FrapressΠού είναι το κακό με το να θέλεις να αρέσεις στους άλλους;
Θα μπορούσες να ξοδέψεις όλο το χρόνο σου για να ανησυχείς για το τι πιστεύουν οι άλλοι για εσένα, αλλά δε θα σε πάει πουθενά.
«Πού είναι το κακό με το να θέλεις να αρέσεις στους άλλους;»
Όλοι αυτό ρωτάμε άμεσα ή έμμεσα, ενώ ξέρουμε βαθιά μέσα μας ότι δεν είναι υγιές να ξοδεύουμε πολύ χρόνο με την ανησυχία για το τι σκέφτονται όλοι για εμάς. Αναρωτιόμαστε, παρόλο που ξέρουμε ότι πρέπει να σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό.
Εν ολίγοις, το να συνδέεις την πραγματική σου αξία με τις απόψεις των άλλων σου δίνει μια λανθασμένη αίσθηση της πραγματικότητας. Γιατί το κάνουμε αυτό;
Θέλουμε οι άλλοι να πιστεύουν ότι είμαστε ελκυστικοί, θέλουμε μεγάλο αριθμό με likes και σχόλια στις δημοσιεύσεις μας στο Facebook και στο Instagram, πραγματικά νοιαζόμαστε για το τι πιστεύουν οι άλλοι. Μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος αυτού είναι μια έμφυτη επιθυμία που έχουμε από τότε που γεννηθήκαμε. Έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι τα συναισθήματα των μωρών καθοδηγούνται από τις συμπεριφορές γύρω τους.
Όσο μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα από των άλλων, αλλά πολλοί από εμάς συνεχίζουμε να αναζητούμε – και πολλές φορές να ικετεύουμε – θετική κοινωνική αξιολόγηση από αυτούς. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πρόβλημα στην αυτοεκτίμηση και στην ευτυχία. Είναι πολύ συχνό φαινόμενοι η αυτοεκτίμησή μας να είναι στενά συνδεδεμένη με όσα πιστεύουν οι άλλοι για εμάς.
Είμαστε άνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι ανταποκρινόμαστε φυσιολογικά σε ό,τι βιώνουμε μέσα από το φακό των εμπειριών και των προσδοκιών μας – ένα σύνολο από βαθιά ριζωμένα πιστεύω για το τι είναι και πώς θα έπρεπε να είναι ο κόσμος. Μια από τις πιο δεσπόζουσες προσδοκίες που έχουμε περιλαμβάνει την εξωτερική εκτίμηση και πώς οι άλλοι «θα έπρεπε» να ανταποκρίνονται σ’ εμάς.
Το τι πιστεύουν οι άλλοι δεν είναι σημαντικό. Πώς αισθάνεσαι για τον εαυτό σου: αυτό μετράει περισσότερο!
Πριν από έναν αιώνα, ο κοινωνικός ψυχολόγος Charles Cooley αναγνώρισε το φαινόμενο «ο εαυτός μου μέσα από το γυαλί» (“looking-glass self”), το οποίο συμβαίνει όταν πιστεύουμε «Δεν είμαι αυτό που νομίζω ότι είμαι και δεν είμαι αυτό που νομίζεις ότι είμαι. Είμαι αυτό που νομίζω ότι νομίζεις ότι είμαι». Αυτού του είδους η εξωτερική εκτίμηση έχει ως βάση την ανασφάλεια και αν βασιστούμε σε αυτή, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, τρώει την αίσθηση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησής μας.
Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι ότι τείνουμε να ξεχνάμε πως οι άνθρωποι μας κρίνουν σύμφωνα με τις επιρροές της δικής τους ζωής, που δεν έχουν καμία σχέση με τη δική μας. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να υποθέσει πράγματα για εσένα βασισμένο σε μια παλιά κακή εμπειρία που είχε με ένα άλλο άτομο που σου μοιάζει ή στο γεγονός ότι μοιράζεστε το ίδιο επώνυμο κλπ. Γι’ αυτό, το να βασίζεις την αξία σου στο τι πιστεύουν οι άλλοι σε βάζει σε μια αέναη ευάλωτη κατάσταση – είσαι κυριολεκτικά στο έλεος των δικών τους αναξιόπιστων, προκατειλημμένων αντιλήψεων. Αν σε δουν στο σωστό φως και σου απαντήσουν με ένα θετικό επιβεβαιωτικό τρόπο, τότε αισθάνεσαι καλά για τον εαυτό σου. Αν όχι, νιώθεις σαν να έκανες κάτι λάθος.
Σε τελική ανάλυση: Όταν κάνεις τα πάντα για τους άλλους και βασίζεις την ευτυχία και την αξία σου στη γνώμη τους, έχεις χάσει το ηθικό σου κέντρο.
Το καλό νέο είναι ότι έχουμε την ικανότητα να παρακολουθούμε τις σκέψεις και τις προσδοκίες μας, να αναγνωρίζουμε ποιες μας εξυπηρετούν και να αλλάζουμε αυτές που δε μας εξυπηρετούν.
Επομένως, για να σταματήσουμε να ανησυχούμε τόσο πολύ για το τι πιστεύουν οι άλλοι, ήρθε η ώρα να εισάγουμε λίγη φρέσκια αντικειμενικότητα στη ζωή μας και να αναπτύξουμε ένα σύστημα αξιών που δεν εξαρτάται από τους άλλους σε κάθε μας βήμα.
Εδώ είναι πέντε τρόποι για να ξεκινήσουμε να το κάνουμε από σήμερα:
1. Θύμησε στον εαυτό σου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ΔΕΝ σκέφτονται εσένα ούτως ή άλλως.
Η Ethel Barrett είπε κάποτε: «Θα ανησυχούσαμε πολύ λιγότερο για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, αν συνειδητοποιούσαμε πόσο σπάνια το κάνουν». Τίποτα δε θα μπορούσε να είναι πιο κοντά στην αλήθεια.
Ξέχνα σήμερα τι σκέφτονται οι άλλοι για εσένα ∙ οι πιθανότητες δείχνουν ότι δε σε σκέφτονται καθόλου. Αν πιστεύεις ότι σε σκέφτονται συνέχεια, κατάλαβε πως αυτή η αντίληψη (ότι σε παρακολουθούν και κρίνουν κάθε κίνησή σου) είναι ένα κομμάτι της φαντασίας σου. Είναι οι δικοί σου εσωτερικοί φόβοι και ανασφάλειες που δημιουργούν αυτή την ψευδαίσθηση.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι εσύ κρίνεις τον εαυτό σου.
2. Συνειδητοποίησε ότι η εξωτερική εκτίμηση στέκεται εμπόδιο στο δρόμο σου.
Αξιοποίησε το χρόνο σου καθαρά και συνειδητά προφέροντας με ευκρίνεια στον εαυτό σου πώς οι σκέψεις σου για το πώς σκέφτονται οι άλλοι (μάλλον) προχωρούν στη ζωή σου. Σκέψου για καταστάσεις όπου στέκονται εμπόδιο στο δρόμο σου και αναγνώρισε τι πυροδοτούν και πώς επηρεάζουν τη ζωή σου. Μετά αναγνώρισε μια νέα συμπεριφορά που δημιουργεί μια πιο ωφέλιμη επιρροή. Πες στον εαυτό σου: «Αντί να συμπεριφέρομαι με τον ίδιο παλιό τρόπο βασισμένος στο τι πιστεύω ότι πιστεύουν οι άλλοι, θα απαντήσω με έναν καινούριο τρόπο βασισμένος στον καινούριο τρόπο που σκέφτομαι για τον εαυτό μου». Κάθε φορά που διακόπτεις την αυτόματη συμπεριφορά σου και απαντάς διαφορετικά, μαθαίνεις στον εγκέφαλό σου να σκέφτεται πιο αποτελεσματικά.
Ο απόλυτος στόχος είναι να μην αφήσεις ποτέ τη γνώμη κανενός να γίνει η πραγματικότητά σου. Να μη θυσιάσεις ποτέ αυτό που είσαι ή αυτό που ονειρεύεσαι να γίνεις, επειδή κάποιος άλλος έχει πρόβλημα με αυτό. Να αγαπάς αυτός που είσαι μέσα κι έξω, όσο προχωράς. Και να κατανοήσεις πλήρως ότι κανένας άλλος δεν έχει τη δύναμη να σε κάνει να νιώσεις υποτιμητικά, εκτός εάν τους τη δώσεις εσύ.
Η τίγρης δε χάνει τον ύπνο της για τη γνώμη του προβάτου.
3. Βολέψου με την άγνοια για το τι πιστεύουν οι άλλοι
Το κάνουμε συχνά. Αγχωνόμαστε για το πώς θα αξιολογήσουν οι άλλοι μια καινούρια μας δραστηριότητα: αν θα τους αρέσει ή όχι. Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι χάνουμε πάρα πολλή ενέργεια με αυτή την ανησυχία. Μάλλον θα έπρεπε σταδιακά να αρχίσουμε να μαθαίνουμε να βολευόμαστε και με την απλή άγνοια.
Μερικά προβλήματα στη ζωή, όπως η άγνοια για το τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι για εσένα, δε γεννήθηκαν με σκοπό να λυθούν. Οι αντιλήψεις των άλλων για εμάς έχουν να κάνουν περισσότερο με τους ίδιους παρά με εσένα έτσι κι αλλιώς.
Κράτα αυτό σαν mantra: «Αυτή είναι η ζωή μου, οι επιλογές μου, τα λάθη μου και τα μαθήματά μου. Όσο δεν πληγώνω τους ανθρώπους, τόσο δε χρειάζεται να ανησυχώ για το τι θα σκεφτούν για εμένα».
4. Επαναπροσδιόρισε την προσοχή σου σε αυτά που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ μετράνε.
Οι άνθρωποι θα πιστεύουν ό,τι θέλουν να πιστεύουν. Δεν μπορείς να τους ελέγξεις. Χωρίς να έχει σημασία πόσο προσεκτικά επιλέγεις τις λέξεις και τους τρόπους σου, πάντα θα υπάρχει πιθανότητα να παρεξηγηθούν και να παρερμηνευθούν από κάποιον. Μετράει πραγματικά αυτό στην πορεία των πραγμάτων; Όχι, δε μετράει.
Αυτό που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ μετράει είναι πώς βλέπεις εσύ τον εαυτό σου.
Οπότε, όταν παίρνεις μεγάλες αποφάσεις, άρχισε να συνηθίζεις να παραμένεις 100% αληθινός στις αξίες και στις πεποιθήσεις σου. Μην ντραπείς ποτέ να κάνεις ό,τι αισθάνεσαι σωστό.
Για να ξεκινήσεις να εφαρμόζεις αυτή τη θετική συνήθεια, άρχισε να γράφεις μια λίστα με 5-10 πράγματα που θεωρείς σημαντικά για εσένα όσον αφορά στο να χτίσεις το χαρακτήρα σου και να ζήσεις μια έντιμη ζωή. Για παράδειγμα:
- Ειλικρίνεια
- Αξιοπιστία
- Αυτοσεβασμός
- Αυτοπειθαρχία
- Συμπόνοια
- Πρόοδος
- Θετική σκέψη
Μια παρόμοια λίστα θα σου δώσει την ευκαιρία να εφαρμόσεις τα χαρακτηριστικά/τη συμπεριφορά που επέλεξες, αντί να κάνεις κάτι τυχαία, απλά με σκοπό την εξωτερική εκτίμηση. Οι περισσότεροι άνθρωποι ποτέ δεν παίρνουν χρόνο για να αποφασίσουν τι είναι πραγματικά σημαντικό για τους ίδιους, σε ό,τι σχετίζεται με την εικόνα τους – αφήνουν τους άλλους να αποφασίσουν γι’ αυτούς.
Το λουλούδι δε σκέφτεται να ανταγωνιστεί το λουλούδι δίπλα του. Απλά ανθίζει.
5. Εγκατάλειψε τον καταστροφολογικό τρόπο σκέψης σου.
Κάθε είδος ανησυχίας, συμπεριλαμβανομένης και της ανησυχίας περί απόρριψης, αναπτύσσεται στη βάση της καταστροφολογίας. Με άλλα λόγια, τα συναισθήματά μας μάς πείθουν ότι ένα ανεπιθύμητο αποτέλεσμα καταλήγει στο θάνατο.
- Κι αν δεν τους αρέσω;
- Κι αν με απορρίψει;
- Κι αν δεν ταιριάζω με τους άλλους και μείνω μόνη μου στο πάρτι;
Κανένα απ’ όλα αυτά δεν καταλήγει στο τέλος του κόσμου, αλλά αν πείσουμε τον εαυτό μας ότι καταλήγει, τότε ενστικτωδώς θα φοβόμαστε παρόμοια αποτελέσματα και θα αφήσουμε το φόβο μας να κυριεύσει. Η αλήθεια είναι ότι εμείς –οι άνθρωποι- δεν μπορούμε να προβλέψουμε επακριβώς πώς θα μας κάνει να αισθανθούμε μια μελλοντική ατυχία . Μάλιστα, τον περισσότερο χρόνο προσπαθούμε να μην το σκεφτόμαστε, με αποτέλεσμα απλά να διαιωνίζουμε τους υποσυνείδητους φόβους μας.
Ρώτα τον εαυτό σου: «Αν έρθει η καταστροφή και ο φόβος μου για απόρριψη πραγματοποιηθεί, ποιοι είναι οι τρεις καλύτεροι τρόποι να το διαχειριστώ και να προχωρήσω στη ζωή μου;»
Κάθισε κάτω και πες στον εαυτό σου μια ιστορία (γράψε την, αν σε εξυπηρετεί) σχετικά με το πώς θα αισθάνεσαι μετά την απόρριψη, πώς θα επιτρέψεις στον εαυτό σου να αισθάνεται αναστατωμένος για λίγο καιρό και μετά πώς θα ξεκινήσεις να το ξεπερνάς και να μάθεις από την εμπειρία. Αυτή η άσκηση θα σε βοηθήσει να νιώσεις λιγότερο φόβο για την πιθανότητα ότι κάποιος σκέφτεται εσένα υποτιμητικά. Και σταδιακά θα αρχίσει αν το συνειδητοποιείς.
Το τι πιστεύουν οι άλλοι για εσένα δε μετράει και τόσο πολύ.
Δε χρειάζεσαι θυελλώδεις επευφημίες, ένα bestseller, μια προαγωγή ή 1 εκατομμύριο ευρώ. Δεν έχεις τίποτα να αποδείξεις. Είσαι αρκετός τώρα. Σκέψου το.
ΕΙΣΑΙ ΑΡΚΕΤΟΣ ΤΩΡΑ.
Να σκέφτεσαι λιγότερο αυτό που είσαι για τους άλλους και περισσότερο αυτό που είσαι για τον εαυτό σου. Όταν σταματήσεις να αναζητάς από τους άλλους την αξιολόγηση που μπορείς μόνο εσύ να δώσεις στον εαυτό σου, τότε θα αρχίσεις να πονάς και να απογοητεύεσαι λιγότερο.