FrapressΑγαπημένοι θεατρικοί συγγραφείς
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα.
Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος για να γράψει το μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο. Κατά καιρούς μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο κ.ά. Ο Ανατόλι Βασίλιεφ, επιλέχθηκε φέτος από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΔΙΘ) να γράψει το Μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου.
Απόσπασμα από το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2016:
Έχουμε ανάγκη το θέατρο;
Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται ενώπιον χιλιάδων επαγγελματιών του θεάτρου και εκατομμυρίων κουρασμένων από αυτό, ανθρώπων.
Γιατί το έχουμε ανάγκη;
Στις μέρες μας, συγκρινόμενη με τις πλατείες των πόλεων και τις γαίες των κρατών, όπου πραγματικές τραγωδίες συμβαίνουν καθημερινά στη ζωή, η σκηνή μοιάζει πια ασήμαντη.
Τι σημαίνει το θέατρο για μας;
Επίχρυσες γκαλερί και μπαλκόνια σε θεατρικές αίθουσες, βελουδένιες πολυθρόνες, βρώμικα παρασκήνια, δουλεμένες φωνές των ηθοποιών – ή αντιθέτως, κάτι διαφορετικό: Μαύρα κουτιά, βαμμένα με λάσπη και αίμα, γεμισμένα με ένα τσούρμο λυσσαλέων γυμνών σωμάτων.
Τι θα μπορούσε να μας πει;
Τα πάντα! Το θέατρο μπορεί να μας μιλήσει για τα πάντα.
Για το πώς οι θεοί κατοικούν στον ουρανό, πώς οι φυλακισμένοι μαραζώνουν σε υπόγειες σπηλιές και πώς το πάθος μας εξυψώνει και πώς η αγάπη μπορεί να μας καταστρέψει, πως κανείς δεν έχει ανάγκη έναν καλόν άνθρωπο σ’ αυτόν τον κόσμο και πώς βασιλεύει ο δόλος, πώς μερικοί άνθρωποι ζουν σε διαμερίσματα, ενώ τα παιδιά εξασθενούν σε προσφυγικούς καταυλισμούς και πώς όλοι θα πρέπει να επιστρέψουν πίσω στην έρημο και πώς μέρα με τη μέρα αναγκαζόμαστε να αποχωριστούμε τους αγαπημένους μας – το θέατρο μπορεί να μας μιλήσει για όλα. (…)
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, οι αρθρογράφοι του Frapress γράφουν για τους αγαπημένους τους θεατρικούς συγγραφείς και για τις προσωπικότητες που συνέβαλαν στην ανύψωση του θεάτρου.
ΜΟΛΙΕΡΟΣ
Μολιέρος. Για όσους δεν τον γνωρίζουν, ακούγεται ένα όνομα που σίγουρα θα συνδέεται με το θεατρικό δράμα, ίσως κάτι σαν μια πιο σύγχρονη αρχαία τραγωδία. Για εκείνους όμως που όχι μόνο τον γνωρίζουν, αλλά και έχουν αγαπήσει τα έργα του, αναγνωρίζουν σε αυτόν ένα μεγάλο θεατρικό συγγραφέα, που κατάφερε να αποδώσει ίση αξία στην κωμωδία, όπως και στην τραγωδία.
Στην Ελλάδα, γνωστές παραγωγές έχουν γίνει σε λίγα από τα έργα του όπως: «Ταρτούφος», «Δον Ζουάν», «Ο Μισάνθρωπος», «Ο φιλάργυρος», «Ο αρχοντοχωριάτης» και «Ο κατά φαντασίαν ασθενής».
Το έργο του χαρακτηρίζεται έντονα από τη σάτιρα της υποκρισίας και του ψεύδους των αριστοκρατών της εποχής του, κάτι που μέχρι και σήμερα παραμένει πολιτικά επίκαιρο. Ο Γάλλος συγγραφέας, για τον οποίο λέγεται ότι απεβίωσε πάνω στη σκηνή, είχε ένα πολύ γνωστό ρητό: «Η φυσική νοημοσύνη δε μπορεί να νικήσει τη φυσική ηλιθιότητα».
Ο ακέραιος καυστικός λόγος του είναι και ο μαγνήτης που έλκει το κοινό κάθε ηλικίας να προβληματιστεί και να «ξυπνήσει», να αποχωριστεί επιτέλους τη «φυσική ηλιθιότητά του». [ Κατερίνα Χλιάρα]
ΣΑΜΙΟΥΕΛ ΜΠΕΚΕΤ
Ο Σάμιουελ Μπέκετ (1906-1989) θεωρείται ένας από τους τελευταίους μοντερνιστές και δικαίως μια εμβληματική φιγούρα ανάμεσα στους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Το 1969 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Ιδιαίτερα η συμβολή του στο θέατρο ήταν καθοριστική, αφού υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία σε αυτό που ο Μάρτιν Έσλιν πρώτος αποκάλεσε Θέατρο του Παραλόγου. Το δημοφιλέστερο θεατρικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ είναι το «Περιμένοντας τον Γκοντό».
Σε αυτό διαφαίνονται ξεκάθαρα όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη σχολή του Θεάτρου του Παραλόγου, την ιδιοσυγκρασία του Μπέκετ, ακόμα και τη συλλογική ψυχοσύνθεση του κόσμου μετά το πέρας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι συμβατικές θεατρικές νόρμες εγκαταλείπονται ολοσχερώς για να δώσουν τη θέση τους σε ένα τελματωμένο σύμπαν, στο οποίο ακόμα και ο χρόνος γίνεται αισθητός δια της απουσίας του. Η υπαρξιακή αγωνία του μεταπολεμικού κόσμου μετουσιώνεται έτσι σε μια παραβολή, μια παραβολή χωρίς νόημα ως καθρέπτης του δίχως νόημα ανθρώπου.
Παρ` όλα αυτά η ιδιοφυία του Σάμιουελ Μπέκετ εκδηλώνεται σε ένα υφέρπον χιούμορ που σώζει από τον κίνδυνο του νιχιλισμού τη γόνιμη απαισιοδοξία.
Απαισιοδοξία και στοχασμός πάνω στα πανανθρώπινα που ανυψώνεται πέρα από την εκάστοτε εποχή, όπως είναι άλλωστε το σταθερό γνώρισμα της σημαντικής τέχνης. «Σαφές τελικά σε εμένα πως το σκοτάδι που πάντα πάλευα να κατανικήσω είναι στην πραγματικότητα ο καλύτερός μου σύμμαχος…»: αυτή η φράση από το θεατρικό «Krapp’s Last Tape» συνοψίζει αριστοτεχνικά για τον Μπέκετ όσα θα μπορούσαν να αναλυθούν σε σελίδες.
[Φλώρα Ηλια]
ΕΡΡΙΚΟΣ ΙΨΕΝ
Ο Ερρίκος Ίψεν είναι ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας που έβγαλε ποτέ η Νορβηγία και όχι μόνο. Η χρεοκοπία και η ταξική πτώση της οικογένειας, έπαιξαν μεγάλο ρόλο στο μετέπειτα έργο του.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικότερος λόγος που ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας συνήθιζε να θίγει ευαίσθητα θέματα της εποχής του, όπως τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το κόστος που συνεπάγεται η προσπάθεια διατήρησης του πλούτου και του κοινωνικού status, καθώς και ζητήματα ηθικής τάξης.
Σε ηλικία 20 χρονών έγραψε το πρώτο του δράμα (Catilina 1848), ενώ μερικά μόνο από τα μεγαλύτερα έργα του είναι τα εξής: Η κωμωδία του έρωτα (1864), Πέερ Γκιντ (1867), Το Σπίτι της Κούκλας (1879), Βρυκόλακες (1881), Ο Εχθρός του Λαού (1882), Αγριόπαπια (1884), Έντα Γκάμπλερ (1890). Έπινε σχεδόν σε καθημερινή βάση τη μπύρα του στο γνωστό στέκι της πόλης του Όσλο “Grand Cafe”, του πολυτελούς ξενοδοχείου “Grand Hotel”. Έφυγε από την ζωή στις 23 Μαΐου του 1906.
Προς τιμήν του από το 1986 θεσμοθετήθηκε το ”Βραβείο Ιψεν” το οποίο και απονέμεται μόνο σε θεατρικούς συγγραφείς και έχει σκοπό την προώθηση του νορβηγικού δράματος. Η απονομή γίνεται από το δήμο Σκίεν, πατρίδα του συγγραφέα. Τέλος, από το 2008 δημιουργήθηκε από την Νορβηγική κυβέρνηση και το ‘‘Διεθνές Βραβείο Ιψεν’‘ με σκοπό να τιμηθεί ένα πρόσωπο, οργανισμός ή ίδρυμα στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού για τις προσπάθειες τους στο πνεύμα του Ίψεν. [ Χρήστος Παπαθανασίου]
ΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ
Φέτος συμπληρώνονται 400 χρόνια από τον θάνατο ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς και δραματουργούς της αγγλικής γλώσσας, του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Τα θεατρικά έργα του, πολλά από τα οποία είναι διάσημα σε όλη την υφήλιο, έχουν μεταφραστεί σε 80 γλώσσες και μελετούνται, εκτελούνται και διασκευάζονται συνεχώς.
Τα πρώτα έργα του συνιστούν περισσότερο ιστορικά και κωμωδίες, ενώ μετέπειτα γράφτηκαν οι περίφημες τραγωδίες. Στο ιστορικό των έργων του συμπεριλαμβάνονται και 134 σονέτα. Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε το 1564 στο Στράτφορντ της Αγγλίας, όπου μεγάλωσε και εκπαιδεύτηκε.
Η καριέρα του ως ηθοποιός και συγγραφέας ξεκινά μερικά χρόνια μετά στο Λονδίνο, όπου και παραμένει μέχρι να συνταξιοδοτηθεί και να γυρίσει πίσω στο Στράτφορντ το 1615. Το μέρος αυτό, παρ’ όλο που δεν υπήρξε σταθμός για το έργο του μεγάλου συγγραφέα, έχει γίνει ένας μεγάλος τουριστικός προορισμός.
Χιλιάδες άτομα κάθε χρόνο επισκέπτονται τη γενέτειρα πόλη του Σαίξπηρ για να δουν που μεγάλωσε και έζησε τα παιδικά του χρόνια. Για τη δημιουργία των έργων του ο Σαίξπηρ εμπνεύστηκε από την ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και από έργα άλλων συγγραφέων.
Με τη σειρά του, καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα και των τελευταίων δεκαετιών έχει εμπνεύσει καλλιτέχνες όλου του κόσμου να διασκευάσουν έργα του και να δημιουργήσουν ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές με βάση τα έργα του. Επίσης, επινόησε εκφράσεις λόγου που χρησιμοποιούνται ακόμη σήμερα, όπως “Heart of gold” και “Break the ice”.
Αποτελεί αναμφίβολα ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της αγγλικής γλώσσας, που έχει προσφέρει πολλά στον κόσμο της γραφής, έχοντας αφήσει πίσω μία κληρονομιά προς τιμήν της οποίας φέτος, διεξάγονται πολιτιστικά προγράμματα, εκθέσεις και δημιουργικές δραστηριότητες σε όλη την υφήλιο. [Δανάη Μιχαηλίδου]
ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (10 Φεβρουαρίου 1898 – 14 Αυγούστου 1956) ήταν Γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20ού αιώνα. Θεωρείται ο πατέρας του “επικού θεάτρου” (Episches Theater) στη Γερμανία.
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία θα έρθει με τη διασκευή της «Όπερας των ζητιάνων». Διασκευασμένη ως «Η Όπερα της Πεντάρας» σε στίχους του ίδιου και μουσική του Κουρτ Βάιλ προκάλεσε τεράστια αίσθηση στην παγκόσμια σκηνή Μιούζικαλ. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, τα έργα του είχαν έντονη αντιμιλιταριστική χροιά. Με το αντι-πολεμικό έργο του «Ταμπούρλα μες τη Νύχτα» (1922) θα κερδίσει το Βραβείο Κλάιστ. Η μεγάλη αλλαγή θα συντελεστεί κατά τη διάρκεια της εξορίας όταν και θα γράψει τα σημαντικότερα έργα του.
Η Μαρξιστική φιλοσοφία και η κομουνιστική θεωρία θα τον επηρεάσουν καθοριστικά. Θα στραφεί και θα υπηρετήσει το «διδακτικό και ανθρωπιστικό» θέατρο. Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έκανε μία από τις μεγαλύτερες τομές στο σύγχρονο θέατρο, καθώς επιχείρησε να το απομακρύνει από τις μέχρι τότε συμβάσεις του θεάτρου της ψευδαίσθησης.
Ο ίδιος διατύπωσε και εφάρμοσε στα έργα του τη θεωρία του «επικού θεάτρου» και εισήγαγε την τεχνική της αποστασιοποίησης υπενθυμίζοντας διαρκώς στον θεατή την ιστορική διάσταση των όσων συντελούνται στη σκηνή.
Οι χαρακτήρες του είναι ανθρώπινοι, σχοινοβατούν ανάμεσα στην φωτεινή και τη σκοτεινή πλευρά τους, μέσα σε σενάρια που δεν αφήνουν εκτός τη διδαχή και τα μηνύματα.
Κάποια από τα σπουδαιότερα έργα του είναι : «Η Ζωή του Γαλιλαίου», «Μάνα Κουράγιο και τα Παιδιά της», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» και «Ο Καυκασιανός Κύκλος με την Κιμωλία». Το 1955 ο Μπέρτολτ Μπρεχτ θα λάβει το Βραβείο Ειρήνης του Στάλιν. Ένα χρόνο αργότερα θα χάσει τη μάχη με το θάνατο. [Ηλέκτρα Κατσίκη]
ΤΕΝΕΣΙ ΟΥΙΛΙΑΜΣ
Ο Τένεσι Ουίλιαμς (26 Μαρτίου 1911-25 Φεβρουαρίου 1983), φιλολογικό ψευδώνυμο του Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς. Έγραψε ποιήματα, νουβέλες, θεατρικά έργα και παιχνίδια, ιστορίες και μυθιστορήματα.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 30 γλώσσες, αποτελώντας ιδιαίτερα δημοφιλείς παραστάσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ πολλά από αυτά έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Έχει τιμηθεί τέσσερις φορές με το Βραβείο Κριτικών της Νέας Υόρκης και δύο φορές με το Βραβείο Πούλιτζερ. Ο Τένεσι Ουίλιαμς γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισισίπι.
Σπούδασε δημοσιογραφία και θεατρολογία και οι συμφοιτητές του κόλλησαν το παρατσούκλι ‘Tennessee, λόγω της συρτής νότιας προφοράς του. Την περίοδο της φοιτητικής του ζωής γράφει και το πρώτο του θεατρικό έργο, “Κάιρο! Σαγκάη! Βομβάη!” Ακολούθησαν: “Τα αμερικάνικα μπλουζ”, “Το μεγάλο αντίο”, “Η Μάχη αγγέλων” και το έργο – σταθμός, “Ο επισκέπτης”.
Από το 1947 έως το 1961 γράφει έργα που έμελλε να γίνουν μεγάλες επιτυχίες και να παίζονται μέχρι σήμερα, με την ίδια απήχηση στο κοινό: “Καλοκαίρι και καταχνιά”, “Λεωφορείον ο Πόθος”, “Τριαντάφυλλο στο στήθος”, “Λυσσασμένη γάτα”, “Ο Ορφέας στον Άδη”, “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι”, “Γλυκό πουλί της νιότης”, “Η νύχτα της Ιγκουάνα”.
Τα έργα του αμερικανού συγγραφέα χαρακτηρίζονται από απαισιοδοξία και όλα έχουν ως θέμα τους την αποτυχία και στο τέλος την καταστροφή των πρωταγωνιστών. Σε πολλά από τα έργα του ο Ουίλιαμς εμπνεύστηκε από την ίδια την οικογένειά του για την ανάπτυξη των πρωταγωνιστικών του χαρακτήρων.
Με τον καιρό, το ύφος των έργων του Ουίλιαμς ωρίμαζε και σε κάποια προχωρούσε σε πειραματισμούς, κάτι που τον αποξένωσε ακόμη περισσότερο από τους κριτικούς. Από το 1962 και μετά τα πράγματα γίνονται δύσκολα για το διάσημο συγγραφέα.
Ήρθε αντιμέτωπος με σκληρή κριτική από ορισμένους κριτικούς του θεάτρου, εξαιτίας του τρόπου που ζούσε και τόνιζε τις ομοφυλοφιλικές του προτιμήσεις. Τα έργα που γράφει σημειώνουν αποτυχία και καταφεύγει στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά.
Στις 25 Φεβρουαρίου 1983, ο Τένεσι Ουίλιαμς βρέθηκε νεκρός έχοντας σφηνωμένο στο λαιμό του ένα φελλό. Άλλα έργα του είναι: “Γυάλινος κόσμος”, “Περίοδος προσαρμογής”, “Προς κατεδάφισην”, καθώς και τα μυθιστορήματα: “Η ρωμαϊκή άνοιξη της κυρίας Στόουν”, “Ανδρόγυνε, αγάπη μου”, “Αναμνήσεις”, κ.ά.
Αυτός είναι ο Τένεσι Ουίλιαμς, ο «καταραμένος ποιητής» του αμερικανικού θεάτρου, ο καλλιτέχνης που, μεταβαίνοντας συνεχώς μεταξύ του αποδεκτού και του μη αποδεκτού, έκανε τη ζωή και τα πάθη του θέατρο. [Μαριάννα Παπαδάκου ]
ΧΑΡΟΛΝΤ ΠΙΝΤΕΡ
Ο Βρετανός Χάρολντ Πίντερ (1930-2008) υπήρξε σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και μάλιστα βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εμπνευσμένος από τον Σάμιουελ Μπέκετ, σχετίζεται στενά με το θέατρο του παραλόγου “Le thèâtre de l’Absurd“, το avant-garde, φαινόμενο στο οποίο οι έννοιες τόπος, χρόνος και ταυτότητα, παραμένουν ασαφείς και ρευστές.
Ο ίδιος, στο θέατρο του προτιμούσε να παράγει νόημα μέσα από τις σιωπές και τις παύσεις του, το γνωστό Pinteresque στυλ. Γι ` αυτό τον λόγο τα ονόματα και οι βιογραφίες των ηρώων του δεν έχουν νόημα. Τοποθετούσε συνήθως τους ήρωες του, οι οποίοι βρίσκονται εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλον, μέσα σε ένα κλειστό περιβάλλον.
Έχοντας στις αποσκευές του μικρό σενάριο και μηδενική δράση, αναδεικνύει σε πολλά έργα του, μέσα από απρόβλεπτους διαλόγους κι έντονο συναίσθημα, τον αγώνα για εξουσία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα έργα του ” Birthday Party” και ” The DumbWaiter”.
Ο αντίκτυπος του Β` Παγκοσμίου πολέμου δεν τον άφησε ανεπηρέαστο, καθώς πρόσφατα στο θέατρο Ροές, πήρε σάρκα και οστά το απαιτητικό του έργο “Τέφρα και σκιά” , σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζά. Σε αυτό θίγεται το θέμα της βίας, και οι χαρακτήρες γίνονται εκπρόσωποι των δυο τάσεων: της άσκησης και της αποδοχής της. [ Χριστίνα Τσατσάμη]
ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ
Δημιουργός τέχνης και παιδαγωγός του θεάτρου. Γεννημένος στην Προύσα, από μικρή ηλικία σχημάτιζε μελωδίες στο πιάνο κι έκοβε τα μοντέλα από τα περιοδικά της μητέρας του, κάνοντας θέατρο. Καθοριστική για τον Κουν υπήρξε η γνωριμία του με τον Φώτη Κόντογλου. Τον βοήθησε να γνωρίσει την Ελλάδα και να νιώσει το ξάνοιγμα προς κάθετι το ελληνικό.
Το 1938 εγκαταλείπει το Κολέγιο Αθηνών και συνεργάζεται με τους θιάσους της Κυρίας Κατερίνας και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Παρ` όλα αυτά, το 1942 ιδρύει το θέατρο Τέχνης. Όμως το 1950 οι οικονομικές δυσχέρειες τον ανάγκασαν να αναστείλει τις δραστηριότητες του θεάτρου. Το 1954 ξανάστησε το θέατρο Τέχνης, στην δική του πια μόνιμη στέγη στο κυκλικό Υπόγειο της Στοάς Ορφέως.
Υπό την καθοδήγηση του, βγήκαν ηθοποιοί, συγγραφείς, σκηνοθέτες, μουσικοί και σκηνογράφοι. Το ελληνικό θέατρο είναι σπαρμένο με πνευματικά του παιδιά, όπως Διαμαντόπουλος, Χατζηαργύρη, Πιττάκη, Καρακατσάνης, Κουγιουμτζής, κ.α. Χάρη στον Κουν, το ελληνικό κοινό γνώρισε τα σύγχρονα ξένα θεατρικά ρεύματα το θέατρο του Παραλόγου, Ιονέσκο, Μαξ Φρις, Μπέκετ, Άλμπυ, Βάις, Πίντερ, Αραμπάλ, ενώ επανήλθε στους Ουίλιαμς, Τσέχωφ, Μπρεχτ, Μίλλερ, Σαίξπηρ.
Πρόβαλε το ελληνικό έργο μέσα από τον Βυζάντιο, Κορομηλά και Ξενόπουλο και δημιούργησε νέους θεατρικούς συγγραφείς, όπως τον Καμπανέλλη, τον Αρμένη, την Αναγνωστάκη, κ.α. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Φεβρουαρίου, όπου την ίδια μέρα δινόταν η πρεμιέρα του έργου “ Ο ήχος του όπλου” της Λούλας Αναγνωστάκη. [ Θανάσης Ξάνθος]
Γράφουν οι: Θανάσης Ξάνθος, Κατερίνα Χλιάρα, Δανάη Μιχαηλίδου, Χρήστος Παπαθανασίου, Ηλέκτρα Κατσίκη, Μαριάννα Παπαδάκου, Χριστίνα Τσατσάμη, Φλώρα Ηλια