Μαρία ΚαιρίδουΈνας αλήτης, ένας κύριος, ένας ποιητής, ένας ονειροπόλος, ένας μοναχικός τυπάκος, πάντα αισιόδοξος, ρομαντικός και περιπετειώδης…
Ο Sir Charles Spencer “Charlie” Chaplin, γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1889, στο Λονδίνο. Τα παιδικά του χρόνια κάθε άλλο παρά ευτυχισμένα ήταν. Μετά τον πρώιμο χωρισμό των γονιών του πέρασε τη νηπιακή ηλικία του ανάμεσα σε μπουλούκια θεατρίνων, συνοδεύοντας τη μητέρα του στις περιοδείες της ανά την αγγλική επικράτεια. Όταν πέθανε ο πατέρας του και η μητέρα του έμεινε άνεργη και άρρωστη, η ζωή του έγινε δραματικά χειρότερη. Για να κερδίσει το μεροκάματο της οικογένειας αυτοσχεδίαζε μικρά χορευτικά στους δρόμους του Λονδίνου και βασιζόταν στην ελεημοσύνη των περαστικών.
Οι παλιές γνωριμίες των γονιών του, του εξασφάλισαν μια δουλειά στον παιδικό χορευτικό θίασο «Eight Lancashire Lads». Σε ηλικία οκτώ ετών ήταν ήδη επαγγελματίας ηθοποιός και στα 17 του έγινε μέλος του επιτυχημένου τότε θιάσου του Fred Karno, με τον οποίον έκανε δύο περιοδείες στην Αμερική.
Φθάνοντας στο Λος Άντζελες, τον Δεκέμβριο του 1913, ήταν ήδη αποφασισμένος να μη γυρίσει πίσω στην Αγγλία. Η πρώτη ταινία του «Making a living» (1914) δεν ενθουσίασε τους παραγωγούς του εκκολαπτόμενου τότε Χόλιγουντ, οι οποίοι όμως διέκριναν στον Άγγλο κωμικό με το αστείο περπάτημα ένα ξεχωριστό ταλέντο. Ο Chaplin ήθελε να κατακτήσει το καινούργιο μαζικό είδος διασκέδασης, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη όλη την εμπειρία του πλανόδιου θεατρίνου.
Λίγους μήνες αργότερα και με 11 ταινίες στο ενεργητικό του νιώθει έτοιμος να πάρει ο ίδιος την κάμερα στα χέρια του. Είναι η εποχή του πειραματισμού, μέσα από τον οποίο θα γεννηθεί η τόσο οικεία και παγκοσμίως αναγνωρίσιμη εικόνα του Σαρλό: του καλοκάγαθου αλητάκου με το κοντό μαύρο μουστάκι, τα υπερμεγέθη παπούτσια, το ημίψηλο καπέλο σε μικρότερο από το κανονικό νούμερο και το μπαστούνι από μπαμπού, που προσπαθεί να επιβιώσει, διατηρώντας την αξιοπρέπειά του μέσα σ’ ένα κόσμο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας.
Το 1921 βγαίνει στις αίθουσες η ταινία «The Kid», που μένει στην ιστορία ως το πρώτο αριστούργημά του. Τα φτωχικά νιάτα του είναι πια μια μακρινή ανάμνηση. Με το νέο συμβόλαιο που υπογράφει στην εταιρεία Mutual, ο Chaplin γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος άνθρωπος στο Χόλιγουντ. Διανύει την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του, καθώς αναδεικνύεται σε ανυπέρβλητο μάστορα της παντομίμας, ικανό να οδηγεί τους θεατές του από το γέλιο στο δάκρυ με μία απλή έκφραση ή χειρονομία και με χάρη που συχνά παρομοιάζεται με εκείνη ενός χορευτή μπαλέτου.
Το 1919 ιδρύει τη United Artists μαζί με δύο ακόμη μεγάλους ηθοποιούς της εποχής του, τη Mary Pickford και τον Duglas Fairbanks, και συνεχίζει τις εισπρακτικές επιτυχίες του, αγνοώντας για αρκετά χρόνια τη νέα τεχνολογία του ομιλούντος κινηματογράφου, φοβούμενος ότι η ουσία της τέχνης του, η παντομίμα, θα εξαφανιζόταν ανάμεσα στους διαλόγους. Έργα του, όπως «Τα φώτα της πόλης» («City Lights»,1931) και οι «Μοντέρνοι καιροί» («Modern Times», 1936) ήταν βωβές ταινίες που γνώρισαν τεράστια επιτυχία την εποχή του ομιλούντος κινηματογράφου. Το 1940 γύρισε την πρώτη του ομιλούσα ταινία, τον «Μεγάλο Δικτάτορα» («The Great Dictator»), που ήταν μια σάτιρα του Αδόλφου Χίτλερ.
Οι θεατές όλου του κόσμου μπορεί να λάτρεψαν τον Chaplin, οι επικριτές του όμως στην Αμερική δεν ήταν λίγοι.
Το 1952 και ενώ ήταν στο Λονδίνο για την πρεμιέρα μιας ταινίας, το FBI προσπάθησε να ανακαλέσει την άδεια εισόδου στις ΗΠΑ. Κουρασμένος από τις διώξεις, ο Chaplin παραιτήθηκε από κάθε προσπάθεια επιστροφής δηλώνοντας ότι «για φιλελεύθερα άτομα όπως ο ίδιος, δε συντρέχουν οι συνθήκες για καλλιτεχνική δημιουργία στην Αμερική».
Είναι από τους μεγαλύτερους σταρ που ανέδειξε ποτέ ο κινηματογράφος και κυνηγήθηκε σκληρά από τον μακαρθισμό, επειδή ήταν αριστερός, αλλά και για την προσωπική ζωή του.
Έκανε τέσσερις γάμους, εκ των οποίων οι δύο ήταν με ανήλικες νύφες: στα 28 του νυμφεύτηκε την 16χρονη ηθοποιό Mildred Harris, στα 35 του την καλλονή Lillita Louise MacMurray (αργότερα Lita Grey) και στα 44 τη 19χρονη ηθοποιό Paulette Goddard. Τέταρτη και τελευταία σύζυγός του υπήρξε η Oona O’Neill, κόρη του θεατρικού συγγραφέα Eugene O’Neill. Όταν παντρεύτηκαν εκείνος ήταν 54 χρονών κι εκείνη 18. Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα της, ο γάμος τους διάρκεσε μέχρι τον θάνατο του Chaplin και μάλιστα το ζευγάρι απέκτησε οκτώ παιδιά.
Ο Charlie Chaplin δεν έλαβε ποτέ ένα κανονικό βραβείο Όσκαρ. Τιμήθηκε το 1927 από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, που απονέμει τα Όσκαρ, για την «ιδιοφυή, συγγραφή, σκηνοθεσία και παραγωγή» της ταινίας «Το τσίρκο» και το 1972 για την «ανυπολόγιστη συμβολή του στην εξέλιξη του κινηματογράφου ως της μεγαλύτερης μορφής τέχνης του 20ου αιώνα». Το χειροκρότημα κράτησε τόσο, όσο ποτέ και παρόμοια αποθέωση δεν ξανάγινε σε κανένα καλλιτέχνη. Οι συνάδελφοί του, αναγνώρισαν με αυτό τον τρόπο, την τεράστια αδικία που έγινε σε βάρος του Το 1975 χρίστηκε ιππότης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ λαμβάνοντας τον τίτλο «σερ».
Ο Chaplin, πέθανε τα Χριστούγεννα του 1977 στο Vevey της Ελβετίας, σε ηλικία 88 ετών. Δύο μήνες αργότερα, στις 3 Μαρτίου 1978, το φέρετρό του, κλάπηκε από το νεκροταφείο του χωριού Corsier-sur-Vevey της Ελβετίας και ξαναβρέθηκε από την αστυνομία στις 18 Μαΐου του 1978.
Ενδεικτική φιλμογραφία
The Immigrant, 1917
The Kid, 1921
A Woman of Paris, 1923
The Gold Rush, 1925
The Circus, 1928
City Lights, 1931
Modern Times, 1936
The Great Dictator, 1940
Monsieur Verdoux, 1947
Limelight, 1952
A King in New York, 1957
και ένα απόσπασμα από την ταινία «The Great Dictator»
“Εσείς ο λαός, έχετε τη δύναμη να δημιουργήσετε την ευτυχία, να εμπνεύσετε μια όμορφη κι ελεύθερη ζωή, να κάνετε αυτή τη ζωή μια υπέροχη περιπέτεια!”