Μαριάννα ΠαπαδάκουΕίναι βέβαιο, κατά κοινή ομολογία, πως οι περισσότεροι από μας, σε κάποια φάση της ζωής μας, έχουμε έρθει σε επαφή με την λεγόμενη ”ένατη τέχνη”, τον υπέροχο κόσμο των κόμικς. Μια τέχνη ανήσυχη, που ήρθε να ανατρέψει το κλασικό παραμύθι μέσα από το πολύμορφο καρέ, αλλά και τα ευφάνταστα συννεφάκια, την ίντριγκα ανάμεσα στο λόγο και την εικόνα και ήρθε να μυήσει τα παιδιά, αλλά και τους όλο και αυξανόμενους φανατικούς ενήλικες αναγνώστες, στον σαρκασμό, το γέλιο και το έξυπνο χιούμορ.
Τα κόμικς, ωστόσο, δεν ειναι απλώς οι εικόνες που βλέπουμε στα περιοδικά. Πίσω από αυτές, υπάρχουν οι άνθρωποι, οι σκιτσογράφοι και οι σεναριογράφοι, που μέσα από τις ελλειπτικές εικόνες και τον αφαιρετικό λόγο προσπαθούν να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματα τους, να μετατρέψουν τις όμορφες ιδέες τους σε μηνύματα, να ασκήσουν την κριτική τους μέσα από ευρηματικές κωδικοποιήσεις, να επικοινωνήσουν με το κοινό τους.
Ένας από τους μεγαλύτερους σκιτσογράφους, λοιπόν, που υπηρετεί εδώ και τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες την τέχνη των κόμικς είναι ο γνωστός σε όλους μας Α Ρ Κ Α Σ . Τα έργα του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη, αδιαμφηβήτητα, έχουν σημαδέψει όλους εμάς που είχαμε την τύχη να τα απολαύσουμε και εξακολουθούν να μας συντροφεύουν και να μας προσφέρουν αστήρευτο γέλιο. Ένας Έλληνας μαέστρος του χιούμορ που μας κάνει να σκάμε στα γέλια και έχει καταφέρει με ένα δικό του μοναδικό τρόπο να του τα συγχωρούμε όλα, τις βλασφημίες και τις πολιτικές ακροβασίες, την αθυροστομία του και την ”πιπεράτη” γλώσσα, τα πικάντικα λογοπαίγνια, τα καυστικά του σχόλια, τα σαρκαστικά φιλοσοφικά του ερωτήματα και κάθε λογής απρέπεια που προκύπτει από τη δαιμόνια πένα του. Κι αυτό φυσικά γιατί όλοι τον λατρεύουμε!!
Παρ’ όλα αυτά, σε μια εποχή μάλιστα στην οποία σχεδόν όλοι οι καλλιτέχνες πρώτα διαπρέπουν ως σπουδαία πρόσωπα και έπειτα διαπιστώνεται η σπουδαιότητα των έργων τους, ο Αρκάς ανήκει στις ελάχιστες εξαιρέσεις ανθρώπων που προκαλούν το θαυμασμό με το έργο τους, ενώ ως πρόσωπα παραμένουν στην αφάνεια. Βιογραφικές πληροφορίες δεν υπάρχουν, για φωτογραφία του ούτε λόγος, την ίδια ώρα που ελάχιστοι μπορούν να ισχυριστούν ότι τον γνωρίζουν προσωπικά. Και βέβαια το μυστήριο για το ποιος είναι τελικά ο Αρκάς συνεχίζει να μεγαλώνει στις μέρες μας, κάνοντας τους πάντες να αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν την εποχή του διαδικτύου και της γρήγορης πληροφόρησης να μην μπορείς να βρεις πουθενά μια διασταυρωμένη πληροφορία! Πραγματικά εκπληκτικό και αξιοπερίεργο για το μέγεθος ενός κομίστα, με σχεδόν όλα του τα albums και τις ιστορίες του να σκαρφαλώνουν διαρκώς στις πρώτες θέσεις των best-seller, καθιστώντας τον τον μεγάλο ”γνωστό-άγνωστο” σκιτσογράφο.
Για την ταυτότητα του Αρκά δεν έχουν υποστηριχθεί πολλές θεωρίες, όπως θα περίμενε κανείς, κάποια πράγματα ωστόσο μαθαίνουμε από θραύσματα πληροφοριών εδώ κι εκεί. Στη δημόσια ζωή, ο Αρκάς εμφανίζεται με το όνομα ”Αντώνης Ευδαίμων”. Με αυτό το όνομα υπογράφει κείμενό του στο περιοδικό ”Βαβέλ” το 1984, τις πρώτες του απόπειρες στην επικράτεια των κόμικς, ενώ το ίδιο όνομα χρησιμοποιεί και σε εικονογράφηση διηγήματος του 1985 με τίτλο «Ένα παιδί και ο σκύλος του». Όμως, αυτό το όνομα φαίνεται να μην είναι τίποτε άλλο, παρά ένα ψευδώνυμο. Το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο ”Αρκάς”, που υιοθέτησε όταν ξεκίνησε, ακούγεται ότι οφείλεται στην καταγωγή του, πιθανότατα από την Αρκαδία. Την ίδια ώρα, άλλοι υποστηρίζουν ότι το πραγματικό του όνομα είναι Άρης Καστρινός, εξού και το ”ΑΡ-ΚΑΣ”, κανείς, ωστόσο, δεν γνωρίζει εάν αυτό είναι ένα ακόμη παρατσούκλι ή η αλήθεια. Ένα τρίτο όνομα που τον έχουμε δει να υπογράφει σε διάφορα κόμικς του είναι το ”Γεράσιμος Σπανοδημήτρης”. Σε ό,τι αφορά την ηλικία του Αρκά, εάν υπολογίσουμε τα χρόνια που σχεδιάζει, πρέπει σήμερα να είναι 55, το πολύ 60 ετών. Επίσης, είναι σχεδόν βέβαιο πως ο Αρκάς είναι φυσικά άνδρας, κάτι που μπορεί να κατανοήσει κανείς και από το ύφος του χιούμορ του. Εδώ όμως αρχίζει και τελειώνει κάθε εικασία για το ποιός είναι ο κορυφαίος κομίστας και το μυστήριο παραμένει.
Ο Έλληνας καλλιτέχνης ασχολείται με την τέχνη των Κόμικς από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, δημοσιεύοντας αρχικά τον γνωστό ”Κόκορα” στο περιοδικό ”ΒΑΒΕΛ”. Το 1987 θα βρει τις ξεκαρδιστικές περιπέτειες του σεξουαλικά ασταθή και νευρωτικού κόκορα να φιλοξενούνται στη νέα του στέγη, το περιοδικό ”Παρά Πέντε” και κατόπιν στο αδελφάκι του ”Μικρό Παρά Πέντε”.
Το έργο του αποτελείται κυρίως από σειρές με συγκεκριμένο θέμα-πρωταγωνιστές που δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες και συγκεντρώνονται στη συνέχεια σε albums. Κάθε καινούργιο του album γίνεται ανάρπαστο ενώ κατά καιρούς συνεργάζεται με περιοδικά όπως το ”ΜΕΤΡΟ” και το ένθετο της Ελευθεροτυπίας ”Έψιλον”.
Μέχρι τότε, βέβαια, μια νέα σειρά ιστοριών έχει ήδη μπει στην αγορά, το ”Show Business” (1983), με τη γενειοφόρο Θέκλα που παραμένει μια από τις εμβληματικές εικονογραφικά φιγούρες του!
Ακολουθεί το ”Ξυπνάς μέσα μου το ζώο” (1985),
ενώ η αμέσως επόμενη σειρά του ”Μετά την Καταστροφή” (1986) γίνεται ανάρπαστη!
Αφού κυκλοφορήσει ”Ο Παντελής και το Λιοντάρι” (1987) και το ”Φάε το Κερασάκι” της ίδιας χρονιάς, ο Αρκάς θα λανσάρει το 1988 την πασίγνωστη σειρά του ”Ο Ισοβίτης”, ο οποίος αρχίζει να δημοσιεύεται στην εφημερίδα ”Η Πρώτη”, πριν κυκλοφορήσει σε άλμπουμ και μετατραπεί κατόπιν σε τηλεοπτική σειρά με μαριονέτες και από εκεί και έπειτα η μία επιτυχία διαδέχεται την άλλη.
Την ώρα που συνεχίζει τις περιπέτειες του αδίκως καταδικασμένου σε 622 χρόνια κάθειρξης Ισοβίτη και του αυθάδη ποντικού Μοντεχρήστου
ο Αρκάς εγκαινιάζει άλλη μια σύντομη σειρά, τους ”Αταίριαστους Έρωτες” (1988),
Πριν λανσάρει μια από τις καλύτερες ιστορίες του: οι ”Χαμηλές Πτήσεις” αρχίζουν να πετούν χαμηλά το 1991 μέσα από τις σελίδες της ”Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας”, γινόμενες μια από τις δημοφιλέστερες σειρές του!
Συνεχίζοντας τις ”Χαμηλές Πτήσεις”, ο Αρκάς θα εγκαινιάσει μια νέα απόπειρα, που θα γίνει κι αυτή με τη σειρά της κλασική: ο ”Καστράτο” κυκλοφορεί στο περιοδικό ”Μετρό” το 1995, με τη φιλήδονη γάτα Λουκριτία και τον ευνουχισμένο γάτο Καστράτο να χαρίζουν άφθονο γέλιο στα μεγαλύτερα παιδιά.
Και τελικά το 1998, έπειτα από 7 συναπτά έτη των ”Χαμηλών Πτήσεων”, η ανάρπαστη σειρά θα δώσει τη θέση της στα ”Πειραματόζωα”, τη νέα χιουμοριστική προσπάθεια του ασίγαστου κομίστα, η οποία όμως σύντομα θα αντικατασταθεί από τον ερωτοχτυπημένο ”Καλό Λύκο”.
Επόμενος σταθμός του Αρκά ”Η ζωή μετά”, που κυκλοφορεί στα τέλη του 1999 για να δώσει χιουμοριστικές απαντήσεις στο προαιώνια ερωτήματα της θνητότητας και της μεταθανάτιας ζωής!
Ο Αρκάς μας χάρισε και άλλες σειρές ιστοριών, όπως τα ”Επικίνδυνα Νερά” και τελευταία τους ”Συνομήλικους”, ενώ έχει συγγράψει και δύο θεατρικά έργα, που ανεβαίνουν συνήθως σε ενιαία παράσταση με τίτλο ”Επείγοντα Περιστατικά”: πρόκειται για τη σύνθεση των δύο μονόπρακτων ”Εχθροί εξ αίματος” και ”Βιολογικός μετανάστης”. Αποτελεί το πιο γνωστό εξαγώγιμο προϊόν μας στο χώρο των κόμικ, μιας και τα έργα του έχουν μεταφραστεί και σε πολλές γλώσσες.
Αν και τα σκίτσα του Αρκά είναι μοναδικά, η μεγάλη επιτυχία του οφείλεται κατά βάση στα κείμενα του. Το χιούμορ, η ευφυΐα και η πρωτοτυπία τους τα καθιστούν ξεχωριστά, ενώ οι διάλογοί του αγγίζουν σουρεαλιστικά επίπεδα, με μια αιχμηρή, μάλλον μαύρη, αίσθηση του χιούμορ. Άψογος στο χειρισμό της γλώσσας, μοναδικός στο να παίζει με τις λέξεις, δημιουργεί απίστευτα εκκεντρικούς, έως σουρεαλιστικούς θα λέγαμε χαρακτήρες, με τον καθένα να έχει τις εμμονές του και τις ιδιαιτερότητες του. Ο Κόκορας και οι γάτες στο Καστράτο με το σεξ, ο Ισοβίτης και ο Παντελής με την ελευθερία, οι τελευταίοι άνθρωποι στη Γη, στην καλύτερη του ίσως δουλειά με τίτλο ‘Μετά την Καταστροφή’, φιλοσοφούν πάνω στις αξίες της ανθρωπότητας, τα Πουλιά πάνω στη σχέση πατέρα και παιδιού, Άγγελος και νεκρός στοχάζονται πάνω στη ζωή και το θάνατο. Αυτό που έχει καταφέρει, με λίγα λόγια, είναι να διαπραγματεύεται με μεγάλη ευκολία, μέσα από το σαρκαστικό του χιούμορ, θέματα απλά, καθημερινά αλλά και σοβαρά, που δεν παύουν να μας απασχολούν και να μας αγγίζουν όλους.
Το μόνο σίγουρο, εν τέλει, είναι πως ο Αρκάς κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά εκατομμυρίων Ελλήνων, είναι μια σταθερή αξία στον κόσμο των κόμικς και τα έργα του έχουν γαλουχήσει γενιές και γενιές, δίνοντας απλόχερα γέλιο μέσα από τά ξεκαρδιστικά καρέ των ιστοριών του. Αυτός είναι ο υπέροχος κόσμος του Αρκά, που σε τελική ανάλυση δεν είναι παρά ο δικός μας κόσμος, εμπλουτισμένος με τον σαρκασμό που του αρμόζει…