Κατερίνα ΑδαμοπούλουΟ Κυνόδοντας του Λάνθιμου εγκαινιάζει το 2009, το greek weird cinema αφηγούμενος με φόντο την εξουσία και τον εγκλεισμό μια παράξενη οικογενειακή ιστορία.
Εαν υπάρχει κάποιος, που έχει κατορθώσει να διχάσει τον ελληνικό κινηματογραφικό λαό όσο κανένας άλλος κατά τα τελευταία έτη, αυτός είναι αναμφισβήτητα ο Γιώργος Λάνθιμος. Και μόνο το άκουσμα του ονόματος του σε κινηματογραφικές παρέες είναι ικανό να προκαλέσει πολλαπλά εγκεφαλικά, νευρικούς κλονισμούς, εμφύλιες συρράξεις ως και να τερματίσει φιλίες!
Η αλήθεια είναι οτι ο Λάνθιμος έχει καταφέρει με τις ταινίες του να δημουργήσει 2 φανατικά αντίπαλα στρατόπεδα, αυτό των επικριτών του, που δεν αντέχουν το περιεχόμενο των έργων του και απο την άλλη αυτό των πιστών θαυμαστών του, που εκστασιάζονται με κάθε σκηνή, που φέρει την υπογραφή του [δηλώνω υπερήφανα οτι ανήκω στην τελευταία κατηγορία!].
Η ”αρχή του κακού” εντοπίζεται το 2009, όταν ο Κυνόδοντας [Dogtooth] του σκηνοθέτη μπαίνει στην κινηματογραφική ζωή μας αναστατώνοντας την, για πάντα.
Ο Κυνόδοντας αφηγείται την ιστορία μιας κάπως περίεργης οικογένειας, που επιλέγει συνειδητά να αποξενωθεί από την κοινωνία και να ζήσει μακριά από την παραδεδεγμένη αλήθεια, μέσα στο κλουβί της κατασκευάζοντας την δική της πραγματικότητα.
Οι ρόλοι εντός της οικογένειας είναι απλοί και προκαθορισμένοι. Οι γονείς και ιδιαίτερα ο πατέρας, έχουν επιφορτιστεί με τον ρόλο της ανακατασκευής του οικογενειακού περιβάλλοντος και της εκπαίδευσης των παιδιών τους.
To πρώτο επιτυγχάνεται με την παραποίηση της αλήθειας, οι λέξεις για παράδειγμα τροποποιούνται αποκτώντας διαφορετικό νόημα, έτσι η θάλασσα σημαίνει δερμάτινη πολυθρόνα, το τηλέφωνο είναι η αλατιέρα και όταν αναφέρονται στην εκδρομή μιλούν για ένα δομικό υλικό. Πέραν απο τις λέξεις αλλοιώνεται και η αλήθεια του κόσμου που τους περιβάλλει, ο Φρανκ Σινάτρα -λόγου χάρη- αναλαμβάνει τον ρόλο του παππού της οικογένειας, τα αεροπλάνα είναι απλά ιπτάμενα παιχνίδια και η γάτα αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό τους!
Όσον αφορά την εκπαίδευση των νεαρών μελών της οικογένειας, αυτή προσομοιάζεται με την αντίστοιχη ενός σκύλου, που του μαθαίνουν να υπακούει στις επιταγές του αφεντικού. Στην προκειμένη περίπτωση, τα παιδιά, ως άλλα τετράποδα, διδάσκονται να υπακούν στις προσταγές του πατέρα τους, εως ότου βγει ο αριστερός ή δεξιός τους κυνόδοντας, γεγονός που υποδηλώνει την ωριμότητα τους να αποχωρήσουν απο το σπίτι και να χαράξουν αυτόνομη πορεία.
Απο την πλευρά τους, τα παιδιά σε όλη την ιστορία κατέχουν ρόλο εκπαιδευόμενων κομπάρσων, που καλούνται να εκτελούν τις πατρικές διαταγές με τυφλή υπακοή, ενώ παράλληλα πρέπει να αποβάλλουν απο το μυαλό τους οποιαδήποτε επικίνδυνη απορία ή δράση· που δύναται να διαταράξει τις οικογενειακές ισορροπίες. Εαν και ενήλικα άτομα, τα βλέπουμε να συμπεριφέρονται ως ανήλικα, απόρροια του κοινωνικού εγκλεισμού και της στρεβλής εκπαίδευσης που έχουν λάβει, τα οποία τους στερούν την ικανότητα να δρουν και να σκέφτονται ως ανεξάρτητα, απο την γονεϊκή βούληση, όντα.
Κυνηγώντας τον μεγάλο εχθρό, την γάτα!
Ο Κυνόδοντας, κατ’ ουσίαν, αποτελεί μια πραγματεία για τις οικογενειακές σχέσεις και την εξουσία που απορρέει μέσα απο τους δεσμούς των μελών της, καθώς και για τα αποτελέσματα του εγκλεισμού στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση.
Οι γονείς του Κυνόδοντα είναι αυταρχικοί και ολοκληρωτικοί με συνέπεια η οικογένεια τους να είναι αποτέλεσμα της φασίζουσας νοοτροπίας τους, που θέλει τα παιδιά να υπακούν, να εκτελούν, να μην σκέφτονται χωρίς να λάβουν άδεια, να μην ζουν πέρα απο τα όρια· που οι ίδιοι έχουν θέσει. Τα παιδιά είναι εκ θέσεως αδύναμα, διότι είναι εξουσιαζόμενοι, που τους κρύβουν τον ήλιο, τους διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα του κόσμου τους, τους αποξενώνουν απο την ίδια τους την κοινωνία και όλα αυτά λαμβάνουν μέρος μέσω της εκπαίδευσης για χάρη της οικογενειακής ευημερίας. Ο Κυνόδοντας λοιπόν, είναι η ιστορία μιας οικογένειας που περικλύει την αλήθεια μιας κοινωνίας!
Για να αποδώσει τη σκληρότητα της ιστορίας του, ο Λάνθιμος προβάλλει υπερρεαλιστικές εικόνες [το κυνήγι της γάτας, το οικογενειακό δείπνο, η εκπαίδευση], οι οποίες όμως λειτουργούν κατά παράδοξο τρόπο ρεαλιστικά, αποτυπώνοντας με απότομο ακόμα και βίαιο τρόπο την πραγματικότητα του. Η βιαιότητα κάποιων σκηνών, σε συνδυασμό με τις μακρές σιωπές των ηθοποιών, τη ρομποτοποίηση στην εκφορά του λόγου [κάτι που έχει σοκάρει τα 5 πρώτα λεπτά της ταινίας, μετά το συνήθισα και το αγάπησα]και τα στατικά πλάνα καλλιεργούν την ατμόσφαιρα αυτού, που εμείς οι θαυμαστές του Λάνθιμου αποκαλούμε weird.
Προσωπικά λατρεύω τον Λάνθιμο και το κινηματογραφικό στυλ, που εκπροσωπεί. Σίγουρα τα έργα του είναι παράξενα και πολλές φορές δυσπέπτα για το ευρύ κινηματογραφικό κοινό, όχι επειδή κάνει ταινίες για τους λίγους αλλά γιατί επιλέγει περίεργα μέσα για να διηγηθεί τις ιστορίες του, που συχνά σοκάρουν και δεν γίνονται αποδεκτά απο τους θεατές, που τα αποβάλλουν άλλοτε ως ”περίεργα” άλλοτε ως ”άρρωστα”.
Ο Κυνόδοντας βαδίζει λοιπόν στα περίεργα κινηματογραφικά μονοπάτια του Λάνθιμου, που άλλοι αγάπησαν και άλλοι αγαπούν να μισούν. Εσύ, αγαπήτε αναγνώστη δεν έχεις παρά να δεις την ταινία, να κρίνεις και να πάρεις θέση!