Ήταν μόλις το 1928 όταν η Βιρτζίνια Γουλφ γυναίκα πρωτοπόρος της λογοτεχνίας έγραψε μία ιστορία που θα ζήλευε κι ο μεγαλύτερος historical fiction σεναριογράφος.
Κι όμως η παράλογη ιστορία του Ορλάντο είναι μία βιογραφία.
Ζεις στον 21ο αιώνα, μπορεί να γεννήθηκες και σε αυτόν. Γνωρίζεις τους κοινωνικούς αγώνες που έχουν δοθεί για την ατομική ελευθερία και την αυτοδιάθεση. Έχεις μάθει τα πάντα για την LGBT+ κοινότητα. Ενημερώνεσαι για τις αλλαγές στις δομές του κόσμου στον οποίο ζεις.
Ήρθε λοιπόν και η ώρα να εκπλαγείς με το πόσο παλιά μία (γνωστή σου) γυναίκα είχε θίξει με συγκλονιστικό τρόπο το ζήτημα του φύλου, της ταυτότητας και γενικά της ύπαρξης;
(Για τον φίλο μας το Φιοντόρ το Ντοστογιέφσκι λέγανε ότι ήταν ψυχογράφος αλλά τα βρίσκουμε κι αλλού)
Η κυρία Αντελάιν Βιρτζίνια Στήβεν Γουλφ (ναι η γνωστή, η Βιρτζίνια Γουλφ), ήταν φεμινίστρια, πλήρως χειραφετημένη (παντρεμένη με τον κολλητό της φίλο – την καλύτερη δουλειά) και πρωτοπόρος λογοτέχνης του 20ου αιώνα. Η ίδια είχε δηλώσει πως:
«Μια γυναίκα πρέπει να έχει τα χρήματα και ένα δωμάτιο κατάδικό της, εάν πρόκειται να γράψει μυθιστοριογραφία».
Ας περάσουμε τώρα στον Ορλάντο. Σταθμός στη ζωή της Βιρτζίνια Γουλφ ήταν η γνωριμία της με την Βίτα Σάκβιλ-Γουέστ, με την οποία ανέπτυξαν ερωτική σχέση και στη συνέχεια παρέμειναν καλές φίλες μέχρι το τέλος. Ο Ορλάντο δεν είναι παρά η αλληγορική βιογραφία της φίλης της, Βίτα, πλανώμενη στο χωροχρόνο. (Ναι φαν του historical fiction, διαλέγω εσένα!)
Ο Ορλάντο είναι αριστοκράτης. Είναι νέος. Είναι πιστός στην Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας και στην αρχαία παράδοση της ευγενικής του καταγωγής.
Ο Ορλάντο είσαι εσύ νέε που δεν ξέρεις τι θέλεις να σπουδάσεις, πού να δουλέψεις και μπορεί να έχεις βιώσει και μια μίνι ερωτική απογοήτευση. Ξενιτεύεται λοιπόν σε ένα ταξίδι αναζήτησης του ίδιου του του εαυτού για να πέσει σε ένα βαθύ λήθαργο και να ξυπνήσει… Γυναίκα!
Φυσικά η ιστορία του δεν τελειώνει εδώ, μιας και ο Ορλάντο δε μπορεί να πεθάνει. Ταξιδεύει στο χρόνο, γνωρίζει μέρη ανθρώπους και κοινωνίες, βιώνοντας όλες τις αλλαγές και τις εξελίξεις του κόσμου στον οποίο είναι εγκλωβισμένος. Η ζωή του/της δεν είναι παρά ένα ταξίδι στην ιστορία και μία σκιαγράφηση της πραγματικότητας έτσι όπως εξελίχθηκε από την Ελισαβετιανή εποχή μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.
Η άνθηση αλλά και οι ταραχές τον/την βρίσκουν πρωταγωνιστή και μάρτυρα της βαρύτητας αλλά και της σαθρότητας των ανθρώπων. Τι αξίζει πραγματικά μέσα σε τόσες γεννήσεις και τόσους θανάτους;
Είναι η ζωή ένα παιχνίδι; Τι εκτιμούμε περισσότερο σε αυτήν; Συμβιβαζόμαστε;
Άνδρας, γυναίκα ή Ορλάντο, σημασία έχει η τελική ευτυχία με ή χωρίς αυτοπροσδιόριση, με ή χωρίς ταμπέλες, με ή χωρίς αυτοκριτική. Ο Ορλάντο αποδέχτηκε τον εαυτό του και ταξίδεψε με όλες τις έννοιες της λέξης. Ταξίδεψε τον κόσμο και μέσα του.
Σήμερα ποιοι είναι ο Ορλάντο; Κάποιος γνωστός μας είπε πως σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι. Λοιπόν το ταξίδι του Ορλάντο διήρκησε μερικούς αιώνες. Το δικό μας θα κρατήσει λιγότερο και σημασία έχει να το απολαύσουμε.
O Ορλάντο είναι ένα ποίημα, ένα ιστορικό μυθιστόρημα, ένας ταξιδιωτικός οδηγός, ένα ψυχογράφημα, ένα έργο τέχνης, επίκαιρο αλλά και διαχρονικό, που πρέπει διαβαστεί.
Υ.Γ Το βιβλίο έχει γυριστεί και σε ταινία με την ανεπανάληπτη Tilda Swinton
