Ένα έγκλημα, ένα καλοκαίρι, ένα αστυνομικός, οκτώ ένοικοι, ένα μυστικό…Ένας δολοφόνος!
Το “Έγκλημα στην Πάρο”, το πρώτο μυθιστόρημα του Γιώργου Μπακούρη ανοίγει τη σειρά άρθρων: Οι Έλληνες συγγραφείς του σήμερα.
Σε μια εποχή που οι αναγνώστες εκλείπουν, οι συγγραφείς στην Ελλάδα βρίθουν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η ποιότητα της δουλειάς των λιγότερο προβεβλημένων συγγραφέων υστερεί μπροστά στο έργο αυτών που αναπαράγονται με σταθερή ακρίβεια στα διάφορα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο κ.Γιώργος Μπακούρης, το πρώτο βιβλίο του οποίου έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου. Με αφορμή την ανάγνωση του θεώρησα πως όντας και η ίδια στο χώρο της συγγραφής θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το δικό μου βήμα έκφρασης, που δεν είναι άλλο πέρα από το Frapress, για να επικοινωνήσω τη δουλειά ανθρώπων που παράγουν συγγραφικό έργο, το οποίο αξίζει να μαθευτεί στο συμπιεσμένο αναγνωστικό κοινό του Ελλαδικού χώρου.
Το βιβλίο είναι ένα δύσκολο προϊόν, όσον αφορά την επένδυση και την προώθηση. Εκδοτικοί οίκοι ανά την Ελλάδα προτιμούν να εκδώσουν ήδη επιτυχημένα projects του εξωτερικού, μειώνοντας έτσι δραστικά το ρίσκο της επένδυσης για αγορά των δικαιωμάτων τους ή συνδέουν την βιβλιοπαραγωγή τους με συγκεκριμένα άτομα, δημιουργώντας μια τάση ελιτισμού στο χώρο και αναπαράγουν συγκεκριμένες τάσεις ή απευθύνουν τα βιβλία τους μόνο στη γυναικεία μερίδα του αναγνωστικού κοινού, που αποτελεί και το μεγαλύτερο ποσοστό του.
Οι Έλληνες συγγραφείς του σήμερα, μια σειρά άρθρων που θα ξεκινήσει φέτος, είναι σύντομα αλλά περιεκτικά άρθρα για συγγραφικά έργα ανθρώπων που βγήκαν στην αγορά του βιβλίου σχετικά πρόσφατα, έχουν να προσφέρουν στον αναγνώστη, είναι μίλια μακριά από όσα αναφέρονται πιο πάνω για τον ελιτισμό και την επιτηδευμένη βιβλιοπαραγωγή και τελικά γράφτηκαν από ανθρώπους που θα μπορούσαμε να γνωρίσουμε προσωπικά.
Και γιατί να μην το κάνουμε μέσα από αυτά τα άρθρα μαζί;
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Γιώργος Μπακούρης συγκεκριμένα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970, αλλά μεγάλωσε και σπούδασε στη Γενεύη Ελβετίας. Είναι δικηγόρος και από το 1998 μόνιμα στην Αθήνα. Το βιβλίο “Έγκλημα στην Πάρο” από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος αποτελεί το πρώτο του μυθιστόρημα.
Λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλίου: Το βιβλίο ανήκει στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας και αποτελεί μέρος της σειράς Crime Stories των εκδόσεων Παπαδόπουλος. Ο αστυνόμος Κλέανθος Παπαγιαννίδης φτάνει στην Πάρο για να περάσει τις καλοκαιρινές του διακοπές στο σπίτι του καρδιακού του φίλου Γιώργου Κωστένογλου.
Με επαγγελματική ιδιότητα αυτή του επιχειρηματία και ένα υπερπολυτελές σπίτι με πολλούς ξενώνες, κάθε καλοκαίρι ο Γιώργος Κωστένογλου φιλοξενεί την ελίτ του επιχειρηματικού και καλλιτεχνικού κόσμου μιας και είναι παντρεμένος με μια γνωστή παρουσιάστρια, την Λυδία Γανυμήδη. Άλλο ένα τέτοιο καλοκαίρι, με μόνο σταθερό θαμώνα τον Κλέανθο, ξεκινά για να ταράξει τα νερά γύρω από το νησί της Πάρου.
Στην παρέα προστίθενται ο ιδιοκτήτης τραπέζης Ευάγγελος Σκαρφάσης με τη σύντροφό του Έλενα Ρήγα, το ζεύγος Παπαιωάννου με τον ανήσυχο γιο τους Σπύρο που ασχολούνται με τα ναυτιλιακά και η φίλη της Λυδίας Έλλη Βαγοπούλου που προσφάτως είχε γυρίσει από το Λονδίνο.
Μετά από μερικές μέρες ξεγνοιασιάς και καλοπέρασης στα πιο γνωστά στέκια της Πάρου, κάποιος από τους φιλοξενούμενους του Κωστένογλου βρίσκεται στον ξενώνα του στραγγαλισμένος. Ο Κλέανθος μαζί με τους αστυνομικούς του τοπικού αστυνομικού τμήματος και τους συνεργάτες του από τη ΓΑΔΑ ξεκινούν με ανακρίσεις των καλεσμένων, ενώ κατά τη διάρκεια αυτών ξεπηδούν μυστικά και καταστάσεις που τους δένουν με τους πιο ασυνήθιστους τρόπους. Ποιος είναι τελικά ο δολοφόνος και γιατί διέπραξε αυτή την ειδεχθή πράξη;
Ο ίδιος ο συγγραφέας κ. Μπακούρης απαντά στις ερωτήσεις μας:
1)Τι σας ενέπνευσε, ώστε η πρώτη σας συγγραφική απόπειρα να γίνει στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας; Έχετε κάποιους αγαπημένους συγγραφείς του είδους;
Αρχικά η απόφαση να γράψω ένα μυθιστόρημα προήλθε από ένα στοίχημα που έβαλα με τον εαυτό μου, κατά πόσο θα ήμουνα σε θέση να γράψω μία ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Εκείνη την περίοδο κυριολεκτικά ξεκοκάλιζα αστυνομικά μυθιστορήματα, οπότε τι ποιο φυσικό η πρώτη μου συγγραφική προσπάθεια να γίνει στο συγκεκριμένο είδος.
Γιάννης Μαρής, Αγκάθα Κρίστι και Αντρέα Καμιλέρι είναι μακράν οι αγαπημένοι μου συγγραφείς.
2)Κατά πόσο πιστεύετε ότι υπάρχουν κοινωνικά στερεότυπα στο έργο σας και αν υπάρχουν γιατί επιλέξατε τα συγκεκριμένα στερεότυπα;
Τα κοινωνικά στερεότυπα είναι όπως οι γενικότητες, η εύκολη λύση στο να αποφεύγουμε την εξατομικευμένη προσέγγιση σε πρόσωπα η καταστάσεις. Η παρουσίαση, στην αρχή του έργου «Έγκλημα στην Πάρο» της παρέας των πλουσίων, ευυπόληπτων και αστραφτερών παραθεριστών, να εμπεριέχει στερεότυπα χαρακτηριστικά ως προς την κοινωνική τους τάξη, ωστόσο όσο ξετυλίγεται η υπόθεση, ο αναγνώστης ανακαλύπτει ότι τίποτα απ’ όσα είχε φανταστεί και προπαντός οι προκαταλήψεις που ενδεχομένως μπορεί να είχε αναφορικά με τα πρόσωπα-πρωταγωνιστές της υπόθεσης, ισχύουν.
3)Για ποιο λόγο επιλέξατε ως σκηνικό εξέλιξης της ιστορίας το νησί της Πάρου; Έχετε κάποιο προσωπικό δέσιμο με το νησί;
Παραθερίζω ανελλιπώς στην Πάρο από το 2002, οπότε το σκηνικό όχι μόνο ήταν έτοιμο, είχε ωριμάσει σε βαθμό που η επιλογή των γεωγραφικών σημείων τοποθέτησης της δράσης να έχει προηγηθεί της ίδιας της ιστορίας !
4)Πιστεύετε ότι ο αναγνώστης μπορεί να υποψιαστεί τον πραγματικό δολοφόνο εξ’ αρχής; Το στοιχείο της ανατροπής δηλαδή πως το εντάσσετε μέσα στο έργο σας;
Για μένα το στοιχείο της ανατροπής παίζει κομβικό ρόλο. Η επιτυχία ενός αστυνομικού μυθιστορήματος, μεταξύ άλλων, βασίζεται και στο στοιχείο της έκπληξης και αυτό είναι που κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι τέλος. Βέβαια η δυσκολία κάθε συγγραφέα είναι να αποκρύψει από τον αναγνώστη την ταυτότητα του δολοφόνου μέχρι και την τελευταία στιγμή, ώστε το στοιχείο της ανατροπής να λειτουργήσει καταλυτικά. Ωστόσο η απόκρυψη δεν πρέπει να γίνεται με οποιονδήποτε τρόπο. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι ειλικρινής και τίμιος απέναντι στον αναγνώστη του. Τα στοιχεία ενοχής του δολοφόνου δεν πρέπει να είναι ουρανοκατέβατα αλλά να προέρχονται μέσα από την ίδια την υπόθεση, να είναι διάσπαρτα στο κείμενο, ώστε ο αναγνώστης να έχει και αυτός ενεργό ρόλο στην διαλεύκανση του εγκλήματος. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν άτυπο αγώνα μεταξύ του αναγνώστη και του αστυνόμου για το ποιος από τους δύο θα καταφέρει να βρει πρώτος τον δολοφόνο και για αυτόν τον λόγο δεν είναι σωστό να είναι εξ αρχής «σημαδεμένη η τράπουλα».
Για τους πολύ προσεκτικούς αναγνώστες δύο είναι τα στοιχεία που δείχνουν από νωρίς τον δολοφόνο στο «Έγκλημα στην Πάρο». Με όσους αναγνώστες έχω μιλήσει (να μην καυχηθώ και εγώ λίγο;) κανείς τους δεν βρήκε τον δολοφόνο. Σαΐνι ο Κλέανθος Παπαγιανίδης !
5)Το τέλος που δώσατε στο δολοφόνο τι συμβολίζει για εσάς;
Την ολοκλήρωση ενός δράματος, αλλά δεν λέω κάτι παραπάνω για να μην βρεθεί ο Κλέανθος Παπαγιανίδης σε δυσμενέστερη θέση από τους αναγνώστες, στην επίλυση του μυστηρίου.
6)Η αντιμετώπιση του αστυνομικού Κλέανθου απέναντι στο έγκλημα κατά πόσο πιστεύετε ότι υιοθετείται από τους σημερινούς αστυνομικούς, όταν βρίσκονται απέναντι σε αδιέξοδα που αφορούν τις υποθέσεις τους; Για όλα τα διαδικαστικά συμβουλευτήκατε κάποιον που εργάζεται στον χώρο της Αστυνομίας;
Χωρίς να είμαι γνώστης του τρόπου που λειτουργεί σήμερα ένας αστυνομικός η αίσθηση που αποκομίζω είναι ότι δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην επιστημονική προσέγγιση για την εξιχνίαση των εγκλημάτων (π.χ. ψηφιακά πειστήρια, ταυτοποίηση γενετικού υλικού, κλπ). Άλλωστε η αμερικάνικη τηλεοπτική αστυνομική σειρά CSI έχει σχεδόν αντικαταστήσει τους αστυνομικούς με επιστήμονες, ή πιο σωστά έχει μετατρέψει τους αστυνόμους σε επιστήμονες. Γράφοντας το «Έγκλημα στην Πάρο» θέλησα να δώσω έμφαση στην κοινή λογική, στην αναλυτική σκέψη, να επιστρέψω σε αυτό που κάποτε έλεγε ο ήρωας της Αγκάθα Κρίστι, Ηρακλής Πουαρό «είναι o εγκέφαλος, τα μικρά γκρίζα εγκεφαλικά κύτταρα πάνω στα οποία πρέπει κανείς να βασίζεται».
Όσο για τα διαδικαστικά, οι γνώσεις μου περιορίζονται σε όσα κατά καιρούς έχω διαβάσει στα αστυνομικά ρεπορτάζ των εφημερίδων, οπότε ας με συγχωρέσουν οι αναγνώστες και προπαντός η Ελληνική Αστυνομία αν έχω περιπέσει σε διαδικαστικά σαρδάμ, ικανά να στείλουν τον Κλέανθο Παπαγιανίδη με δυσμενή μετάθεση στο πουθενά!
7)Η πλειοψηφία των γυναικείων παρουσιών στο έργο σας παρουσιάζονται ως εντυπωσιακές, όμορφες, δυναμικές, κάποιες φορές προκλητικές, ετοιμόλογες, αυθάδεις. Τι θέση έχει η γυναίκα στο βιβλίο αυτό και γενικότερα στα έργα σας;
Οι εν λόγω ιδιότητες είναι αποτέλεσμα της ίδιας της πλοκής καθώς και της δυναμικής που αναπτύσσεται μεταξύ του πρωταγωνιστή και του λεγόμενου «ασθενούς φύλου», που στην συγκεκριμένη περίπτωση αποδεικνύεται, για κακή τύχη του ήρωά μας, ισχυρό.
8)Το επόμενο σας βιβλίο θα ανήκει στο ίδιο λογοτεχνικό είδος ή επιθυμείτε να δοκιμαστείτε και σε κάτι άλλο λογοτεχνικά;
Ο Κλέανθος Παπαγιανίδης ήρθε και ελπίζω να παραμείνει. Οι πολλές ιδιαιτερότητές του (με μεγαλύτερή του, την απέχθειά στην «δέσμευση ενώπιον θεού») αλλά και άγνωστες πτυχές της καθημερινότητας του (η υπόθεση διαδραματίζεται κατά την περίοδο της καλοκαιρινής του άδειας) τον καθιστούν ένα εξελίξιμο χαρακτήρα και σε συνάρτηση με το γεγονός ότι το έγκλημα δεν κοιμάται ποτέ, σίγουρα το επόμενο βιβλίο θα είναι επίσης αστυνομικό με πρωταγωνιστή και πάλι τον ίδιο.
Ευχαριστούμε τον κ.Γεώργιο Μπακούρη και τις εκδόσεις Παπαδόπουλος για την παραχώρηση της συνέντευξης.