Γιάννης ΒανδήςΟ Σταν χρησιμοποιεί τον αρχέτυπο άντρα για να καθορίσει μία στρατηγική στις σχέσεις. Είναι η παραδοσιακή στρατηγική κατά την οποία ο άντρας, το αρσενικό, κάνει την κίνησή του, εκτίθεται, δηλώνει προτίμηση. Διότι στις μέρες μας, η δήλωση προτίμησης είναι συνώνυμο της έκθεσης, ενώ σε πολλών το μυαλό δεν απέχει και πολύ από την ξεφτίλα. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η απάντηση του Σταν στο άτυχο αγόρι που χρειάστηκε τη συμβουλή του.
Ο αρχέτυπος άντρας για αυτά τα μεγάλα αγόρια όπως ο Σταν, πολύ διαφέρει από τον αρχέτυπο άντρα που έχω εγώ στο μυαλό μου, μιας και εγώ μιλάω για φύση των ανδρών, ενώ οι Σταν μιλάνε για τις συμπεριφορές των αντρών. Εκεί που εγώ μιλάω για ένστικτα (τα οποία τα φέρουμε, δεν τα επιλέγουμε) αυτοί μιλάνε για χαρακτηριστικά/στρατηγική. Έτσι, ο Σταν προτείνει στο άτυχο αγόρι να επιβεβαιώσει τα ένστικτά του, τα αντρικά. Αν δε στείλεις πρώτος, σαν να του λέει, δε θα είσαι ο άντρας. Τα ένστικτα όμως είναι αυταπόδεικτα. Με λίγα λόγια, μπορείς να είσαι άντρας χωρίς να στέλνεις πρώτος μήνυμα. Μπορεί να θες να στείλεις, αλλά για άλλους λόγους να μην το κάνεις. Σας δίνω λίγο χρόνο να χωνέψετε αυτήν την συγκλονιστική αποκάλυψη.
Ας μιλήσουμε για τη στρατηγική. Ο άντρας, κατά τον Σταν και την υπόλοιπη πλειοψηφία των αντρών, πρέπει να κάνει την πρώτη κίνηση. Κατά τα μεγάλα αυτά αγόρια, η επιταγή της αντρικής τους φύσης είναι που τους υπαγορεύει αυτό το ρόλο: Να είμαι δυναμικός, επιθετικός στην προσέγγισή μου, να μην κωλώνω, να μην είμαι κότα. Για τους πιο επιφανειακούς ή/ και ανασφαλείς δηλαδή, τα ένστικτα είναι κάτι που πρέπει μια ζωή να αποδεικνύουμε γιατί αλλιώς, πώς μπορούμε να λέμε πως ανήκουμε στην κατηγορία άντρες; Αν θέλω να λέγομαι άντρας, θα πρέπει να στείλω πρώτος. Και μετά μπορώ να επαίρομαι γι’ αυτό, κι αν είμαι σωστός μάγκας κιόλας, το χρησιμοποιώ για τη μπω στην άλλη που μου ζητάει τα ρέστα. “Τί λες μωρή, αφού εγώ σου έστειλα πρώτος”, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έτσι κάνει ο άντρας ο σωστός. Η διαχωριστική γραμμή από το χαστούκι είναι, δυστυχώς, προσπελάσιμη.
Ας μείνουμε λίγο στον εύγλωττο τρόπο που έθεσα την παραπάνω φράση: “Για τους πιο επιφανειακούς, τα ένστικτα είναι κάτι που πρέπει μια ζωή να αποδεικνύουν”. Ο μέσος άντρας καθόλου δε μοιάζει με τον Άντρα που περιέγραψα στο υπερδημοφιλές άρθρο μου, εδώ. Γιατί, ποιός σωστός άντρας έχει ανάγκη να αποδείξει το αντριλίκι του; Ο μέσος άντρας όμως έχει αυτή την ανάγκη και για να την εξυπηρετήσει, υιοθετεί συμπεριφορές που πείθουν τους άλλους και τον ίδιο ότι έχει τα αρσενικά ένστικτα. Στο μυαλό του μόνο έτσι μπορεί να επαίρεται που είναι άντρας. Κι έτσι φτάνουμε στην στρατηγική που ακολουθεί ο άντρας κατά την προσέγγιση του Ωραίου Φύλου. Θα στείλει πρώτος γιατί είναι ο άντρας. Θα χορέψει ζεϊμπέκικο με λεβεντιά, αλλά μόνο αν έχει κοινό. Θα πιει πολύ και θα οδηγήσει μετά, με το κορίτσι μέσα στο αμάξι να σπαρταράει από τον κίνδυνο. Θα περάσει κάτω από το σπίτι της με τον Οικονομόπουλο στη διαπασών, αλλά στο τετ-α-τετ θα είναι φειδωλός/δειλός/μυστήριο τυπάκι. Είναι γενικώς λίγο μουντρούχος. Σε έναν τσακωμό με το κορίτσι, δε θα κάνει πίσω ποτέ. Στο μυαλό των περισσότερων ο άντρας είναι συνυφασμένος με την ξεροκεφαλιά (παρερμηνευμένη ως Ισχύς), την επιπολαιότητα (αντιλαμβανόμενη ως Πάθος), την μουντρουχιά (α λα Μυστηριώδης).
Αυτό βέβαια με φέρνει στο δεύτερο σημείο: ότι τα παραπάνω γίνονται συνειδητά. Είναι συνειδητές επιλογές. Ο κάθε άντρας έχει ένα πρότυπο άντρα στο μυαλό του στο οποίο θέλει να μοιάσει (το οποίο μπορεί να καθορίζεται από το μπαμπά, ή από τους άντρες που επιλέγει η μαμά, ή σπανιότερα, από την προσωπική αισθητική του καθενός. Αλλά ας αφήσουμε στους άλλους την φτηνή ψυχολογία). Σε ένα δίλημμα που προκύπτει με ένα κορίτσι, ο άντρας θα σκεφτεί “τί θα έκανε ο άντρας που θα ήθελα να είμαι;” και πράττει αναλόγως. Οπότε, με λίγα λόγια, θα το στείλει το μήνυμα, γιατί είναι σωστός, γιατί αξίζει να λέγεται άντρας. Θα με ρωτήσεις τώρα, “τί κακό έχει αυτό, πανμέγιστε αρθρογράφε; Αν όλοι το κάνουν, πού είναι το κακό;”. Γλυκό μου παιδί, η παιδεία (ανεξαρτήτως μόρφωσης) των περισσότερων επηρεάζει και την αισθητική τους. Έτσι, αντί να έχουν στο μυαλό τους έναν Κάρυ Γκραντ ή έναν Μάρλον Μπράντο, το πρότυπό τους είναι ο Αλέξης Γεωργούλης στο είσαι το ταίρι μου ή, χειρότερα, στον εραστή δυτικών προαστίων: ένας άντρας όμορφος μεν, αλλά αντικοινωνικός, με προδιάθεση βίας και λίγη προσποιητή ευαισθησία για να δέσει το “ιδανικό”. Μία καρικατούρα άντρα δηλαδή. (Ταυτόχρονα, έχουμε και τις γυναίκες οι οποίες έχουν παρόμοια παιδεία και ελκύονται από αυτό το πρότυπο άντρα (του Αλέξη), οπότε καταλήγουμε προφανώς σε μία δυσλειτουργική σχέση με άπειρους καυγάδες, την οποία ο λαός περιγράφει ως “Σχέση Παθιασμένη”.)
Επιστρέφοντας στο θέμα μου, όπως όλα στη ζωή, τίποτα δεν είναι μονόδρομος. Έτσι, η φύση του άντρα, όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας, έχει διττή χρήση. Η πρώτη είναι αυτή που τόσο εύγλωττα ανέλυσα παραπάνω. Από την άλλη, η φύση του άντρα έχει γίνει καραμέλα στο στόμα των περισσότερων, κι έτσι φτάσαμε στην εποχή που η φύση μας, τα ένστικτά μας με λίγα λόγια, έγιναν διαχειρίσιμα. Πιο συγκεκριμένα, τα ένστικτά μας έγιναν άλλοθι. Για πολλούς από εσάς, οι μαλακίες που κάνετε οφείλονται δήθεν στην τεστοστερόνη που κληρονομήσατε ως αρσενικά. Το χειρότερο; Κατά βάθος χαίρεστε, γιατί νιώθετε πλέον πως συμπλέετε. Νιώθετε πως ανήκετε στην ομάδα των αρσενικών και πως εκπέμπετε κι εσείς την αίγλη της τεστοστερόνης. Όμως κανένας άντρας που νιώθει ασφαλής με τον ανδρισμό του δεν έχει θέμα με την επιβολή. Αυτό το λέω γιατί, συνήθως, οι απερίσκεπτες κινήσεις που κάνετε έχουν ένα και μόνο σκοπό: την επιβολή σας στο έτερον ήμισυ.
Ας γίνει λοιπόν ο διαχωρισμός ανάμεσα στη φύση και στις συμπεριφορές των αντρών: τα αρχέγονα ένστικτα δε σου επιτρέπουν να κάνεις πράγματα, το πολύ πολύ να σου δίνουν ελαφρυντικά. Τα ένστικτα είναι αυτά που αταβιστικά σε σπρώχνουν στην καψούρα. Η στρατηγική είναι αυτό που κάνεις για να νικήσεις (γιατί και η καψούρα είναι παιχνίδι κυριαρχίας).