FrapressΔεν είναι πολύ δύσκολο να μάθουμε πράγματα για τον πολιτισμό της κάθε χώρας. Συχνά, και μόνο αναλογιζόμενοι λέξεις, ρητά, παροιμίες και ανέκδοτα, μπορούμε να καταλάβουμε πολλά για την ιδιοσυγκρασία και τη νοοτροπία των ανθρώπων που ζουν σε αυτές.
Στο άρθρο αυτό μάζεψα μερικά τέτοια παραδείγματα, στα πλαίσια της διασκέδασης και ενημέρωσης. Ίσως κάποια να μην μας φαίνονται τόσο αστεία, ή να θεωρούμε ότι θα μπορούσαν θεωρητικά να ανήκουν και σε άλλους πολιτισμούς.
Ελπίζω παρ’όλα αυτά να το απολαύσετε, και να μου συγχωρήσετε ενδεχόμενες γενικεύσεις ή στερεοτυπισμούς που τυχόν να προωθώ, στο όνομα της ψυχαγωγίας.
Βρετανία
Δύο τύποι κάθονται σε ένα μπαρ, και ξαφνικά ο ένας αρχίζει να προσβάλλει τον άλλον.
«Πήγα με τη μάνα σου!» ουρλιάζει.
Κανείς δεν μιλά και όλο το μπαρ περιμένει να δει τι θα κάνει ο άλλος.
«ΠΗΓΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΝΑ ΣΟΥ!» ξαναφωνάζει ο ένας.
Ο άλλος απαντά: «Πήγαινε σπίτι μπαμπά, είσαι μεθυσμένος».
(Οι Βρετανοί φημίζονται για “wit” τους, δηλαδή το χιούμορ βασισμένο στην εξυπνάδα και την κυριολεξία)
3 Βρετανικά ρητά:
«Να χρησιμοποιείς απαλές λέξεις και σκληρά επιχειρήματα»
«Πολλοί θα ήταν δειλοί, αν είχαν αρκετό θάρρος»
«Η μισή αλήθεια είναι συχνά ένα μεγάλο ψέμα»
Γαλλία
Ένα αεροπλάνο πέφτει σε ένα εγκαταλελειμένο νησί. Μόνο λίγοι επιζούν: τρείς Ισπανοί, τρεις Γάλλοι και ένας Βρετανός. Έξι μήνες αργότερα ο ένας Ισπανός έχει σκοτώσει τον άλλον και ζει με την Ισπανίδα που έμεινε, οι Γάλλοι αποφάσισαν να κάνουν σχέση οι τρείς τους, και ο Βρετανός ακόμη περιμένει να τον συστήσουν στους υπόλοιπους.
(Οι Γάλλοι θεωρούν τους εαυτούς τους ανοιχτούς εραστές, σε αντίθεση με τους Βρετανούς, που κατά τη γνώμη τους είναι πολύ πιο συμμαζεμένοι στις κοινωνικές περιστάσεις. Επίσης, παρόμοια με τους Έλληνες, έχουν κεντρικό ήρωα στα ανέκδοτα τον Τοτό)
3 Γαλλικά Ρητά:
«Όπου δεν υπάρχει κίνδυνος, δεν υπάρχει δόξα»
«Η ηλικία του άνδρα απαιτεί σεβασμό, η ηλικία της γυναίκας τακτ»
«Με «ίσως» και «αλλά», θα μπορούσες να χωρέσεις το Παρίσι σε ένα μπουκάλι»
Ισπανία
Ένας άνδρας μπαίνει σε ένα μαγαζί και ζητάει δεκαπέντε λίτρα κρασί.
«Φέρατε δοχείο για αυτό;» τον ρωτά ο μαγαζάτορας.
«Του μιλάτε» απαντά ο Ισπανός.
(Οι Ισπανοί είναι γνωστοί για το ότι ξέρουν να διασκεδάζουν, μερικές φορές και υπερβολικά. Και εδώ θυμίζουν τους Έλληνες)
3 Ισπανικά ρητά:
«Από την αγάπη και την σούπα, οι πρώτες κουταλιές είναι οι καλύτερες»
«Κοίτα που πας, όμως μην ξεχνάς από που έρχεσαι»
«Η τρίτη είναι και η τυχερή»
Γερμανία
Ένας τουρίστας θέλει απεγνωσμένα να πάει στην συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης διότι περίμενε καιρό να τους δει, όμως έχει χάσει τον δρόμο του. Ρωτάει λοιπόν έναν περαστικό:
«Με συγχωρείτε, ξέρετε πως μπορώ να φτάσω στη Φιλαρμονική;»
Ο περαστικός του απαντά: «Με εξάσκηση, εξάσκηση, και ξανά εξάσκηση!»
(Και οι Γερμανοί είναι ένας λαός του οποίου τα ανέκδοτα βασίζονται σε παρεξηγήσεις και καυστικότητα)
3 Γερμανικά ρητά:
«Ο εξυπνότερος υποχωρεί»
«Μοιρασμένη χαρά, είναι διπλή χαρά. Μοιρασμένη λύπη, είναι μισή λύπη»
«Άλλες χώρες, άλλα ήθη»
Ιρλανδία
Ο Πάντυ κατεβαίνει με φόρα έναν στενό ορεινό δρόμο με το αυτοκίνητό του, και ξαφνικά πετάγεται μια γυναίκα απτη γωνία. Αυτός στρίβει γρήγορα το τιμώνι για να την αποφύγει, και ενώ την προσπερνά αυτή φωνάζει «γουρούνι!». Ο Πάντυ έκθαμβος, γυρνά το κεφάλι και ουρλιάζει και αυτός «ηλίθια!», ενώ το όχημα πέφτει πάνω στο γουρούνι.
(Το «Πάντυ» είναι συνηθισμένο όνομα στα Ιρλανδικά ανέκδοτα. Συχνά ο Πάντυ -από το Πάτρικ- παρουσιάζεται ως ένας τύπος αξιαγάπητος, παρά τα όσα ζει και κάνει κατά καιρούς)
3 Ιρλανδικά ρητά:
«Δύο ανοιξιάτικες μέρες είναι τόσο καλές όσο δέκα φθινωπορινές»
«Αν πας ακάλεστος σε γιορτή, φέρε δική σου καρέκλα»
«Είναι σαν γκάιντα. Κάνει φασαρία αφού πρώτα γεμίσει η κοιλιά του»
Ρωσία
Ένας σύζυγος παίρνει τηλέφωνο τη γυναίκα του, η οποία εκείνη τη στιγμή κάνει δουλειές.
«Αγάπη μου, απόψε θα έχουμε μια μαγική βραδιά. Πήρα τρία εισητήτρια για το θέατρο!».
«Μα, γιατί πήρες τρία;» ρωτά παραξενεμένη η γυναίκα.
«Μα, για την μαμά, τον μπαμπά, και τη γιαγιά!»
(Στη Ρωσία είναι συχνό να ζει μια μεγάλη οικογένεια σε ένα μικρό διαμέρισμα, οπότε είναι εύκολο να φανταστούμε τη χαρά που νιώθουν τα μέλη της όταν βρίσκουν λίγη ησυχία)
3 Ρώσικα ρητά:
«Στην ξενιτιά ούτε η άνοιξη δεν είναι όμορφη»
«Μην τεντώσεις το τόξο σου πριν φτιάξεις το βέλος»
«Χαλαρά χείλη βουλιάζουν μεγάλα καράβια»
Καναδάς
Όλοι ξέρουν την ιστορία που ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο σε έξι μέρες, και ξεκουράστηκε την έβδομη. Την όγδοη μέρα λοιπόν, ο Θεός βρήκε τον Γαβριήλ, και του είπε «Είμαι πολύ ευχαριστημένος με το δημιούργημά μου, τόσο ευχαριστημένος που λέω σήμερα να φτιάξω την καλύτερη χώρα στον κόσμο, και να την ονομάσω Καναδά. Ώ Γαβριήλ, θα είναι πανέμορφη. Θα της δώσω ψηλά βουνά, μεγάλες πεδιάδες, τρείς ωκεανούς, και θα την καλύψω με πλούσια πράσινα χωράφια, βαθιές γαλάζιες λίμνες, καθαρά ποτάμια και πλούσια πανίδα. Θα γεμίσω τη χώρα αυτή με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, συγκεκριμένα τους πιό ευγενικούς, καλόκαρδους και σεμνούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, τους Καναδούς. Οι Καναδοί αυτοί θα είναι γνωστοί στον κόσμο για τη φιλικότητά τους και τον αλτρουισμό τους, την εξυπνάδα τους, και την καλοσύνη τους…»
Ενώ συνέχισε για λίγο ακόμα ο Θεός, ο Γαβριήλ άκουγε σιωπηλά ενώ άρχισε να ανησυχεί, μέχρι που είπε: «Κύριέ μου, δεν θέλω να σε αμφισβητήσω, όμως δεν νομίζεις πως παραχωρείς λίγο πολλά στους Καναδούς;»
Ο Θεός κοίταξε τον Γαβριήλ και χαμογέλασε: «Μην ανησυχείς Γαβριήλ… κάτσε να δεις τι γείτονες θα τους δώσω…!»
(Οι Καναδοί, αν και έχουν τη φήμη των αγαθών και συμπαθητικών ανθρώπων, έχουν να αντιμετωπίσουν χλευασμό και καυστικότητα από τη μεριά των Αμερικανών, οι οποίοι τους θεωρούν βλάχους, οπότε σε πολλά ανέκδοτα τονίζουν την υπεροχή τους έναντι αυτών)
3 Καναδέζικα ρητά:
«Περπάτα ένα μίλι στα μοκκασίνια (παπούτσια) μου, για να δείς που με χτυπάνε»
«Μην φωνάξεις «Φαγητό!» μέχρι να ακουμπήσει το μαχαίρι σου τη φραντζόλα»
«Η υπομονή είναι ένα δέντρο του οποίου οι ρίζες είναι πικρές, όμως ο καρπός του γλυκός»
Δανία
Ένας Σουηδός βρίσκεται σε μια ξένη χώρα, γνωρίζει έναν άνθρωπο με επώνυμο Χάνσεν.
«Είσαι και εσύ Σκανδιναβός;» τον ρωτάει, και, όταν ο άλλος γνέφει καταφατικά, συνεχίζει: «Μήπως τυχαίνει να είσαι Σουηδός;»
«Όχι, Δανός» απαντάει ο Χάνσεν.
Ο Σουηδός απαντά: «Ξέρεις τι λένε οι Σουηδοί για τους Δανούς; Ότι δεν μπορείς να τους εμπιστεύεσαι».
Οπότε ο Χάνσεν απαντά: «Μα και οι δύο γονείς μου είπαν ότι ήταν Δανοί… Ίσως δεν θα έπρεπε να τους είχα πιστέψει».
(Παρόμοια με τους Βρετανούς, οι Δανοί χαρακτηρίζονται για το κυριολεκτικό τους χιούμορ. Λέγεται πως τα πάνε καλά με τους Νορβηγούς διότι οι κουλτούρες τους μοιάζουν, και ανταγωνίζονται τους Σουηδούς, τους οποίους θεωρούν ψιλομύτηδες και ξενέρωτους. Επίσης, τα επώνυμά τους τελειώνουν συχνά σε -σεν)
3 Δανέζικα ρητά:
«Μια καλή αρχή κάνει ένα καλό τέλος»
«Κοιμάται καλύτερα, αυτός που δεν καταλαβαίνει πόσο σκληρό είναι το κρεβάτι του»
«Το στομάχι ενός παιδιού είναι τυφλό»
Ιταλία
Δύο τύποι κάθονται στο τρένο. Μετά από μια στάση μπαίνει άλλος ένας επιβάτης, και χαιρετάει τον έναν από αυτούς, διότι ήταν παλιός του φίλος. Οπότε αρχίζουν να τα λένε, και αυτός που μόλις μπήκε λέει: «Πωπω, θυμάσαι τα ανέκδοτα που λέγαμε παλιά; Άκουσα πρόσφατα ένα καλό για τους Καραμπινιέρους, θα το λατρέψεις…»
Ο τρίτος επιβάτης, που τόση ώρα δεν είχε μιλήσει, του ρίχνει ένα νευριασμένο βλέμμα και λέει: «Πρέπει να σας ενημερώσω ότι ανήκω και εγώ στους Κραμπινιέρους».
«Ω, με συγχωρείτε, δεν το ήξερα» απαντά ο άλλος. «Μην ανησυχείτε, θα σας το εξηγήσω το ανέκδοτο μετά».
(Όπως έχουν πολλοί λαοί κάποιον κατ’εξοχήν «ηλίθιο» σε βάρος του οποίου κάνουν αστεία, πχ. Ξανθιές, έτσι και οι Ιταλοί συχνά κοροϊδεύουν τους Καραμπινιέρους, που είναι μιας μορφής αστυνόμοι και στρατιώτες στην Ιταλία)
3 Ιταλικά ρητά:
«Αυτός που δεν κάνει τίποτα, δεν κάνει τίποτα λάθος»
«Μία συμβουλή είναι πάντα μια εξομολόγηση»
«Αυτός που υπηρετεί τον Θεό έχει έναν καλό αφέντη»
Σουηδία
Ο Σβένσσον βρίσκει τον Έρικσσον στον δρόμο του χωριού τους, και ο Έρικσσον τον ρωτά: «Τα έμαθες για τον Νίλσσον; Γύρισε νωρίς από τη δουλειά την τρίτη, βρήκε την γυναίκα του στο κρεβάτι με τον Χάνσσον, και τους σκότωσε και τους δύο με την καραμπίνα του!»
«Μπορούσε να ήταν και χειρότερα» αποκρίνεται ο Σβένσσον.
«Μα πως θα μπορούσε να ήταν χειρότερα;» ρωτά ο Έρικσσον.
Οπότε του απαντά ο Σβένσσον «Αν είχε γυρίσει νωρίς από τη δουλειά την δευτέρα, εγώ θα ήμουν ο μακαρίτης, όχι ο Χάνσσον».
(Τα επώνυμα των Σουηδών έχουν συνήθως κατάληξη -σσον, που παλαιότερα σήμαινε «γιός του…». Και στα δικά τους χωριά είναι συνηθισμένο να μαθεύονται τα πάντα εντός ολίγων ημερών. Ακόμα, σύμφωνα με το στερεότυπο, οι Σουηδές θεωρούνται γυναίκες με πιο χαλαρά ήθη)
3 Σουηδικά ρητά:
«Πολλοί έχουν μεγάλη ιδέα για τη σοφία τους, γι’αυτό είναι η γη γεμάτη ανόητους»
«Παντρεμένοι φίλοι, μισοί φίλοι»
«Νέος χωρίς αγάπη και γέρος χωρίς σοφία, αυτό ονομάζεται χαμένη ζωή»
Ιαπωνία
Έξαλλος ένας Ιάπωνας πατέρας με τον γιό του, συζητά με έναν φίλο του: «Βλέπεις, όταν εγώ ήμουν νεαρός, με έστελναν για τιμωρία στο δωμάτιό μου νηστικό. Όμως ο γιός μου στο δικό του, έχει δική του τηλεόραση, τηλέφωνο, υπολογιστή, και στερεοφωνικό».
«Τι κάνεις λοιπόν όταν κάνει αταξίες;» τον ρώτησε ο φίλος του.
«Τον στέλνω στο δικό μου δωμάτιο!» είπε ο πατέρας.
(Η Ιαπωνία είναι μια χώρα με μεγάλη τεχνολογική ανάπτυξη. Παρ’όλα αυτά, πολλές οικογένειες προσπαθούν να διατηρήσουν και να καλλιεργήσουν τα ήθη και τον σεβασμό στους γονείς στις νέες γενεές)
3 Ιαπωνικά ρητά:
«Βρίσε έναν γείτονα, και σκάβεις δύο λάκκους»
«Κανένας δρόμος δεν είναι μακρύς με έναν φίλο στο πλευρό σου»
«Η πίστη μπορεί να κινήσει βουνά»
ΥΓ: Αν τώρα, παρά τον πρόλογο, μου νευριάσατε, ρίξτε μια ματιά σε παλαιότερο άρθρο μου αναφορικά με το πόσο εκνευριστικά είναι τα στερεότυπα σε βάρος των χωρών και μοιραστείτε την αγανάκτησή μου.
(Ναι, συνειδητοποιώ ότι αυτό που κάνω λέγεται αυτοπροώθηση. Όχι, δεν ντρέπομαι ιδιαίτερα. Οι παρενέργειες του να σπουδάζεις «Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτισμό»).