και φυσικά για τον κόπο των καζανιέρηδων.
Στο πλαίσιο αυτό δημιουργείται ένα μοναδικό κλίμα ομόνοιας, όπου καθόμαστε παρέα οι οικογένειες, τρώμε-πίνουμε μερόνυχτα ολόκληρα, γελάμε, λέμε ιστορίες του νησιού, του χωριού, προσωπικές, πειραζόμαστε, βοηθάμε (ψευτοδουλεύουμε) και τελικά έχουμε δημιουργήσει και ένα υπέροχο ποτό (to get us through the winter).
Σημείωση: Σούμα, ρακή, τσίπουρο είναι όλα παράγοντα της απόσταξης των σακχάρων του σταφυλιού. Ακολουθείται η ίδια διαδικασία παραγωγής. Αυτό που αλλάζει ανά περιοχή και ονομασία είναι τα προϊόντα που τοποθετούνται στο καζάνι. Π.χ στην Πάρο βάζουμε τσάπουρα, κρασί και ενίοτε κανένα σύκο, καμιά πιπεριά κ.α και το παράγωγο της σούμας των προϊόντων αυτών τη λέμε… σούμα.
Με επιφύλαξη: Οι Κρήτες στη ρακή βάζουν μόνο τσάπουρα (και αυτό φαντάζομαι θα αλλάζει ανά περιοχή) και τσίπουρο γενικά λέγεται το απόσταγμα στο οποίο έχουμε βάλει μόνο κρασί.
Όπως και να χει, σε όλες τις περιοχές είναι αφορμή για γλέντι. Ενώ στην Κρήτη πολλές φορές ξεφεύγει σε πανηγύρι μεγάλων διαστάσεων.
Καθαρίζουμε καλά το καζάνι μας, τοποθετούμε μια σήτα στον πάτο για να μην αρπάξουν τα τσάμπουρά μας και ρίχνουμε μέσα τα προϊόντα μας (τσάμπουρα, κρασί και οτιδήποτε άλλο). Δυναμώνουμε τη φωτιά κάτω από το καζάνι και αυτά αρχίζουν να βράζουν. Με τη διαδικασία αυτή ατμοποιούνται τα σάκχαρα των προϊόντων μας.
Έπειτα ο ατμός αυτός περνάει από έναν σωλήνα, ο οποίος με τη σειρά του περνάει από νερό που κρυώνει τον ατμό. Ο ατμός υγροποιείται και πλέον ρέει το απόσταγμά μας στον κουβά.
Προσέχουμε ώστε η θερμοκρασία του ποτού μας να κυμαίνεται από 18 έως 20 βαθμούς και η σούμα μας είναι έτοιμη προς κατανάλωση.
Καλόπιοτα και καλό μας χειμώνα!