Και όμως υπάρχει λόγος που τους φοβάσαι…
Πέρυσι σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο εμφανίστηκαν τρομακτικοί κλόουν και προκάλεσαν πανικό σε μικρούς και μεγάλους. Μπορεί οι επιθέσεις να σταμάτησαν, ωστόσο και αυτό το φθινόπωρο ένας άλλος “κλόουν” θα έρθει για να ταράξει τα νερά. Μάλιστα πριν λίγες μέρες στις ΗΠΑ εμφανίστηκαν κόκκινα μπαλόνια δεμένα σε φρεάτια, χαρακτηριστική τεχνική του Pennywise.
Το γνωστό τρομακτικό τέρας με μορφή κλόουν από την ταινία “Ιt” επιστρέφει και μας δίνει το έναυσμα να αναλογιστούμε, γιατί φοβόμαστε στην πραγματικότητα τους κλόουν! Ας μην ξεχνάμε, ότι η κουλροφοβία, όπως ονομάζεται η φοβία για τους κλόουν καλλιεργήθκε αρκετά από το “It” του Stephen King.
Οι περισσότερες ιστορίες που αφορούν τρομακτικούς κλόουν πηγάζουν από το γνωστό σ’ όλους μας Slenderman και τα UFO. Ανά τα χρόνια, έχουν παρουσιαστεί πολλοί κλόουν άλλοτε καλοί (Clarabell, Bozo) και άλλοτε κακοί.
Από τον Μεσαίωνα ακόμα οι γελωτοποιοί δεν ήταν πάντα αστείοι. Έβγαζαν προς τα έξω κάτι αρκετά τραγικό που πολλές φορές έφτανε στα όρια του τρομακτικού. H συμπεριφορά αυτών των ατόμων μόνο ανθρώπινη δεν χαρακτηρίζεται και παραπέμπει σε ρομπότ. Με αποτέλεσμα να προκαλείται άγχος, κρίσεις πανικού, αλλά και φόβο.
Συμμετρία…
Ο φόβος αυτός, βέβαια δεν είναι καινούριος και σχετίζεται με την συμμετρία του προσώπου. Από τα αρχαία χρόνια η συμμετρία του προσώπου μπορούσε να προκαλέσει την συμπάθεια ή την αντιπάθεια των πολιτών. Το σχήμα, το χρώμα των ματιών, του δέρματος και των μαλλιών βοηθούσαν να καταλάβεις το ποιόν ενός ανθρώπου.
Όταν αντικρίζουμε έναν κλόουν είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβουμε με τι άνθρωπο έχουμε να κάνουμε. Το μακιγιάζ, τα τεράστια πόδια, τα περίεργα μαλλιά δημιουργούν την αίσθηση ασυμμετρίας και υπερβολής, με σκοπό πάντα την πρόκληση γέλιου.
“Uncanny Valley”
To σύνδρομο “uncanny valley” συνοψίζει ακριβώς τον φόβο που εξηγήσαμε πρωτύτερα. Ορίζεται ως ο φόβος για οποιoδήποτε αντικείμενο μοιάζει με άνθρωπο αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Μερικά από αυτά τα αντικείμενα είναι οι κούκλες, τα ανδροειδή, τα ρομπότ και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να αποτελεί μέρος της ταινίας Polar Express.
Οι κλόουν φυσικά και είναι άνθρωποι καταλήγουν, όμως να ξεπερνούν τα όρια του φυσιολογικού επειδή δείχνουν πολύ πιο περίεργοι από τον μέσο άνθρωπο. Κρύβονται πίσω από ένα βάψιμο που μοιάζει με προσωπείο και δεν σου επιτρέπουν να διαβάσεις τις προθέσεις τους, την γλώσσα του σώματός τους- που συνήθως είναι αλλοπρόσαλλη. Η συμπεριφορά τους μας οδηγεί ενστικτωδώς στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος με αποτέλεσμα να γινόμαστε ανασφαλείς και απόμακροι.
Έτσι, θέτουν υποσυνείδητα στο μυαλό μας το εξής ερώτημα: Ένα άτομο που είναι υπερβολικά ντυμένο και συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο πόσους ηθικούς φραγμούς είναι ικανό να σπάσει; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι δύσκολη και σίγουρα η ταινία θα ενισχύσει τον φόβο κατά των κλόουν!