Χρήστος ΡούκοςΠώς ιδρύθηκε το ISIS και οι βασικές ιδεολογίες που πρεσβεύει;
Πολλοί αναλυτές συνδέουν τις πολύνεκρες επιθέσεις στις Βρυξέλλες με την ύστατη επιχείρηση του Ισλαμικού Κράτους να αντιστρέψει τις πρόσφατες τακτικές και στρατηγικές ήττες του σε Ιράκ και Συρία. Τι ακριβώς είναι, όμως, το Ισλαμικό Κράτος (ISIS);
To Ισλαμικό Κράτος (ISIS) είναι συνέχεια και μετεξέλιξη του στρατιωτικού παραρτήματος της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, του πυρήνα που διοικούσε ως το 2006 ο Αμπού Μουσάντ Αλ-Ζαρκάουι. Το συγκεκριμένο παρακλάδι ήταν απάντηση στον πόλεμο του Ιράκ του 2003 αλλά έπεσε σε προσωρινή παρακμή ως το 2011, όταν έχασε την υποστήριξη ή/και την ανοχή του Σουνιτικού πληθυσμού.
Μετά τον πολιτικό αποκλεισμό όμως της συμμαχίας Σουνιτών και “κοσμικών” που είχε επικρατήσει στις εκλογές στο Ιράκ το 2011 εξαιτίας της άρνησης των Σιιτών να παραδώσουν την εξουσία, η ανοχή των Σουνιτών στα ακραία στοιχεία επανήλθε δριμύτερη. Το αποτέλεσμα ήταν το ISIS που είχε ξεπέσει στους 2.000 μαχητές, να γιγαντωθεί και να φτάσει πιθανόν και τις 40.000 μέσα σε 3 χρόνια, ενώ κατέλαβε και την πλούσια Μοσούλη.
Η άγρια κατάπνιξη της Αραβικής Άνοιξης στη Συρία και ο επακόλουθος εμφύλιος πόλεμος, επέτρεψε στο ISIS να περάσει τα σύνορα (που ούτως ή άλλως δεν αναγνωρίζει) και να εδραιωθεί πλέον σε δύο χώρες.
Πάντως, τα τελευταία χρόνια, η σχέση του με την “μητρική” Αλ-Κάιντα δεν είναι πλέον φιλική και η αλληλεπίδραση έχει περιοριστεί ριζικά. Η κεντρική διοίκηση της Αλ Κάιντα, τον Φεβρουάριο του 2014, αποκήρυξε την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Ανατολής, εξαιτίας της σύγκρουσης της τελευταίας με την Αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία. Η σύνθεση των μελών της προέρχεται από πολλές παραστρατιωτικές οργανώσεις, όπως την Αλ Κάιντα του Ιράκ, το Συμβούλιο της Σούρα των Μουτζαχεντίν και άλλες. Αυτά τα μέλη πρεσβεύουν στην πλειοψηφία τους το Χαριτζιτικό Ισλάμ.
Ιδεολογία του ISIS
Το ISIS είναι μια εξτρεμιστική ομάδα που ακολουθεί τη σκληρή ιδεολογική γραμμή της Αλ Κάιντα και είναι οπαδός των παγκόσμιων αρχών της τζιχάντ. Όπως και η Αλ Κάιντα και πολλές άλλες σύγχρονες ομάδες τζιχαντιστών, το ISIS αναδύθηκε από την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, την πρώτη ισλαμιστική ομάδα στον κόσμο που χρονολογείται από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 στην Αίγυπτο. Το Ισλαμικό Κράτος ακολουθεί μια ακραία αντι-Δυτική ερμηνεία του Ισλάμ, η οποία προωθεί την θρησκευτική βία και θεωρεί εκείνους που δεν συμφωνούν με τις ερμηνείες της ως άπιστους και αποστάτες. Παράλληλα, έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα Σαλαφιστικού είδους ισλαμικό κράτος στο Ιράκ, τη Συρία και άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής.
Η ιδεολογία του ISIS έλκεται από ένα κλάδο του σύγχρονου Ισλάμ που έχει ως στόχο την επιστροφή στις πρώτες ημέρες του Ισλάμ, απορρίπτοντας τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν αργότερα στη θρησκεία, οι οποίες πιστεύει ότι διαφθείρουν το αρχικό πνεύμα του. Ακόμα, περιφρονεί τα προηγούμενα χαλιφάτα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως παρεκλίνοντες από αυτό που αποκαλεί καθαρό Ισλάμ και ως εκ τούτου, προσπαθεί να δημιουργήσει το δικό του χαλιφάτο. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι Σουνίτες σχολιαστές, όπως ο Ζαΐντ Χαμίντ, ακόμα και Σαλαφιστές ή Τζιχαντιστές μουφτήδες, όπως ο Αντνάν αλ-Αρούρ και ο Αμπού Μπασίρ αλ-Ταρτούσι, οι οποίοι λένε ότι το Ισλαμικό Κράτος και οι συναφείς με αυτό τρομοκρατικές ομάδες δεν είναι καθόλου Σουνίτες σε όλα, αλλά αιρετικοί μουσουλμάνοι που εξυπηρετούν μια αυτοκρατορική αντιισλαμική ατζέντα.
Οι εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους πιστεύουν ότι μόνο μια νόμιμη αρχή μπορεί να αναλάβει την ηγεσία της τζιχάντ και ότι πρώτη προτεραιότητα σε σχέση με τα πεδία των μαχών, όπως ο πόλεμος εναντίον των μη-μουσουλμανικών χωρών, είναι ο καθαρισμός της ισλαμικής κοινωνίας. Για παράδειγμα, όσον αφορά την σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, το Ισλαμικό Κράτος θεωρεί την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς (παράρτημα της Μουσουλμανικής Αδερφότητας) ως αποστάτες, οι οποίοι δεν έχουν νόμιμη εξουσία για να οδηγήσουν στη τζιχάντ, γι’ αυτό και πιστεύουν ότι πρώτα πρέπει να καταπολεμήσουν την Χαμάς και μετά να έρθουν σε αντιπαράθεση με το Ισραήλ.
Στις άλλες αραβικές χώρες, το ISIS αποκαλείται απαξιωτικά Daesh: «al-Dawla al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham». Το εν λόγω ακρωνύμιο, ωστόσο, είναι ομόηχο και με τις αραβικές λέξεις «Daes» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «για κλωτσιές» και «Dahes» που σημαίνει «αυτός που σπέρνει τη διχόνοια».
