Ευαγγελία ΔημηνάκηΎστερα από μια βραχεία, δύσκολη μάχη μη μπορώντας τελικά να βγει νικητής ο Μηνάς Χατζησάββας απεβίωσε το βράδυ της Δευτέρας 30 Νοεμβρίου 2015 έχοντας συμπληρώσει τα 67 του έτη στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Ευαγγελισμού. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο 7 ημέρες πριν σε κωματώδη κατάσταση έχοντας πάθει 3 εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ από την πρώτη στιγμή οι γιατροί ήταν αρκετά επιφυλακτικοί σχετικά με την πορεία της κατάστασης του. Τα καρδιολογικά επεισόδια που αντιμετώπιζε καθώς και ένα έμφραγμα που είχε πάθει στο παρελθόν επιβάρυναν ακόμα περισσότερο την κατάσταση του.
Από παιδί ακόμα είχε καταλήξει στο ότι θέλει να κάνει μια καριέρα στο θέατρο γεγονός που όχι μόνο εκπλήρωσε στο έπακρο αλλά τελικά κατάφερε να συνεισφέρει ακόμα περισσότερο στον κόσμο του πολιτισμού. Γεννημένος στην Ν.Σμύρνη από πατέρα έμπορο και μητέρα που ασχολούνταν με τα οικιακά, ο Μηνάς Χατζησάββας είχε γαλουχηθεί με το μεσοαστικό μοντέλο ζωής γεγονός το οποίο όμως δεν τον ικανοποιούσε ήδη από το γυμνάσιο. Όπως αναφέρει σε συνεντεύξεις του το ‘μικρόβιο’ της υποκριτικής το ‘κόλλησε’ με αφορμή την ταινία ‘Πίτερ Πάν΄την οποία και είχε παρακολουθήσει στα μέσα του γυμνασίου! Τελειώνοντας το σχολείο με έναν αξιοπρεπή βαθμό και με τον διακαή πόθο να γνωρίσει τον κόσμο της υποκριτικής, παίρνει την απόφαση μετά από πολλές αντιδράσεις από τους οικείους του, να παρακολουθήσει ένα μονοετές πρόγραμμα σπουδών στην παρισινή σχολή θεάτρου Cours Simon και έπειτα επιστρέφοντας στην Ελλάδα να δώσει εξετάσεις και να γίνει δεκτός στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 1969.
Ένα δημιουργικό, σπουδαίο και άκρως ‘επαναστατικό’ κεφάλαιο στην ζωή του σπουδαίου ηθοποιού είναι φυσικά η ίδρυση του Ελεύθερου Θεάτρου. Το ‘Ελεύθερο Θέατρο’ ιδρύθηκε το 1970 επί Χούντας από πολύ σημαντικούς ηθοποιούς της εποχής όπως : ο Mηνάς Χατζησάββας, η Άννα Παναγιωτοπούλου, ο Σταμάτης Φασουλής, ο Γιώργος Κοτανίδης, ο Κώστας Αρζόγλου, η Μίρκα Παπακωνσταντίνου, η Υβόννη Μαλτέζου, ο μουσικός Λουκιανός Κηλαηδόνης, και πολλοί άλλοι. Το ‘Ελεύθερο Θέατρο’ στόχευε στο να παταχθεί οποιαδήποτε μορφή ανελευθερίας. Έχοντας ερεθίσματα από τον Μάη του ΄68 στην Γαλλία, λειτουργούσε τα πρότυπα των θεατρικών ομάδων της εποχής. Δεν υπήρχε ένας μόνιμος θίασος που ανέβαζε παραστάσεις, αλλά η ‘πόρτα’ ήταν ανοιχτή σε οποιονδήποτε αγαπούσε το θέατρο και ήθελε να συνεργαστεί. Ακόμα όσον αφορούσε την παραγωγή μιας παράστασης δεν υπήρχε αυστηρά ένας σκηνοθέτης, ένας σεναριογράφος αλλά υπήρχε κοινή συνεργασία όλης της ομάδας. Μερικές πολύ σημαντικές παραστάσεις οι οποίες ανέβηκαν την περίοδο 1971-1972 ήταν : Η «Όπερα του Ζητιάνου» του Τζων Γκέι το 1970 από τον Γιώργο Μιχαηλίδη, «Η Ιστορία του Αλή Ρέτζο» του Πέτρου Μάρκαρη (1971, 1972), μια παραγωγή όπου το μπρεχτικό θεατρικό μοντέλο τηρήθηκε αδιασάλευτα, η «Υπερπόντια Πτήση» και «Ραδιοφωνικό Κομμάτι» του Μπ. Μπρεχτ (1971) και η επιθεώρηση «..Κι εσύ χτενίζεσαι» των Μποστ, Γ. Σκούρτη και της ομάδας του Ελεύθερου Θεάτρου. To 1977 μετονομάζεται σε ‘Ελευθερη Σκηνή’ με ορμητήριο την σκηνή του Άλσους Παγκατίου. Επιπροσθέτως, άμεση επιρροή είχε και στο κομμάτι της επιθεώρησης αφού χρησιμοποίησε σε μεγάλο βαθμό το υπονοούμενο ώστε να περάσει τα μηνύματα που ήθελε στον κόσμο. Η αξία λοιπόν του ‘Ελεύθερου Θεάτρου΄ δεν ήταν μόνο ότι ήρθε αντιμέτωπο με το αντιδημοκρατικό καθεστώς και τα αστικά στερεότυπα, το ότι αφύπνησε το κοινό μέσω των παραστάσεων του αλλά και ότι δημιούργησε μια νέα σχολή όσον αφορά την οργάνωση των παραστάσεων.
Λάτρης του θεάτρου και φυσικά πρωτοπόρος στον χώρο του δεν θα μπορούσε να μην έχει γνωρίσει και στιγμές αποδοκιμασίας στην καριέρα του. Δύο από τις σημαντικότερες ήταν όταν ήταν εκεί για να υπερασπιστεί τον Ματίας Λάγχοφ στις «Βάκχες» του 1997, όπου εμφανιζόταν γυμνός και τον Ντίμιτερ Γκότσεφ στους «Πέρσες» (2009) του Φεστιβάλ Αθηνών, όπου μερίδα του κοίλου στην Επίδαυρο αποδοκίμασε την ανάγνωση του γερμανοτραφούς βούλγαρου σκηνοθέτη. Τέλος, όσον αφορά το χώρο του θεάτρου ένα απωθημένο που δεν πρόλαβε να εκπληρώσει όπως είχε δηλώσει αν και έχει παίξει σε δεκάδες θεατρικές παραστάσεις, ήταν να υποδυθεί τον Οιδίποδα Τύραννο και τον Οιδίποδα επι Κολωνώ. Η τελευταία του εμφάνιση στο θέατρο ήταν το καλοκαίρι του 2015 στο έργο «Οι Τυφλοί, ή ο ήχος των μικρών πραγμάτων σε μεγάλο σκοτεινό τοπίο» του Μ. Μαίτερλινκ, σε σκηνοθεσία Ζ. Χατζηαντωνίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Το κινηματογραφικό έργο του Μηνά Χατζησάββα είναι ίδιαίτερα σημαντικό αν σκεφτεί κανείς ότι έχει αποσπάσει βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και τα Κρατικά Βραβεία για την ταινία «Κλειστή Στροφή» (1991), το βραβείο Β’ ανδρικού ρόλου για τις ταινίες «Τα παιδιά του Κρόνου»(1985) και «Lilly’s story»(2002). Μερικές ακόμα πιο σύγχρονες κινηματογραφικές επιτυχίες «J.A.C.E.» του Μ.Καραμαγγιώλη (2011), «Miss violence» του Αλ. Αβρανά (2011). Η τελευταία ταινία στην οποία εμφανίστηκε, είναι «Ένας άλλος κόσμος» του Χρ.Παπακαλιάτη το οποίο και θα κάνει πρεμιέρα στις 17/12. Στην προκειμένη ταινία υποδύεται έναν μεσοαστό δεξιό ο οποίος απεχθάνεται τους πρόσφυγες και επιθυμεί την απέλαση τους.
Η τηλεοπτική του παρουσία άργησε να έρθει όπως υποστηρίζει και ο ίδιος γεγονός το οποίο δεν το πίκρανε αφού όπως αναφέρει το ‘μυαλο του έιχε ήδη μεστώσει’ στα 43 του χρόνια όταν και έκανε την τηλεοπτική του εμφάνιση. Μερικές σειρές άξιες αναφοράς είναι «10η Εντολή», η «Αναστασία» του Γ.Κορδέλα που τον έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό, η «Ανατομία ενός εγκλήματος» και το «Νυχτερινό δελτίο» (Βραβείο Α΄Ανδρικού Ρόλου) του Π.Κοκκινόπουλου, την «Η αγάπη άργησε μια μέρα» (Βραβείο Α΄Ανδρικού Ρόλου) του Κ.Κουτσομύτη, το «Όνειρο ήταν» του Λ.Ζαρουτιάδη, κ.ά.
Τέλος ασχολήθηκε και με την συγγραφή. Οι συλλογές διηγημάτων: “Σπέρμα”, “Η χαμένη” και “Δύο σταγόνες βροχή” εκδόθηκαν με το ψευδώνυμο Πρόδρομος Σαββίδης. Ακόμα το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία του “Η ζωή ενάμιση χιλιάρικο”. Με το μόνο που δεν ασχολήθηκε ήταν με την σκηνοθεσία αφου θεωρούσε πολύ δύσκολο να ‘κουμαντάρει’ ένας ηθοποιός τον εαυτό του άρα ακατόρθωτο για έναν σκηνοθέτη να οργανώσει το σύνολο.
Ο άνθρωπος ο οποίος αισθανόταν αμήχανος μπροστά στο παραδοσιακό αφού πίστευε ότι όλα πρέπει να εξελίσσονται, εκείνος ο οποίος ήθελε να σταματήσει ‘έτσι ξαφνικά’ το θέατρο όταν έρθει η ώρα χωρίς να το σκεφτεί πολύ, εκείνος όπου έβλεπε την αδράνεια σαν υποταγή στη χυδαιότητα και τη μιζέρια, εκείνος που πίστευε ότι είμαστε σε μόνιμη διαπραγμάτευση με τον θάνατο υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχει τίποτα μετά τη ζωή και ότι η ζωή μας είναι ό,τι είμαστε τώρα. Εκείνος δεν είναι πια κοντά μας…
«Το πιο όμορφο πράγμα που μου χάρισαν ποτέ και το καλύτερο που μπορεί να μας τύχει είναι που μπόρεσα και ερωτεύτηκα» Μηνάς Χατζησάββας.