Χρήστος ΡούκοςΈνα δημοψήφισμα για το αν η Σκωτία θα πρέπει να είναι μια ανεξάρτητη χώρα διεξήχθη την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014. Μετά από συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης της Σκωτίας και της Κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, το Νομοσχέδιο Δημοψηφίσματος Ανεξαρτησίας της Σκωτίας, που καθορίζει τις λεπτομέρειες για αυτό το δημοψήφισμα, είχε υποβληθεί στις 21 Μαρτίου 2013, όπου ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο της Σκωτίας στις 14 Νοεμβρίου 2013 και έλαβε Βασιλική Συγκατάθεση στις 17 Δεκεμβρίου 2013. Το ερώτημα του δημοψηφίσματος, όπως τέθηκε από την Εκλογική Επιτροπή, ήταν «Πρέπει η Σκωτία να είναι μια ανεξάρτητη χώρα;», αποφασίζοντας να θέσουν ή όχι τέλος σε μία Ένωση από το 1707. Οι ψηφοφόροι μπορούσαν να απαντήσουν μόνο ναι ή όχι. Με κάποιες εξαιρέσεις, όλοι οι κάτοικοι της Σκωτίας πάνω από 16 ετών μπορούσαν να ψηφίσουν. Το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει πάνω 4,2 εκατομμύρια ανθρώπους. Απαιτούνταν μια απλή πλειοψηφία για τη νίκη. Πολλά ζητήματα τέθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, συμπεριλαμβανομένων ποιο νόμισμα θα χρησιμοποιήσει μια ανεξάρτητη Σκωτία, οι δημόσιες δαπάνες και το πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας.
Δραματικούς τόνους χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, σε ομιλία του σχετικά με το ενδεχόμενο ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, λίγα 24ωρα πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη. «Εάν η Σκωτία ανεξαρτητοποιηθεί θα είναι για πάντα», «είμαστε μια οικογένεια» και «καλύτερα μαζί», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Κάμερον. Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας έκανε λόγο για ένα «επώδυνο διαζύγιο» σε περίπτωση που οι Σκωτσέζοι ψήφιζαν την Πέμπτη υπέρ της ανεξαρτησίας, ενώ σημείωσε πως η Σκωτία αν αποχωρήσει δεν πρόκειται στο μέλλον να γίνει δεκτή ξανά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κάλεσε τους Σκωτσέζους να απορρίψουν το δρόμο της ανεξαρτησίας και να παραμείνουν τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου, υποσχόμενος ένα πρόγραμμα αποκέντρωσης με απόδοση νέων εξουσιών στην τοπική κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις βρετανικές αξίες «δικαιοσύνη, ελευθερία και δικαίωμα στη διαφορετικότητα». «Είμαστε μια οικογένεια. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι ένα έθνος, είναι τέσσερα έθνη σε μια χώρα, γεγονός που μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά είναι υπέροχο. Σκωτία, Αγγλία, Ουαλία και Βόρειος Ιρλανδία. Τέσσερα διαφορετικά έθνη με ξεχωριστές ταυτότητες, που συναγωνίζονται, αλλά και εκνευρίζουν καμιά φορά το ένα το άλλο. Είμαστε όμως μια οικογένεια εθνών», είπε.
Οι δηλώσεις του Κάμερον τελικά απ ότι φαίνεται έπιασαν τόπο και οι Σκωτσέζοι ψήφισαν «Όχι» στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας σε ποσοστό 55 %. Στις 05.14 το πρωί της Παρασκευής 19 Σεπτεμβρίου (τοπική ώρα), ο εκφωνητής από την τηλεόραση του BBC ανακοίνωσε πως «η επίσημη πρόβλεψη είναι πως το “ΟΧΙ” κέρδισε». Το σχόλιο του πολιτικού σχολιαστή του BBC από το «Ραδιόφωνο 4» στη Σκωτία ήταν εκείνη την ώρα: «Αν διατηρηθεί το αποτέλεσμα με αυτό το ποσοστό, θα είναι μια “πικρή” νίκη, επειδή θα δείχνει πως σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Σκωτίας ήθελε την ανεξαρτητοποίηση. Κάτι που θα πρέπει να καταλάβει το Λονδίνο». Γεγονός είναι όντως πως παρ όλο που δύο μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Γλασκώβη και το Νταντί έδωσαν την πλειοψηφία στο «ΝΑΙ», η περιφέρεια στα υψίπεδα έστειλε την πλειοψηφία του «ΟΧΙ» στο 55%. Εδώ, αξίζει επίσης να σημειωθεί πως το Εδιμβούργο ψήφισε ΌΧΙ με ποσοστό 61,1%. Ο Κάμερον μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, μεταξύ άλλων δήλωσε : «Είμαι ικανοποιημένος για το γεγονός ότι οι Σκωτσέζοι πολίτες ψήφισαν να παραμείνουμε ενωμένοι. Τώρα είναι ώρα να προχωρήσουμε μπροστά. Πρέπει να υπάρξει ένας «ισορροπημένος διακανονισμός», δίκαιος για τους πολίτες της Σκωτίας αλλά και το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο». Ο πρωθυπουργός της Σκωτίας, Άλεξ Σάλμοντ, δήλωσε : «Το γεγονός ότι η προσέλευση άγγιξε το 86% αυτό σημαίνει ότι νίκησε η Δημοκρατία. Η Σκωτία αποφάσισε αυτή τη στιγμή ότι δεν θα γίνει ανεξάρτητη χώρα. Το δέχομαι, αυτό καλώ να κάνουν όλοι οι Σκωτσέζοι».
Μετά την λήξη ενός τέτοιου ιστορικής σημασίας δημοψηφίσματος για την Σκωτία (και όχι μόνο), απομένει να δούμε τις εξελίξεις που θα δρομολογηθούν εντός των προσεχών ημερών και το αν ο Κάμερον θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του για αύξηση των εξουσιών της τοπικής κυβέρνησης της Σκωτίας.