Μήπως το περιβάλλον που συναναστρέφεσαι αποτελείται από ανθρώπους που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία σου ή υπονομεύουν πάντοτε τις προσπάθειες σου; Εσύ, ο ίδιος, πως συνηθίζεις να δρας και να συμπεριφέρεσαι στους γύρω σου;
Μιλώντας για τοξικούς ανθρώπους, μπορεί ίσως κάποιος να φέρει στο νου του ακραίες εικόνες ανθρώπων, εξαρτημένων από αλκοόλ, ουσίες και άλλους επιβλαβείς εθισμούς. Όμως, στην πραγματικότητα οι τοξικοί άνθρωποι βρίσκονται δίπλα μας, στην καθημερινότητα μας και στις επονομαζόμενες φυσιολογικές συνθήκες ζωής.
Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που είναι μονίμως με αρνητική διάθεση και απαισιοδοξία για τα πάντα. Γκρινιάζουν και μεμψιμοιρούν με το παραμικρό, ενώ δύσκολα μπορείς να θυμηθείς να λένε μια καλή κουβέντα για κάποιον ή να σε ενθαρρύνουν για κάτι.
Ο λόγος τους χρησιμοποιείται μόνο για να ειρωνεύεται, να υποβαθμίζει ή και να προσβάλλει τους άλλους. Πάντοτε, βέβαια, εμμέσως και με «καλή» -όπως διατείνονται- πρόθεση, θα σου βρίσκουν πάντοτε ένα καινούριο πρόβλημα, για την όποια λύση.
Με κάθε τρόπο προσπαθούν να υποτιμήσουν τους γύρω τους, έτσι ώστε να μπορέσουν να καλύψουν τις δικές τους ανασφάλειες και τα προσωπικά τους κόμπλεξ. Με το πρόσχημα της ταπεινοφροσύνης και του low profile τρόπου τους, καταλήγουν να επαινούν (έμμεσα πάντα!) μονάχα τον εαυτό τους, αναιρώντας έτσι όλους τους υπόλοιπους.
Αυτή η ανάγκη τους για υπεροχή, φανερώνει ένα σύμπλεγμα ανωτερότητας, το οποίο όμως εκφράζεται ως σύμπλεγμα κατωτερότητας από μέρους τους, μιας και ποτέ δεν θα παραδεχτούν ότι είναι κάτι σπουδαίο (τα λεγόμενα τους, βέβαια, δείχνουν το αντίθετο).
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς, μάλιστα, θεωρούν τον εαυτό τους ως το μόνιμο θύμα. Πάντα οι άλλοι φταίνε, πάντα οι καταστάσεις είναι αντίξοες, πάντα η μαύρη τους η μοίρα τους κατατρέχει και δεν τους αφήνει να ησυχάσουν. Αισθάνονται μια ζωή αδικημένοι και πληγωμένοι απ’ όλους και απ’ όλα.
Υπεραναλύουν λόγια, γεγονότα, καταστάσεις σε τέτοιο βαθμό που χάνουν την ουσιαστική τους μορφή και υπόσταση, δεν βγάζουν πια κανένα απολύτως νόημα. Γίνονται κουραστικοί και η συζήτηση μαζί τους δεν φαίνεται να καταλήγει πουθενά (ή μάλλον κάπου καταλήγει… Σε δικό τους μονόλογο και σε δικό σας πονοκέφαλο!).
Αδυνατούν να καταλάβουν πως εκείνο που πραγματικά τους φταίει είναι ο ίδιος τους ο εαυτός και ο τρόπος που αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τα πράγματα.
Σίγουρα, θα έχεις συναντήσει ή και συναναστραφεί με κάποιους απ’ αυτούς. Βρίσκονται τόσο κοντά σου, που καμιά φορά δεν τους προσέχεις. Είναι ο δύστροπος γείτονας σου, που προσπαθείς να αποφεύγεις. Είναι ο συγγενής σου, που πάντοτε όταν βλέπεις καταλήγετε να τσακώνεστε. Είναι ο φλύαρος συνάδερφος σου, που κάθε συζήτηση μαζί του μοιάζει ατελείωτη και αδιέξοδη.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν ένα κοινό ταλέντο: είναι οι απόλυτοι μετατροπείς της διάθεσης. Η επαφή μαζί τους είναι πράγματι τοξική, καθώς μέσα σε λίγο χρόνο μπορούν να σου απορροφήσουν όλη, σχεδόν, την ενέργεια σου και να σε οδηγήσουν σε μια σειρά ακραίων συναισθηματικών αντιδράσεων (θυμό, οργή, θλίψη, απογοήτευση, ματαιότητα κ.α.).
Μην προσπαθήσεις να τους αλλάξεις. Δεν νομίζω να καταφέρεις και πολλά καθώς σπάνια παίρνουν από λόγια και μάλλον πως θα καταλήξεις να έχεις ξοδέψει άδικα φαιά ουσία, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα.
Άλλωστε, το να τους βοηθήσεις, δεν είναι δική σου δουλειά! Δουλειά σου είναι, μόλις εντοπίσεις κάποιον που φέρει τέτοια χαρακτηριστικά, να απομακρυνθείς όσο είναι καιρός, προτού τα βέλη του αρνητισμού του, βάλουν στόχο εσένα.
Κι αν δεν είναι πάντοτε εύκολη μια τέτοια απομάκρυνση, λόγω συγκυριών ή άλλων πιο περίπλοκων καταστάσεων, προσπάθησε τουλάχιστον, όσο μπορείς, να έχεις κλειστές τις «κεραίες» σου απέναντι στα «μηνύματά» τους, να τα αγνοείς, παραμένοντας ανεπηρέαστος από τις πράξεις και τους λόγους τους.
Να θυμάσαι πως κάθε ανθρώπινη συμπεριφορά είναι αντανάκλαση και καθρέφτης, αυτού που την εκφράζει. Εσύ δεν έχεις καμία ευθύνη για το πώς συμπεριφέρεται ο άλλος, παρά μόνο για το πώς συμπεριφέρεσαι εσύ.
Τι γίνεται, όμως, όταν συνειδητοποιείς ότι το τοξικό περιβάλλον σου το διαμορφώνεις εσύ;
Όταν αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι πως η συμπεριφορά και οι συνήθειες σου οδηγούν εσένα και τους γύρω σου σε μια κατάσταση τοξική;
Η παρατήρηση και αυτεπίγνωση μιας τέτοιας προβληματικής συνθήκης ίσως αρχικά σε σοκάρει ή ακόμα και σε τρομάξει. Σου είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι όλος αυτός ο αρνητισμός που σε περιβάλλει προέρχεται τελικά από εσένα τον ίδιο.
Αδυνατείς να κατανοήσεις ότι ο τρόπος ζωής σου βλάπτει τους ανθρώπους που βρίσκονται σε καθημερινή τριβή μαζί σου, αλλά κυρίως τον εαυτό σου. Η συναισθηματική εμπλοκή σου σ’ αυτή την κατάσταση, το ότι δηλαδή αφορά εσένα κι όχι κάποιον τρίτο, δεν σου επιτρέπει να κάνεις καθαρές σκέψεις και αντικειμενική ανάλυση.
Μην μπλοκάρεις όμως! Και μόνο η αναγνώριση και η παραδοχή του προβλήματος είναι ένα πρώτο βήμα προς την επίλυση του. Πάντως, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό σε θέματα ψυχικής ισορροπίας, ο οποίος θα είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να μπορέσει να σε βοηθήσει να αποβάλλεις σταδιακά την τοξικότητα σου, ενισχύοντας την αυτοεκτίμηση και την αυταξία σου.