Νίκος ΒογιατζήςΘρυλικό κομμάτι από ένα θρυλικό συγκρότημα. Για όσους έχουν ακούσει ή έχουν διαβάσει τους στίχους του τραγουδιού των Pink Floyd σίγουρα έστω και για μια στιγμή το μυαλό τους θα έχει ανατρέξει στα σχολικά χρόνια.
Οι σάπιες δομές ενός σχολικού συστήματος ,έτσι όπως το έχω ζήσει εγώ τουλάχιστον , δεν διαφέρει θεωρώ ούτε στο ελάχιστο από αυτό που παρουσιάζει το τραγούδι . Μια μηχανή παραγωγής προσωπικοτήτων , από το ίδιο καλούπι που απλά συμπληρώνουν το τοίχο της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.
6 χρόνια στο Δημοτικό, 6 χρόνια στο Γυμνάσιο/Λύκειο , 6 χρόνια κατά μέσο όρο στις ανώτερες σχολές κατάρτισης , συν άλλα 2 στη προσχολική εκπαίδευση αν προστεθούν μας κάνουν 20. 20 χρόνια εκπαίδευσης λοιπόν ύστερα από το πέρας των οποίων, θεωρητικά θα έπρεπε να είμαστε τέρατα μορφώσεως . Ατέλειωτες ώρες για παρακολούθηση μαθημάτων λογοτεχνίας , ιστορίας , γεωγραφίας , μαθηματικών , ξένων γλωσσών , φυσικοχημείας και δεκάδων άλλων θα έπρεπε, έχοντας φτάσει στην ηλικία των 18 να έχουν δημιουργήσει εφήβους με ισχυρές προσωπικότητες, δημιουργικότητα , δεξιότητες και φυσικά συνειδητοποίηση για το μέλλον που θα θελήσουν να έχουν. Ύστερα από τα 18 έρχονται τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Εκεί αφού ο κάθε νέος θα έχει θεωρητικά περάσει στη σχολή που θέλει και του ταιριάζει αρχίζει να εξειδικεύεται και να προετοιμάζεται για την αγορά εργασίας που μετά βαΐων και κλάδων τον περιμένει.
Ας τα πάρουμε πάλι. 6 χρόνια στο δημοτικό , 6 χρόνια γυμνάσιο/λύκειο , 6 χρόνια σε ΑΕΙ ή ΤΕΙ και άλλα 2 χρόνια στο νηπιαγωγείο μας κάνουν 20. 20 χρόνια στα οποία κάθε παιδί έχει αποστηθίσει άπειρες σελίδες λογοτεχνικών και ιστορικών βιβλίων. Έχει μάθει πόλεις , βουνά και ποτάμια για κάθε ήπειρο ,χώρα και νομό που υπάρχει. Έχει διδαχθεί για θρησκευτικά γεγονότα και διδαχές που μόνο ανεξιθρησκεία δεν προάγουν και τέλος έχει μάθει πώς να βρίσκει εύκολα (λέμε τώρα) το 3ο ολοκλήρωμα της παράγωγου του συνημίτονου του άγνωστου x ώστε να περάσει στο επόμενο στάδιο της δωρεάν εκπαίδευσης. Στα πανεπιστήμια τώρα , εφόσον σαν μαθητής απέδειξε τις ικανότητές του στα παραπάνω θριαμβεύοντας στις Πανελλήνιες , συνέχισε με τον ίδιο ρυθμό ώστε να ολοκληρώσει εγκαίρως το πρόγραμμα σπουδών. Φυσικά τυχόν προβλήματα που αφορούν ελλείψεις σε βιβλία , σημειώσεις , αξιοπρεπείς εγκαταστάσεις, κομματικούς προσηλυτισμούς, απαρχαιωμένες και εξιδανικευμένες ως προς την αγορά εργασίας γνώσεις δεν τον πτοούν στο ελάχιστο. Ούτε το κατά πόσο οι καθηγητές του είναι ικανοί να ανταπεξέλθουν στο λειτούργημα τους . Δεν χρειάζεται πιστεύω να αναφερθώ καν για τα διάφορα μεταπτυχιακά, διδακτορικά και master ώστε στα 25 πλέον αντί για επαγγελματικούς ορίζοντες στρωμένους με ροδοπέταλα να χρειάζεται να ψάχνει για μια δουλειά των 600 euro και όμως να μη βρίσκει.
Όπως γίνεται κατανοητό , μπορεί για το πολύ μεγάλο ποσοστό ανεργίας να φταίει η ανεπάρκεια θέσεων εργασίας ωστόσο η πραγματική αιτία από την οποία πηγάζει είναι η έλλειψη παιδείας που είναι σημαντικό στοιχείο στο χαρακτήρα του νεοέλληνα. Η στείρα ενδοσχολική εκπαίδευση έχει ως αποτέλεσμα να έχει ατονήσει πλήρως η κριτική μας ικανότητα. Έτσι συμβιβαζόμαστε με οτιδήποτε, κατηγορούμε πάντα τους άλλους και παραμένουμε βυθισμένοι στο βάλτο του ουρανοκατέβατου και ξεκούραστου εύκολου χρήματος.
Η σχολική μας εκπαίδευση με τον τρόπο που είναι διαμορφωμένη στη πραγματικότητα χτίζει μόνο στην επιφάνεια της διαπαιδαγώγησης ενός παιδιού. Τι νόημα έχει αν ξέρεις όλες τις πόλεις του κόσμου αν δεν νιώθεις ερεθίσματα ώστε να σου αρέσουν τα ταξίδια για να τις δεις. Τι νόημα έχει αν ξέρεις πώς να αναλύσεις ένα λογοτεχνικό κείμενο αν πότε σου δεν ενδιαφέρθηκες να διαβάσεις ένα βιβλίο. Βέβαια πώς να σου αρέσουν τα βιβλία , σε όποιο είδος και αν ανήκουν όταν από τα 7 σου συμμετέχεις αδιάκοπα σε εξετάσεις που δεν αξιολογούν της κατανόηση αυτού που διάβασες αλλά την ικανότητα σου στην αποστήθιση. Και αν μπορείς να παπαγαλίζεις τότε είσαι ο μαθητής του 10 ή του 20 , το καμάρι της μαμάς για να έχει να λέει στη γειτονιά . Θα γράψεις στις πανελλήνιες , δεν θα μπεις ιατρική ή νομική στεναχωρώντας τον μπαμπά αλλά και πάλι θα έχεις μια υπόληψη στη κοινωνία.
Προφανώς και υπάρχουν εξαιρέσεις. Υπάρχουν παιδιά που η φύση τους και οι κοινωνικές τους επιρροές τους διευκολύνουν στο να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των καιρών μας. Ωστόσο τι γίνεται με όλους τους υπόλοιπους που από τα πρώτα σχολικά τους βήματα βομβαρδίζονται συνεχώς πως ο σκοπός στη ζωή είναι η πεπατημένη : σχολείο-πανελλήνιες-σχολή-μεταπτυχιακό-δουλειά– επαγγελματική και κοινωνική αποκατάσταση. Αν ύστερα από τόσα χρόνια εκπαίδευσης , τόσο χρόνο και χρήμα το αποτέλεσμα είναι να είσαι μακροχρόνια άνεργος ή να κοστολογείσαι για 600 euro, χρήματα που θα έπαιρνες και σαν ανειδίκευτος δηλαδή, άραγε αξίζει όλη αυτή η προσπάθεια?
Έτσι τίθεται το εξής ερώτημα: οι γονείς , τα παιδιά τους και η κοινωνία ως σύνολο έχουν την απαραίτητη κριτική ικανότητα ώστε να εξασφαλίσουν με τις πράξεις τους ένα ευοίωνο μέλλον ή μήπως συνεχίζουν να διαιωνίζουν ένα σαπισμένο σύστημα.
Κλείνοντας αναρωτιέμαι ,γιατί ως κοινωνία μας προβληματίζει το πόσο καλά θα εξοπλιστεί ένας νέος για να ακολουθήσει τη πεπατημένη του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε να βρει στο μέλλον μια δουλεία αντί να μας ενδιαφέρει το πώς να δημιουργήσουμε κερδοφόρες δουλείες που δεν χρειάζονται 20+ χρόνια στα θρανία. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι σαθρό από τα θεμέλια του και αντί να ψάχνουμε τρόπους καλλωπισμού του θα έπρεπε να ασχολούμαστε με τη δημιουργία ενός νέου που θα ενδιαφέρεται όχι για το πώς θα διαγράψει τους φοιτητές από τα πανεπιστήμια αλλά για το γιατί ένας φοιτητής κάνει τόσα χρόνια για να τελειώσει τη σχολή του.