Ιωάννα ΑλεξοπούλουΗ Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε τη Δευτέρα τα σχέδια για μία μεγάλη ναυτική επιχείρηση με στόχο να πλήξει τα δίκτυα διακίνησης μεταναστών στη Μεσόγειο, με την αρωγή του ΝΑΤΟ αν χρειαστεί. Φιλοδοξία είναι το σχέδιο να εφαρμοστεί άμεσα και είναι προσανατολισμένο σχεδόν αποκλειστικά στον άξονα Ιταλία – Λιβύη.
Η πρόταση για την επιχείρηση με στόχο τα δίκτυα διακινητών στη Μεσόγειο κυριαρχεί στην ατζέντα της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η οποία επικεντρώνεται στο ζήτημα της μετανάστευσης.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίζει να θέσει τα θεμέλια μίας άνευ προηγούμενου θαλάσσιας επιχείρησης με στόχο να αντιμετωπίσει τα δίκτυα διακίνησης μεταναστών στη Μεσόγειο, στον απόηχο πολύνεκρων ναυαγίων» ανακοίνωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι. Σε συνέντευξη τύπου δήλωσε: «Τώρα οι προετοιμασίες ξεκινούν. Ελπίζω ότι όλα θα είναι έτοιμα προκειμένου η επιχείρηση να ξεκινήσει από τον Ιούνιο, μόλις η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και άλλες χώρες δεσμεύσουν τον κατάλληλο στρατιωτικό εξοπλισμό, αμέσως δηλαδή μόλις καθοριστούν οι συνεισφορές σε προσωπικό και μέσα από τα κράτη μέλη. Υπάρχει μια ξεκάθαρη αίσθηση του επείγοντος της κατάστασης. Καθώς φθάνει το καλοκαίρι, περισσότεροι άνθρωποι ταξιδεύουν .Το βασικό σημείο δεν είναι τόσο η καταστροφή των σκαφών, αλλά η καταστροφή του επιχειρηματικού μοντέλου των δουλεμπόρων». Επίσης επεσήμανε πως είναι απαραίτητο να υπάρξει ένα ψήφισμα υπό το κεφάλαιο 7 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών προκειμένου να υπάρξει ένα αδιαμφισβήτητο «νομικό πλαίσιο» που θα περιβάλλει την αποστολή. Οι Ευρωπαίοι θα μπορούν να ξεκινήσουν, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του ΟΗΕ, από τον Ιούνιο επιχειρήσεις «εντοπισμού και παρακολούθησης των δικτύων μετανάστευσης μέσω της συλλογής πληροφοριών και με τη βοήθεια περιπολιών στην ανοικτή θάλασσα». Ωστόσο, όταν πρόκειται για επιχείρηση, η οποία ενδέχεται να περιλαμβάνει χρήση βίας θα πρέπει να λάβει την έγκριση μέσω ενός ψηφίσματος του ΟΗΕ.
Οι ΥΠΕΞ κλήθηκαν στις Βρυξέλλες για να εξετάσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΕ και όπως αναφέρει το Συμβούλιο, με τη συμμετοχή υπουργών Άμυνας συζήτησαν την αντιμετώπιση των ζητημάτων μετανάστευσης .Το κείμενο που ενέκριναν οι υπουργοί Εξωτερικών των 28 κρατών μελών της ΕΕ, μετά το πέρας συνόδου με τους ομολόγους της Άμυνας, παρουσιάζει τα στάδια για την ανάπτυξη αυτής της πρωτόγνωρης αποστολής με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές θαλάσσιες επιχειρήσεις που θα διεξαχθούν θα σέβονται πλήρως το διεθνές δίκαιο. Τους «28», ωστόσο, διχάζει το θέμα των ποσοστώσεων για την υποδοχή προσφύγων, με την Ισπανία να ενώνει τη φωνή της με τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ουγγαρία που είναι εναντίον.
Εφόσον ο ΟΗΕ τους το επιτρέψει, οι Ευρωπαίοι επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να «επιβιβάζονται, να διεξάγουν έρευνες και να συλλαμβάνουν» τα πλοία που θεωρούνται ύποπτα ότι συμμετέχουν σε επιχειρήσεις διακίνησης και επίσης να τα αναγκάζουν να αλλάζουν πορεία στην ανοιχτή θάλασσα αλλά επίσης και στα χωρικά ύδατα της Λιβύης, της οποίας η «συναίνεση» είναι απαραίτητη για την ΕΕ, δεδομένης της έντονης κυβερνητικής αστάθειας που επικρατεί στη χώρα. Επιθυμούν επιπλέον να «απαλλάσσονται» από τα πλοία και άλλα «περιουσιακά στοιχεία» των διακινητών ή να τα «καθιστούν άχρηστα». Σε κάθε περίπτωση πάντως, η πρόθεση για την επιχείρηση είχε γίνει σαφής, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη τραγωδία στα ανοικτά της Μεσογείου.
Ειδικότερα, η πρώτη φάση του σχεδίου της ΕΕ επικεντρώνεται στη συλλογή πληροφοριών και την παρακολούθηση των οδών διακίνησης μεταναστών από τη Λιβύη προς τη νότια Ιταλία και τη Μάλτα. Σε δεύτερη φάση, τα πλοία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αρχίσουν την καταδίωξη των σκαφών των δουλεμπόρων. Η τρίτη φάση αφορά στην καταστροφή των σκαφών αυτών. Για τον λόγο αυτό άλλωστε η ΕΕ επιδιώκει ένα ψήφισμα του ΟΗΕ που θα της δίνει πλήρη νομική προστασία.
Επιπροσθέτως, στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι πέρα από το μεταναστευτικό, ένα πλήγμα στο δίκτυο των δουλεμπόρων θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει πλήγμα κατά της τρομοκρατίας. «Αν κοιτάξετε το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών και των ροών του χρήματος που εμπλέκονται στη διακίνηση, αυτά τα χρήματα μπορούν να χρηματοδοτούν τρομοκρατικές δραστηριότητες», δήλωσε η Μογκερίνι. Για το ίδιο θέμα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε ότι «ένα από τα προβλήματα είναι ότι μπορεί να υπάρχουν ξένοι μαχητές, ή τρομοκράτες, που προσπαθούν να κρυφτούν» μεταξύ των μεταναστών.
Σε εθνικό επίπεδο, στο μεταναστευτικό αναφέρθηκε και ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, λέγοντας πως το ζήτημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με «δυτικές πολιτικές και μέτρα συνεργασίας», χωρίς «στρατιωτικοποίηση της Ένωσης». Τόνισε, επίσης, ότι οι πολιτικές αυτές δεν πρέπει να επικεντρωθούν μόνο στον άξονα Ιταλία – Λιβύη, αλλά να αφορούν και την ευρύτερη περιοχή, καθώς στην αντίθετη περίπτωση ενδέχεται να αυξηθεί η πίεση στις ανατολικές οδούς, αλλά και να προκληθεί αποσταθεροποίηση σε κράτη, όπως η Αίγυπτος. Με δήλωση του επεσήμανε, ότι τα ζητήματα διάσωσης πρέπει να παραμείνουν υπό την εποπτεία των εθνικών διοικήσεων, ενώ όσον αφορά τη συμμετοχή άλλων Οργανισμών, αυτή θα πρέπει να γίνεται κάτω από σαφείς όρους και προϋποθέσεις, στις οποίες θα είναι όλοι σύμφωνοι.
Η άμεση αντιμετώπιση του ζητήματος μοιάζει σήμερα πιο αναγκαία από ποτέ, δεδομένου πως περίπου 60.000 πρόσφυγες και μετανάστες εκτιμάται πως έχουν διασχίσει τη Μεσόγειο κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2015, σε μια προσπάθεια να φτάσουν στην Ευρώπη, ενώ ο αριθμός των αφίξεων μέσω Μεσογείου το 2014 άγγιξε τις 220.000. Είναι σαφές, λοιπόν, πως στους μεγάλους αυτούς αριθμούς μεταναστών και στην έντονη σημασία του προβλήματος πρέπει να αντιστοιχούν και οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής κοινότητας.
Πηγές: skai.gr, tanea.gr