Νάνσυ ΤζαλαβράΟ John Koenig δημιούργησε ένα ενδιαφέρον λεξικό για τα συναισθήματα που όλοι νιώθουμε, αλλά δεν μπορούμε να περιγράψουμε επακριβώς.
Η γλώσσα είναι ο καθρέφτης του πολιτισμού μας και μια πολύ βασική διέξοδος της δημιουργικότητας του ανθρώπου. Εξελίσσεται μαζί μας, πάντα προσαρμοστική για να περιγράψει την περίπλοκη πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Η ταχύτατη μεταβολή αυτής της πραγματικότητας δεν κατορθώνει να αφήσει τη γλώσσα πίσω της. Η γλώσσα πλάθεται καθημερινά και χιλιάδες νέες λέξεις αναγνωρίζονται επισήμως και εντάσσονται στο εκάστοτε λεξικό, κάθε χρόνο.
Προσπαθούμε συνέχεια να περιγράψουμε με ακρίβεια αυτό που βλέπουμε που νιώθουμε και που μας συμβαίνει και η γλώσσα, φυσικά, είναι το απόλυτο εργαλείο μας, για να γίνουμε κατανοητοί και να επικοινωνήσουμε. Δεν μπορούμε να την αφήσουμε να παλιώσει.
Όμως, υπάρχουν ακόμη πράγματα που δεν περιγράφονται με λόγια. Που όσες λέξεις και να πούμε, απλές ή περίπλοκες, συχνές ή σπάνιες πάντα το νόημα κάπου χάνεται. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά όταν προσπαθούμε να περιγράψουμε τα συναισθήματά μας. Πράγματι, για πολλά συναισθήματα δεν έχει βρεθεί η κατάλληλη, μία και μοναδική, λέξη που θα αποδώσει την ουσία τους. Ή μερικά συναισθήματα αποδίδονται στις διάφορες γλώσσες με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ακόμη περισσότερο, αποδίδουμε ορισμένα συναισθήματα όχι μονολεκτικά αλλά περιγραφικά, με πολλές λέξεις και πάλι δεν τα καταφέρνουμε πάντα.
Ως σημάδι της προσπάθειας να βρούμε μία λέξη περιεκτική για ο,τιδήποτε μας περιβάλλει, έχω ακούσει, κατά καιρούς, για την ύπαρξη διάφορων τύπων λεξικών, κάπως περίεργων – θα τα χαρακτήριζα. Πρόσφατα, λοιπόν, έμαθα για το Dictionary of Obscure Sorrows (στα ελληνικά: Το Λεξικό των Ακαθόριστων Αγωνιών/Λυπών).
Τι είναι αυτό το λεξικό;
Δημιούργημα του John Koenig, graphic designer και filmmaker, αυτό το λεξικό προσπαθεί να περιγράψει συναισθήματα ακαθόριστα, που οι περισσότεροι άνθρωποι συνήθως νιώθουν αλλά δεν μπορούν να περιγράψουν, ούτε να εξηγήσουν γιατί τους προκαλούν μια απροσδιόριστη θλίψη, με μία λέξη δικής του επινόησης.
Για κάθε λέξη που πλάθει, έχει δημιουργήσει και ένα αντίστοιχο βίντεο, στο οποίο, δεν χρωματίζει αξιολογικά το εκάστοτε συναίσθημα, δεν του δίνει θετική ή αρνητική χροιά, απλά το περιγράφει.
Η αλήθεια είναι πως η γλώσσα και η κάθε λέξη έχει μια ιστορία να την ακολουθεί. Η ετυμολογία, πιστεύω, μας συνδέει ενδόμυχα, πάρα πολύ με τις λέξεις. Ίσως να είναι και απλά συνήθεια, αλλά ο τρόπος που γεννιέται μια λέξη δεν είναι άσχετος με αυτό που περιγράφει. Έτσι, τη νιώθουμε δική μας – ο ήχος, η γραφή, η προέλευση και το αντικείμενο που περιγράφει, συνδέονται μέσα στο μυαλό μας, κουμπώνουν, και το νόημα που θέλουμε να περιγράψουμε αποδίδεται ικανοποιητικά.
Οι λέξεις που έπλασε ο Koenig, πιστεύω δεν λένε – ακόμη τουλάχιστον- τίποτα σε κανέναν. Ίσως επειδή είναι νωρίς ακόμη. Αν αρχίσουν να χρησιμοποιούνται, είναι πολύ πιθανό να ταυτιστούν με το περιεχόμενό τους και να μοιάζουν ότι το περιγράφουν ικανοποιητικά. Τώρα δεν μοιάζουν. Αυτό που μου αρέσει όμως από το όλο εγχείρημα, είναι ο σκοπός που επιτυγχάνεται.
Μπορεί το συναίσθημα του “κατοικώ στο παρελθόν” μου να μην φτάσει ποτέ να περιγράφεται μονολεκτικά ως klexos, όπως το ονομάζει ο Koenig. Αυτό που με κερδίζει όμως, είναι ότι μέσα από την προσπάθειά του, τα συναισθήματα αυτά, που μας προκαλούν απροσδιόριστο πόνο, θλίψη ή νοσταλγία, τελικά προσδιορίζονται. Ακριβώς λόγω της ακαθόριστης φύσης τους, πολλές φορές νομίζουμε ότι είμαστε οι μόνοι που τα νιώθουμε.
Ο Koenig με το λεξικό του επιβεβαιώνει πως δεν είναι έτσι. Μπορεί εν τέλει να μην υπάρχει καμία ανάγκη να περιγράψουμε μονολεκτικά αυτά τα συναισθήματα. Όμως τα έχουμε νιώσει, και επειδή είναι απροσδιόριστα ίσως αποφεύγουμε να τα συζητάμε με τους άλλους. Ο Koenig αποδεικνύει με τον τρόπο του πως κάθε απροσδιόριστο συναίσθημα δεν πρέπει να το φοβόμαστε.
Και αυτό δεν είναι ασήμαντο. Βλέποντας τα video πιστεύω και εσείς θα ταυτιστείτε με κάποια από αυτά τα συναισθήματα που περιγράφει ο Koenig, για τα οποία δεν υπάρχει ακόμη μια επίσημη λέξη να τα περιγράφει, παρά αυτές που έπλασε εκείνος.
Ρίξτε μια ματιά σε αυτό το ιδιαίτερο λεξικό :
The Dictionary of Obscure Sorrows
The Dictionary of Obscure Sorrows – Youtube