Η χορτοφαγία, όπως μας μύησε σε εκείνη μία χορτοφάγος!
Η αδερφή μου, Λίνα, είναι χορτοφάγος. Στην αρχή σκεφτήκαμε να κάνουμε το άρθρο υπό μορφή συνέντευξης, αλλά επειδή η προσπάθεια δεν ευόδωσε,την άφησα να μιλήσει ελεύθερα για το θέμα και να με κατατοπίσει επαρκώς για να μπορέσω να γράψω ένα ενημερωτικό άρθρο.
Η συμβολή της, ωστόσο, ήταν καίριας σημασίας γιατί με διαφώτισε αρκετά και έχοντας συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες που μόνο ένας “ειδήμων” θα μπορούσε να παρέχει, είμαι έτοιμη να μιλήσω για αυτή την ιδιαίτερη διατροφική επιλογή.
“A man can live and be healthy without killing animals for food; therefore, if he eats meat, he participates in taking animal life merely for the sake of his appetite. And to act so is immoral.”
Leo Tolstoy
Κάποιος γίνεται χορτοφάγος για πολλούς και διάφορους λόγους: από προβλήματα υγείας που δεν του επιτρέπουν τη βρώση κρέατος μέχρι… λόγους αποτοξίνωσης και μία διάθεση για πιο υγιεινή ζωή.
Εδώ θα προσεγγίσουμε την αντιπέρα όχθη, δηλαδή τους ανθρώπους που γίνονται χορτοφάγοι για ιδεολογικούς, θρησκευτικούς, πολιτισμικούς λόγους που αντιτίθενται στην μαζική παραγωγή κρέατος και είναι θερμοί υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων.
Υπήρξαν διαφόρων ειδών κινήματα ή κοινωνικές ομάδες που υπερασπίζονταν τα δικαιώματα των ζώων και προσέτρεχαν στην χορτοφαγία ανά τους αιώνες και ανάμεσα σε διάφορους “διάσημους” χορτοφάγους συγκαταλέγονται ο Πυθαγόρας, ο Βολταίρος, ο Μαχάτμα Γκάντι, ο Λέο Τολστόι, o Φραντς Kάφκα και ο Αϊνστάιν στα τελευταία χρόνια της ζωής του!
Υπάρχουν αρκετά διαφωτιστικά ντοκιμαντέρ επί του θέματος της απάνθρωπης εκμετάλλευσης που υφίστανται τα ζώα από τους ανθρώπους όπως το “Εarthlings” του Shaun Monson που είναι και ένα από τα γνωστότερα και πιο σκληροπυρηνικά (φήμες λένε ότι όσοι το παρακολούθησαν δεν μπόρεσαν να αγγίξουν κρέας για περισσότερο από μία εβδομάδα).
Έπειτα υπάρχει το “Cowspiracy: The Sustainability secret” ,”Forks over Knives”, “Food,Inc.” και “Blackfish” .
Όλα θίγουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο τα δικαιώματα των ζώων και την χορτοφαγία ως μία μορφή αντίδρασης στον καπιταλισμό και τις μεγάλες βιομηχανίες που εκμεταλλεύονται την πανίδα του πλανήτη γιατί έχουν μεγάλα οικονομικά οφέλη.
Μερικά χρήσιμα βιβλία που προσδίδουν στην χορτοφαγία πιο ιδεολογικές και ακτιβιστικές προεκτάσεις είναι τα ακόλουθα : “Ζώα και ηθική” των Peter Singer, Tom Regan, Lori Gruen, Josephine Donovan και αποτελείται από διάφορα κείμενα των παραπάνω συγγραφέων οι οποίοι υιοθετούν μια πιο φιλοσοφική προσέγγιση στο θέμα της ηθικής απέναντι στα ζώα.
Επιπλέον, το βιβλίο “Τρώγοντας ζώα” του Jonathan Safran Foer και “Η απελευθέρωση των ζώων” του Peter Singer εξερευνούν το θέμα της βρώσης κρέατος και δίνουν “τροφή για σκέψη“.
Για κάποιον που μυήθηκε πρόσφατα στη χορτοφαγία και έχει ανάγκη από ιδέες για να αντικαταστήσει τροφές και να εμπλουτίσει τα γεύματα του, το καταλληλότερο βιβλίο είναι η “Βασική μαγειρική για χορτοφάγους” .
Σε ότι αφορά τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ζώων, οι ομάδες που κάνουν περισσότερο αισθητή την παρουσία τους στο χώρο είναι η PETA (=People for the Ethical Treatment of Animals) και η πιο ριζοσπαστική ΑLF (=Αnimal Liberation Front). Για την PETA και τις δράσεις της μπορεί να ενημερωθεί κανείς και από το κανάλι τους στο youtube που περιλαμβάνει διάφορα ενημερωτικά βίντεο μικρής διάρκειας για την χορτοφαγία και τα δικαιώματα των ζώων.
Η ALF (Animal Liberation Front) αποτελείται από μία πιο σκληροπυρηνική ομάδα ανθρώπων που δε διστάζουν να εισβάλλουν μέσα σε εργαστήρια όπου βρίσκονται φυλακισμένα ζώα που προορίζονται για δοκιμές ή πειράματα προκειμένου να τα ελευθερώσουν.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, προβαίνουν και σε καταστροφές του τεχνολογικού εξοπλισμού των εκάστοτε εργαστηρίων και επειδή δεν υπάρχει νομική κάλυψη για αυτές τις ενέργειες, η δράση τους θεωρείται “παράνομη”.
Η κατάρριψη ορισμένων γελοίων μύθων γύρω από την χορτοφαγία είναι αναγκαία σε αυτή τη φάση!
Αποτελεί σύνηθες φαινόμενο η αύξηση βάρους κατά τους πρώτους μήνες της μεταστροφής και αυτό έχει επιβεβαιωθεί και από άλλους φίλους μου χορτοφάγους, οι οποίοι ωστόσο σπεύδουν να εξηγήσουν ότι αυτό οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση υδατανθράκων στην αρχή ( βλ. ζυμαρικά και πατάτες). Η κατάσταση θα στρώσει σταδιακά και η αλλαγή διατροφικών συνηθειών είναι εύκολη αρκεί κανείς να έχει τη διάθεση να την οργανώσει μεθοδικά.
Επιπλέον, η χορτοφαγία δεν μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όταν το άτομο φτάσει στο σημείο να παίρνει όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται από τις τροφές του.
Άρα, τίθεται ξεκάθαρα το ζήτημα της προσωπικής ευθύνης. Ωστόσο, επειδή απολαμβάνουμε το προνόμιο της μεσογειακής διατροφής και της πρόσβασης σε φθηνά φρούτα και λαχανικά, η οργάνωση μίας χορτοφαγικής δίαιτας δεν αποτελεί δα και μεγάλο μπελά.
Η αδερφή μου επίσης προτείνει την κατανάλωση σόγιας σε περίπτωση που ο μελλοντικός χορτοφάγος θέλει να μαγειρέψει μία συνταγή στην οποία συνήθως πρόσθετε κρέας. Η σόγια αποτελεί την καλύτερη εναλλακτική, έχει καλή γεύση αλλά δεν είναι και απαραίτητη η βρώση της γιατί τις πρωτεΐνες που χρειάζεται ο οργανισμός μας μπορούμε να τις βρούμε και σε άλλα φαγητά.
Ο χορτοφάγος δεν χρειάζεται τα συμπληρώματα διατροφής (super foods, δηλαδή cranberries, rasberries και ούτω καθεξής) και η B12 που υποθετικά τη στερείται λόγω των διατροφικών επιλογών του θα έπρεπε κανονικά όλοι οι άνθρωποι να τη λαμβάνουν σε μικρή ποσότητα ανεξάρτητα από τη διατροφή τους (έτσι συνιστούν οι ειδικοί).
Και κλείνουμε με μία ευχή και μία κατάρα: ας ξεκινήσουμε από τα ευχάριστα.
Ακόμη και να μην επιθυμούμε όλοι να καταφύγουμε στην χορτοφαγία, χρειάζεται να κινητοποιηθούμε κατά της εκμετάλλευσης των ζώων. Εκτός από την αποφυγή αγοράς αυθεντικών γουνών και δερμάτινων, μπορούμε να αποφεύγουμε την αγορά προϊόντων περιποίησης που έχουν δοκιμαστεί σε ζώα (συνήθως αναγράφεται σε ετικέτα NOT ANIMAL TESTED).
Και το τελευταίο στο οποίο η αδερφή μου επέμεινε πολύ είναι ένας άλλος όρος που σχετίζεται με τη χορτοφαγία: ο speciesism ή αλλιώς, σπισισμός.
Τι σημαίνει αυτό; Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που ενώ δεν τρώνε κρέας, συνεχίζουν να τρώνε ψάρι, μαλάκια κτλ. και αυτό θεωρείται σπισισμός/σπισισισμός γιατί η διάκριση ανάμεσα στα διαφορετικά είδη ζώων προβλέπει την εκμετάλλευση του αδύναμου. Γι’αυτό το λόγο οι πιο “ριζοσπαστικοί” vegeterians και vegans αντιτίθενται στους pesceterians, δηλαδή τους ανθρώπους που συνεχίζουν και καταναλώνουν ψάρι .
Αυτά από εμάς. Η διαφορά ανάμεσα σε ένα vegan και ένα vegeterian ελπίζω να είναι γνωστή (οι vegans δεν τρώνε προϊόντα που προέρχονται από ζώα τύπου αυγά, γιαούρτι,τυρί κτλ.)!