Κατερίνα ΑδαμοπούλουΑν δεν έχεις δει το Goodbye Lenin, ήρθε η ώρα να το κάνεις! Οι λόγοι εντός του άρθρου…
Το 1989 μπορεί να μην σηματοδότησε το τέλος της ιστορίας, υπήρξε ωστόσο η αφετηρία για την δημιουργία μιας καινούργιας τάξης πραγμάτων. Ο παλιός κόσμος των ιδεολογικών στρατοπέδων κατέρρευσε εν μέσω μιας νυχτός, στις 9 Νοεμβρίου του 1989, με την πτώση του τείχους της ντροπής, που για 29 περίπου χρόνια, ορθωνόταν στο κέντρο της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Ένα τείχος που οικοδομήθηκε το καλοκαίρι του 1961, κατ΄εντολή της ανατολικογερμανικής κυβέρνησης για να χρησιμοποιηθεί ως “αντιφασιστικό τείχος προστασίας” από τον δυτικό-καπιταλιστικό εχθρό. Εν τούτοις, η πραγματική του χρήση αποσκοπούσε στο να διαχωρίζει ανθρώπους και οικογένειες και να καλλιεργεί ένα μόνιμο φόβο πολεμικής συμπλοκής μεταξύ των αντίπαλων στρατοπέδων.
“Συγκέντρωση” στρατού και πολιτών στο τείχος.
Το 2003, ο Γερμανός σκηνοθέτης Wolfgang Becker αποφασίζει να πραγματοποιήσει με την κάμερα του ένα μικρό ταξίδι στο πρόσφατο παρελθόν της χώρας του και να μας αφηγηθεί με μια συγκινητική κωμωδία, την ιστορία της πτώσης του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση των δύο Γερμανιών.
H Aνατολική Γερμανία αποχαιρετά τον σύντροφο Lenin.
Το “Goodbye Lenin” [“Αντίο Λένιν”], τοποθετείται χωροχρονικά, στην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας [Ανατολική Γερμανία] κατά την καταλυτική, για το καθεστώς, χρονιά του 1989. Μέσα σ΄ένα περιβάλλον συνεχών κοινωνικών αναταραχών, μια μητέρα παθαίνει καρδιακή προσβολή και βυθίζεται για μήνες σε κώμα. Κατά το διάστημα, που κράτησε ο βαθύς της ύπνος, ο κόσμος που γνώριζε έπαψε να υφίσταται. Το ξύπνημα θα την βρει στην αυγή μιας καινούργιας πραγματικότητας, η οποία φαντάζει επικίνδυνη για την εύθραυστη υγεία της. Τότε είναι που ο νεαρός Άλεξ [Daniel Brühl, από τους καλύτερους ηθοποιούς που έχει “εξάγει” η Γερμανία τις τελευταίες δεκαετίες], ορμώμενος από την αγάπη του προς την μητέρα του και αποσκοπώντας στην προστασία της, αναλαμβάνει το δύσκολο εγχείρημα να ανακατασκευάσει το παρελθόν μέσα στα ελάχιστα τετραγωνικά του διαμερίσματος του. Οι σκηνές που ακολουθούν είναι άκρως κωμικοτραγικές, καθώς οι ήρωες μας επιδιώκουν να αναστήσουν έναν κομμουνιστικό κόσμο, που δεν υπάρχει πια.
Εννοείται…
Ενώ η ταινία βρίσκεται στο κέντρο της ενοποίησης των δύο Γερμανιών, ο σκηνοθέτης επιλέγει συνειδητά να θέσει σε δεύτερη μοίρα αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός– που άλλαξε το ρου της ιστορίας για την χώρα του, για την Ευρώπη και κατ’ επέκταση γι’ όλον τον κόσμο – και να εστιάσει αντ΄ αυτού στην οικογένεια και στις σχέσεις μεταξύ των μελών της.
Ο Βecker δεν ενδιαφέρεται τόσο για την αλλαγή των συνόρων και για το νέο πολιτειακό καθεστώς της Γερμανίας, όσο για τις επιπτώσεις που προκαλούν αυτές οι αλλαγές στην ψυχοσύνθεση των πρωταγωνιστών του.
Αδιαφορεί εν μέρει για την απρόσωπη κοινωνία και τοποθετεί το άτομο και τα συναισθήματά του στο επίκεντρο της δράσης. Οι ανησυχίες των ηρώων του σχετικά με τον αβέβαιο κόσμο που γεννιέται, η διαχείριση του παρελθόντος τους, η προσπάθεια δημιουργίας μιας καινούργιας ατομικής και συλλογικής-γερμανικής ταυτότητας καθώς και η μερική νοσταλγία τους για τον χαμένο κόσμο [η ταινία κατηγoρήθηκε ως νοσταλγός του ανατολικογερμανικού καθεστώτος, από ορισμένους κινηματογραφικούς και μη κύκλους της Γερμανίας] αποτελούν τις κύριες θεματικές του έργου.
Μ΄έναν άκρως συναισθηματικό τρόπο, ο γερμανικός κινηματογράφος προσεγγίζει, ξανά ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας, αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά, στο κοινό, ότι η καρδιά του ευρωπαϊκού σινεμά χτυπάει στο Βερολίνο.
* Την μουσική της ταινίας υπογράφει ο Yann Tiersen [εγγύηση επιτυχίας] .