Τα γλυπτά του Παρθενώνα

Ας πούμε εν συντομία την ιστορία που υπάρχει πίσω από τα γλυπτά του Παρθενώνα.

Ο Thomas Bruce, 7ος κόμης του Έλγιν, ήταν Βρετανός πρεσβευτής στην οθωμανική Κωνσταντινούπολη. Εκμεταλλευόμενος την οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, είχε στην κατοχή του μια φιλική επιστολή από τον Kaimmecam Πασά, Τούρκο αξιωματούχο (ο οποίος εκείνη την εποχή αντικαθιστούσε το Μέγα Βεζύρη στην Κωνσταντινούπολη), η οποία του επέτρεπε να αποκαθηλώσει τα γλυπτά απ’ τον Παρθενώνα με σκοπό να τα μετρήσει και να τα αποτυπώσει σε σχέδια. Στην πορεία όμως κατόρθωσε να τα αφαιρέσει, χρονικό διάστημα 1803-1812, και να τα φυγαδεύσει στη Μεγάλη  Βρετανία.

Από τότε πολλές εκστρατείες, πολλοί αγώνες και δημοψηφίσματα έχουν γίνει για την επιστροφή τους στην Ελλάδα, χωρίς να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Έτσι η διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα, αναζωπυρώνεται ξανά και ξανά.

Το 2016 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τότε που το Βρετανικό Κοινοβούλιο ψήφισε την εκχώρηση των γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.

Κατά την πάροδο των ετών πάρα πολλοί έχουν αγωνιστεί για την επιστροφή των Γλυπτών στα πάτρια εδάφη, στην Ελλάδα. Αναφέρουμε ενδεικτικά.

Το 1982 η Μελίνα Μερκούρη ως υπουργός Πολιτισμού προέβαλλε αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα σε Γενική Διάσκεψη της Unesco. Αγωνίστηκε, πάλεψε και ανακίνησε την παγκόσμια κοινότητα στο θέμα των Γλυπτών. Μάλιστα έλεγε:

«…Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ…»

Η Μελίνα Μερκούρη σε ομιλία της στην Οξφόρδη το 1986 είχε πει:

«… Λέμε στην Βρετανική Κυβέρνηση: Κρατήσατε αυτά τα γλυπτά για δυο σχεδόν αιώνες. Τα φροντίσατε όσο καλύτερα μπορούσατε, γεγονός για το οποίο και σας ευχαριστούμε. Όμως τώρα στο όνομα της δικαιοσύνης και της ηθικής παρακαλώ δώστε τα πίσω…»

Η Μελίνα Μερκούρη

Ας θυμηθούμε πως το 2002 δεκατέσσερις Άγγλοι βουλευτές, ανάμεσά τους και ο πρώην υπουργός και πρόεδρος του τμήματος Πολιτισμού της Βουλής των Κοινοτήτων, Τόνι Μπανκς, ζήτησαν από την αγγλική κυβέρνηση να επιστρέψει τα Μάρμαρα. Η κίνηση ονομάστηκε «Υποστηρικτές του Παρθενώνα 2004».

Πάρα πολλοί είναι με το μέρος μας και όπως είπε το 2014 η Έλενα Σμιθ, ανταποκρίτρια του Guardian στην Αθήνα μεταξύ άλλων εστιάζω σε αυτό…

«… είναι καιρός να αποκαταστήσουμε ένα ιστορικό λάθος. Να επανενώσουμε τα αρχαία γλυπτά με την πατρίδα τους…»

… επαναλαμβάνοντας την ιστορική φράση του λόρδου Βύρωνα: «Είμαι με την Ελλάδα».

Επίσης το Μάρτιο του 2015 έκκληση για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα έκανε ο διακεκριμένος ιθαγενής ακαδημαϊκός και ακτιβιστής Δρ Γκάρι Φόλεϊ, σε διάλεξη που έδωσε στα εγκαίνια της νέας σειράς Σεμιναρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού αναφέρθηκε στο δίκαιο ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, σχολιάζοντας το γεγονός ότι ονομάζονται και «Ελγίνεια Μάρμαρα»:

«Είναι πρωτάκουστο να έχουν το όνομα του ανθρώπου που τα έκλεψε από την Ελλάδα»

… είπε και καταχειροκροτήθηκε από το κοινό.

Σήμερα, 2016, τα Γλυπτά δεν έχουν επιστρέψει, αλλά όλοι μαζί πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε και να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια αυτή. Γιατί τα Γλυπτά δεν είναι του Έλγιν, είναι δικά μας. Ελληνικά! Ανήκουν εδώ και πρέπει να επαναπατριστούν. Είναι κομμάτι της ιστορίας μας, είναι η κληρονομιά του τόπου μας.

Και ας μην ξεχνάμε πως η 20^η Ιουνίου 2009 είναι ημέρα ιστορική για την Αθήνα, εγκαινιάστηκε το Νέο Μουσείο Ακρόπολης.

Το νέο τους σπίτι περιμένει την επιστροφή τους.

Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Για αυτό πρέπει να επιστρατευτούν ιστορικοί, ποιητές και συγγραφείς από όλον τον κόσμο που αγαπούν την Ελλάδα, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, άνθρωποι που ασχολούνται με την αποκατάσταση μνημείων και να διατυπώσουν επιστημονικά επιχειρήματα για την επιστροφή των Γλυπτών. Αλλά και όλοι εμείς ας παλέψουμε, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, για τον ίδιο σκοπό.

Έτσι λοιπόν, όσο ζω και αναπνέω θα συνεχίσω να αγωνίζομαι με την πένα μου για την επιστροφή τους.

Νίκη Οριγώνη Μαντζαβίνου
Ερευνήτρια/συγγραφέας