Οι πολιτικές ιδεολογίες είναι μέσα στη ζωή μας και αν θες να είσαι ενημερωμένος πολίτης πρέπει να ξέρεις κάποια βασικά σημεία για την κάθε ιδεολογία. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με τα βασικά σημεία του Φιλελευθερισμού.
Ίσως από τις πιο γνωστές και διαδεδομένες πολιτικά ιδεολογίες, ο Φιλελευθερισμός, αντιπροσωπεύει ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού του δυτικού κόσμου.
Ο διάσημος Φιλελεύθερος οικονομολόγος, Adam Smith.
Όλοι γνωρίζουμε για την εποχή της Αναγέννησης και της μετέπειτα Γαλλικής Επανάστασης κατά τη διάρκεια της οποίας αναπτύχθηκε η ιδεολογία του Φιλελευθερισμού. Ο Φιλελευθερισμός είχε πολλούς σημαντικούς υποστηρικτές όπως ο John Locke, ο Adam Smith, o John Stuart Mill και ο Jean–Jacques Rousseau.
1. Ατομική ελευθερία
Ο Φιλελευθερισμός είναι η πρώτη ιδεολογία η οποία έδωσε τεράστια έμφαση στην ατομική ελευθερία. Ο κύριος δρώντας πλέον είναι το άτομο και όχι το σύνολο, η κοινωνική ομάδα, η κοινωνία. Ο καθένας έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις. Όλοι θεωρούνται ίσοι απέναντι στο κράτος διότι όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Τα βασικά ατομικά δικαιώματα για τα οποία πάλεψαν οι πρωτεργάτες της Γαλλικής Επανάστασης, είναι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.
2. Δικαίωμα της ιδιοκτησίας
Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας για τους Φιλελευθέρους σημαίνει ότι το κάθε άτομο μπορεί να έχει περιουσιακά στοιχεία στην κατοχή του. Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας δείχνει ακριβώς την αλλαγή της έμφασης του πολιτικού συστήματος από συλλογικό σε ατομικό σύστημα. Όλα τα άτομα μπορούν να κρατούν περιουσιακά στοιχεία στην κατοχή τους τα οποία, μάλιστα, είναι απαραβίαστα. Κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο στα προηγούμενα φεουδαρχικά και μοναρχικά συστήματα.
Η ιδιοκτησία δεν είναι μόνο το δικαίωμα να αποκτά και να προστατεύει κανείς την περιουσία αλλά αποτελεί και την εγγύηση για την ελευθερία του ατόμου.
3. Οικονομία της αγοράς
Αχ, καπιταλισμός! Μια πολιτική ιδεολογία δεν ασχολείται μόνο με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών σε ένα πολιτικό σύστημα. Ένα από τα πιο βασικά σημεία διαφοροποίησης των πολιτικών ιδεολογιών είναι το πώς πιστεύουν ότι πρέπει να κατανέμεται ο πλούτος στην κοινωνία.
Στην περίπτωση του Φιλελευθερισμού, η πεποίθηση ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στην οικονομία είναι βασικό διαφοροποιητικό στοιχείο από τις υπόλοιπες πολιτικές ιδεολογίες.
Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει, ότι η αγορά αυτορρυθμίζεται χωρίς να πρέπει η κυβέρνηση να θεσπίζει κανόνες ως προς την λειτουργία της. Ο Φιλελευθερισμός, με αυτόν τον τρόπο, ευνοεί την οικονομική πολιτική του laissez-faire (ένα οικονομικό σύστημα όπου οι συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών δεν επηρεάζονται από την κρατική παρέμβαση όπως νομοθεσίες και επιχορηγήσεις).
4. Κοινωνικό συμβόλαιο
Ο Φιλελευθερισμός θέλησε να αντικαταστήσει τον απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης με το κράτος δικαίου και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Για αυτό το λόγο, ο διανοούμενος Jean–Jacques Rousseau ανέπτυξε την έννοια του κοινωνικού συμβολαίου.
Το βιβλίο του Jean-Jacques Rousseau για το κοινωνικό συμβόλαιο.
Το κοινωνικό συμβόλαιο σημαίνει ότι οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις υπόσχονται να προστατέψουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών. Οι κυβερνήσεις πρέπει, όχι μόνο, να προστατεύουν τα δικαιώματα αυτά, αλλά και να μην τα παραβιάζουν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
5. Μικρή παρέμβαση του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ζωή
Όσο πιο μικρή γίνεται! Οι Φιλελεύθεροι ακούν κρατική παρέμβαση και βγάζουν σπυράκια. Προτιμούν να ζουν ανενόχλητοι από παρεμβάσεις στην οικονομική και κοινωνική τους ζωή.
Η οικονομική ζωή τους δεν δέχεται παρεμβάσεις λόγω της ύπαρξης της οικονομίας της αγοράς. Η κοινωνική ζωή τους φυσικά και δεν δέχεται παρεμβάσεις λόγω της ύπαρξης δημοκρατικού πολιτεύματος και κράτους δικαίου. Αυτός είναι ο τρόπος τους να αφήσουν πίσω τους τις μνήμες από τα μοναρχικά και απολυταρχικά καθεστώτα στα οποία το άτομο δεν μπορούσε να εκφραστεί ελεύθερα. Η προσωπική ζωή του καθενός, οι επιλογές του και οι ιδέες του είναι απαραβίαστες από τους άλλους και κυρίως από το κράτος.