Σταμάτης ΠαπαδόπουλοςΈνας συγγραφικός αυτοσχεδιασμός αγνώστων λοιπών στοιχείων…
Αγαπητή μου,
Με όλη την αξιοπιστία και την ειλικρίνεια που μπορεί να διακρίνει ένα σημείωμα μεταξύ αγνώστων, ένιωσα την ανάγκη να σου γράψω. Χωρίς να γνωρίζω τον ακριβή λόγο τον οποίο όμως κάλλιστα θα μπορούσα διαπιστώσω στην πορεία. Ίσως για να συμπληρώσω με κάποιο τρόπο όσα θα ήθελα να σου πω στην πόρτα, κατά την εκδίωξή μου, αλλά δεν το έκανα για να μην εξαντλήσω τα όρια της γραφικότητάς μου.
Αν ήδη προβληματίζεσαι για το ύφος των φράσεων που προηγήθηκαν μπορείς να συνεχίσεις χρησιμοποιώντας αυτό το ειρωνικό –το λες εσύ, σαρκαστικό εγώ- φίλτρο το οποίο διαπερνάει και κάθε άλλη ατάκα που έχεις ακούσει από μένα μέχρι σήμερα. Και για να το προσδιορίσω με ακόμα μεγαλύτερη σκηνοθετική επιδεξιότητα, μπορείς να φανταστείς ότι κάθομαι στον καναπέ σου, αυτόν με την εσκεμμένα ριγμένη πλάτη για να μη βολεύομαι, κι έχω αυτό το εκνευριστικό χαμόγελο που σχηματίζεται καθώς δυσκολεύεσαι να κόψεις τα ροδάκινα την ώρα που σου έχουν πέσει στο πάτωμα ήδη δύο κομμάτια αχλάδι κι έχεις γρατζουνήσει με το μαχαίρι τον αριστερό σου αντίχειρα.
Τώρα μάλιστα, είμαι σε θέση να συνεχίσω. Και σιγά να μην είχα συναρτημένο στο μυαλό μου το πώς… Ας αυτοσχεδιάσω λοιπόν. Άλλωστε, ακριβώς αυτό είναι που ανέκαθεν με γοήτευε στο θέατρο, το «απρόοπτο». Η δυνατότητα και η έμφυτη επιθυμία παράλληλα, να ελίσσεσαι σε συνθήκες που άλλοτε μεταβάλλονται με φρενήρεις ρυθμούς κι άλλοτε φρενάρουν απότομα σαν από βραχυκύκλωμα κι εσύ πλέον καλείσαι να καλύψεις με μαεστρία το χάσμα και τη σιωπή του ή έστω να καταφέρεις να πείσεις πως ήταν κι αυτά μέρος της παράστασης.
Και κάπου εδώ θα πρέπει να αποκαταστήσω και στη δική σου συνείδηση μερικούς μύθους. Ο πρώτος και βασικότερος είναι αυτός που θέλει τον αυτοσχεδιασμό, λόγω της υποτιθέμενης «αναρχικής» του φύσης ως μία ένδειξη αυθαιρεσίας ενάντια στην ιεραρχημένη και καθόλα πειθαρχημένη δομή ενός σεναρίου.
Ξέρεις, δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως ο αυτοσχεδιασμός δεν είναι παρά μία πρωτοβουλία του ηθοποιού, εγωιστική κι αυταρχική, που ως στόχο έχει να παρεκκλίνει του σεναρίου και να αποσυντονίσει τον απέναντι ηθοποιό, ο οποίος πελαγωμένος πια θα προσπαθεί να συνειδητοποιήσει από πού του ήρθε.
Κι όμως… Θα συνεχίσω να πιστεύω με πάθος ότι ο αυτοσχεδιασμός είναι ένας λεπτός ιστός που ενώνει το ένστικτο με τη λογική αφήνοντας μια χαραμάδα ανάμεσά τους από την οποία μπορεί και να φεγγίζει όλη η «αλήθεια» του σεναρίου. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι οι ρίζες του αυτοσχεδιασμού βρίσκονται στην πλευρά του ενστίκτου, αρκεί ένας απότομος ελιγμός είτε από τη μία είτε από την άλλη πλευρά προκειμένου να σπάσει ο ιστός κι η «αλήθεια» να μείνει μετέωρη ή στρεβλωμένη πίσω από κάποια «αληθοφάνεια». Και τώρα έρχεται η βόμβα, η χαριστική μου βολή για την οποία λίγο-πολύ σε προϊδέασα… αυτή που τελικά αμφισβητεί πως η «αλήθεια» βρίσκεται στο τέλος του έργου περιμένοντας καρτερικά την αποκάλυψή της.
Η «αλήθεια», για μένα, είναι σχεδόν αβαρής και δεν μπορεί παρά να αιωρείται, σαν αόρατη χημική ένωση, προϊόν μιας χημικής αντίδρασης… βλεμμάτων, αρωμάτων, ηχοχρωμάτων, γεύσεων, υφών, διαθέσεων (αυτή η λέξη συνοψίζει όλη τη χρόνια διαμάχη ενστίκτου και μυαλού) που συναντήθηκαν σε ένα «απρόοπτο» καθορίζοντας με το δικό τους αυθόρμητο τρόπο την εξέλιξη του έργου. Αποδεικνύοντας πως δεν υπήρχε καμία προδιαγεγραμμένη συνέχεια η οποία αθετήθηκε και πολύ περισσότερο καμία «αλήθεια» που περίμενε στο τέλος και προδόθηκε. Αρκετή θεατρική αγωγή μέχρι εδώ… σε ζάλισα.
Μπορείς να με κατηγορήσεις τώρα για κατάχρηση αλληγορίας και δυσνόητη έως ασυνάρτητη γραφή, αλλά σκέψου πως αν δε διάλεγα αυτή τη «γλώσσα» ενδεχομένως να υπήρχε στη θέση της μια στατιστική ανάλυση ή μια μαθηματική ανάλυση εκφρασμένη με διαφορικές εξισώσεις τα οποία τόσο λατρεύεις…
Δεν ξέρω γιατί μπήκα στη διαδικασία να σου γράψω, αλλά δεν προσπάθησα κιόλας να το εξηγήσω. Όπως σου είπα και στην αρχή, ένιωσα την ανάγκη. Διασφαλισμένη βέβαια από το γεγονός πως θα λείψεις για τουλάχιστον ενάμιση μήνα κι ενισχυμένη από την πρόθεσή μου να τορπιλίσω το υβριστικό παραλήρημα που μου επιφύλασσες τις επόμενες μέρες…
Ωστόσο διαισθάνομαι (δεν μπορώ να πω «γνωρίζω» καθότι είμαστε άγνωστοι) πως αν δεν είχα το ερέθισμα και την «αλήθεια», αθέατα ή όχι, αβαρή ή όχι, τοξικά ή όχι πλην όμως υπαρκτά, δε θα έβρισκα κανένα κίνητρο να κινητοποιήσω τη φαντασία μου, τα αντανακλαστικά μου και εν τέλει ν’ αυτοσχεδιάσω μαζί σου… ακόμα και με αντιφάσεις που μπορεί να οδηγούν σε ποινικά κολάσιμες ενέργειες που διαρρηγνύουν τα χείλη σου.
Και στην τελική ποιος είμαι εγώ που θα προκαθορίσω τι μπορεί να είναι αυτό που περιμένει(ς) στην επόμενη γωνία…
Δεν έχω παρά να το ανακαλύψω όταν νιώσω πως αξίζει τον κόπο.
Ένας Άγνωστος
Υ.Γ 1: Φαντάζεσαι τώρα όλα αυτά να στα έλεγα στο όρθιο, μπροστά στη μισάνοιχτη πόρτα;…
Υ.Γ 2: Με συγχωρείς και πάλι για το θρασύ β’ ενικό.
Υ.Γ 3: Δεν μπορούσα να χαλάσω την παράδοση των υστερόγραφων.