Η βελτίωση της απόδοσης του υπολογιστή σου μπορεί να γίνει με τα παρακάτω tips εύκολα και γρήγορα χωρίς καν να ζητήσεις την βοήθεια τεχνικού.
Ο υπολογιστής είναι ο αφανής (ενίοτε και φανερός) ήρωας της καθημερινότητάς σου. Φιλοξενεί όλες τις εργασίες σου για τη σχολή, όλες τις φωτογραφίες – και αυτές που δε θες κανείς να δει στο κινητό σου 😉 – τα τραγούδια που ακούς, τα παιχνίδια που παίζεις. Γενικότερα, αν είσαι παιδί των late 80s και μετά, σχεδόν όλοι οι τομείς της ζωής σου θα σχετίζονται, λιγότερο ή περισσότερο, με τον υπολογιστή.
Παρ’ όλο που χωρίς αυτόν είσαι ένα τίποτα – let’s face it -, είσαι ψιλοάσχετος με τους υπολογιστές και κατά βάθος ξέρεις ότι δεν σου αξίζει να έχεις ένα τέτοιο πολύτιμο εργαλείο στην κατοχή σου.
Γι’ αυτό το λόγο ακολουθεί ένας οδηγός με τα στοιχειώδη που πρέπει να κάνεις αν ο υπολογιστής σου έχει κλείσει δυο-τρία χρονάκια, ή τον έχεις παραφορτώσει και έχει αρχίσει να τα φτύνει, και εννοείται δεν έχεις μία για να τον πας σε τεχνικό!
Disclaimer: οι παρακάτω οδηγίες απευθύνονται σε εντελώς άσχετους. Αν είσαι (ημι)σχετικός και καθώς διαβάζεις το άρθρο σου γεννηθεί η τάση να γράψεις σχόλιο «κάτι μας είπες», δες την κρυφή χρησιμότητά του: στείλε το στον άσχετο φίλο ή φίλη που ΣΙΓΟΥΡΑ έχεις και σε πρήζει κάθε φορά που του/της χαλάει ο υπολογιστής, και θα ησυχάσεις εσύ από αυτόν κι εγώ από σένα.
1) Κατέβασε antivirus
(piece of cake)
Γιατί το χρειάζεσαι: Το antivirus είναι το στοιχειωδέστερο εργαλείο σου, ειδικά αν συνηθίζεις να κατεβάζεις ταινίες, τραγούδια, και γενικά να κατεβάζεις. Το ίντερνετ είναι επικίνδυνο αν δεν ξέρεις πώς να το χρησιμοποιήσεις, και κατεβάζοντας ίσως καταλήξεις με ιούς, οι οποίοι μπορούν να βλάψουν διάφορα πράγματα: να παραβιάσουν την ιδιωτικότητα των αρχείων που έχεις μέσα στον υπολογιστή, ακόμα και να μη σου επιτρέπουν να τον χειριστείς – δηλαδή να παγώνει από τη στιγμή που θα τον ανοίξεις.
Τι πρέπει να κάνεις: Κατεβάζεις ένα πρόγραμμα από την επίσημη ιστοσελίδα, το εγκαθιστάς και μετά θα σου πει αυτό τι να κάνεις. Κάποια από τα δωρεάν και δοκιμασμένα antivirus είναι το Avira, το AVG και το Avast. Κάνε κλικ στα ονόματα για να ανοίξεις τα download τους. Προσωπικά συστήνω το Avast διότι πάντα με ξελασπώνει. Η καλύτερη επιλογή που σου δίνει είναι η «σάρωση κατά την εκκίνηση», όπου κάνει πλήρη έλεγχο του συστήματος, και καλό είναι να το κάνεις μια φορά το μήνα. Σε κάθε περίπτωση, κατέβασε antivirus!
Hint: όταν βρει ιούς, θα σε ρωτήσει τι να τους κάνει. Εκεί πατάς διαγραφή.
2) Κατέβασε το CCleaner
(ευκολάκι)
Γιατί το χρειάζεσαι: γιατί κάθε άσχετο πρόγραμμα που έχεις κατεβάσει και διαγράψει, έχει αφήσει αρχεία στον υπολογιστή σου τα οποία πιθανότατα δεν χρησιμοποιείς και απλά πιάνουν χώρο στον σκληρό δίσκο. Επίσης, οι ιστοσελίδες που μπαίνεις κρατάνε cookies για να «θυμούνται» τις προτιμήσεις σου, το οποίο δεν είναι χρήσιμο στην πλειονότητα των περιπτώσεων και πιάνει επίσης χώρο. Εν ολίγοις, αν έχεις την κακή συνήθεια να μπαίνεις στο Pornhub χωρίς mode ιδιωτικής περιήγησης, το κομπιούτερ σου είναι γεμάτο από πορνοcookies.
Τι πρέπει να κάνεις: κατεβάζεις το CCleaner (κλικ στο όνομα για να βγεις απευθείας εκεί – πάτα Piriform ή Download Hippo), το εγκαθιστάς, το ανοίγεις και πατάς πρώτα “Analyze” για να σου δείξει ποια αρχεία θα διαγράψει και πόσο χώρο πιάνουν, και μετά “Run Cleaner” για να τα διαγράψει. Ιδανικά καν’ το σε μηνιαία βάση.
Προσοχή! Το CCleaner σου δείχνει σε τσεκαρισμένα κουτάκια τι θα διαγράψει, π.χ. ιστορικό διαδικτύου, αποθηκευμένους κωδικούς κ.τ.λ.. Δεν θα διαγράψει προσωπικά αρχεία από τους φακέλους σου, αλλά να ελέγχεις πάντα τι θα διαγραφεί πριν πατήσεις Run Cleaner.
Extra tip: στα αριστερά, γράφει κάπου Registry Cleaner. Πάτα το κι αυτό και κάν’ το. Τώρα.
3) Κάνε χειροκίνητο καθάρισμα από προγράμματα
(παλέψιμο)
Γιατί να το κάνεις: διότι, ειδικά αν είσαι άσχετος, σίγουρα έχεις εγκαταστήσει καταλάθος κάτι άχρηστο και βαρύ που επιβαρύνει τον υπολογιστή σου και τον κάνει αργό.
Τι πρέπει να κάνεις: ανοίγεις Πίνακα Ελέγχου -> Προγράμματα και δυνατότητες, βλέπεις τι δεν χρησιμοποιείς ποτέ ή τι δεν ήξερες καν πως έχει εγκατασταθεί, κάνεις δεξί κλικ και το απεγκαθιστάς.
Προσοχή! Μην πειράξεις προγράμματα με ονόματα που ξεκινάνε με: Microsoft, Adobe, Realtek, Intel, AMD, Nvidia. Γενικά, μην πειράξεις κάτι που φαίνεται να έχει σχέση με το σύστημα αν δε ρωτήσεις κάποιον που ξέρει.
Extra tip: μετά το ξεσκαρτάρισμα, κάνε μια σάρωση με CCleaner να διαγραφούν και τα αρχεία που θα αφήσουν πίσω τα απεγκατεστημένα προγράμματα.
Extra tip 2: όταν κατεβάζεις ένα πρόγραμμα, πολλές φορές στο παράθυρο εγκατάστασης σου προτείνει να εγκαταστήσεις και κάτι άλλο. Εκ παραδρομής, πολλοί το αγνοούν και συμφωνούν σε όλα, έτσι καταλήγουν με άσχετα προγράμματα. Για να το αποφύγεις, διάβαζε τι σου λένε τα παραθυράκια εγκατάστασης.
4) Ξεκαθάρισε ποια προγράμματα ανοίγουν κατά την εκκίνηση
(δυσκολάκι αλλά τώρα δεν έχει πισωγυρίσματα)
Γιατί να το κάνεις: λίγα ή πολλά από τα προγράμματα που έχεις στον υπολογιστή είναι ρυθμισμένα να ανοίγουν αυτόματα μόλις μπεις στα Windows – ακόμα κι αν δεν είναι απαραίτητα εκείνη τη στιγμή, όπως το Skype. Η αυτόματη εκκίνηση επιβραδύνει πολύ την επίδοση του υπολογιστή τα πρώτα λεπτά της λειτουργίας, και τα προγράμματα που ανοίγουν πιάνουν χώρο στη μνήμη RAM που είναι απαραίτητη για να υποστηρίζει ο υπολογιστής τις λειτουργίες του.
Τι πρέπει να κάνεις: αν έχεις προσέξει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα να «πετάγεται» λίγη ώρα μετά που ανοίγεις τον υπολογιστή, πήγαινε στις ρυθμίσεις του προγράμματος (μπορεί να το βρεις ως Ρυθμίσεις, Εργαλεία, ή Επιλογές, μέσα στο πρόγραμμα) και βγάλε το «τικ» από το κουτάκι που γράφει «άνοιγμα κατά την εκκίνηση», ή κάτι παρόμοιο.
Extra tip: αν σήμερα νιώθεις λίγο πιο έτοιμος να δοκιμάσεις νέα πράγματα που θα ανεβάσουν την αδρεναλίνη σου, πάτα Ctrl+Shift+Esc, και στο παράθυρο “Task Manager” που θα σου ανοίξει, πήγαινε στην καρτέλα “Startup”. Εκεί βλέπεις τι ακριβώς ανοίγει στην εκκίνηση. Αν κάτι σου φαίνεται άχρηστο, δεξί κλικ -> disable. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει να υπάρχει και να λειτουργεί κανονικά, απλά θα πρέπει να το ανοίξεις εσύ από μόνος/η σου για να δουλέψει. Επίσης, προσοχή, διότι και εκεί μπορεί να έχει σημαντικές λειτουργίες του συστήματος.
5) Κάνε defrag στον σκληρό δίσκο
(θα καταλάβεις παρακάτω, στο υπόσχομαι)
Γιατί να το κάνεις: πολύ απλουστευμένα, όταν αποθηκεύεις κάτι στο σκληρό δίσκο, μπορεί διάφορα «κομμάτια» του να διασκορπιστούν σε άσχετα σημεία του δίσκου – το αρχείο θα ανοίγει κανονικά, απλά για να διαβαστεί θα πρέπει η βελόνα να τρέχει από δω κι από κει για να το βρει όλο. Όταν λοιπόν ο δίσκος έχει γεμίσει με αρχεία σε αυτή την κατάσταση, πράγμα καθόλου σπάνιο, αρχίζει να ζορίζεται. Για να μη σου μείνει στα χέρια στο άνθος της νιότης του, καλό είναι μια-δυο φορές το χρόνο να κάνεις ένα defragment.
Τι πρέπει να κάνεις: ένα βράδυ πριν κοιμηθείς, θα κατεβάσεις το Defraggler (κλικ στο όνομα). Θα το εγκαταστήσεις, θα το ανοίξεις και θα πατήσεις defrag. Μετά, άσε το να κάνει τη δουλειά του όλη νύχτα (μπορεί να χρειαστούν πολλές ώρες, ανάλογα με το πόσο έχει τιγκάρει ο υπολογιστής). Δεν σου διαγράφει τίποτα. Απλώς «ταξινομεί».
Αν ακολουθήσεις τις οδηγίες, θα έχεις ένα χαρούμενο και καλοζωισμένο πισί!
Extras
Γιατρέ μου, το μηχάνημα δε λέει να συνέλθει! Τι να κάνω;
Αν δοκίμασες όλα αυτά και το πισί σου είναι ακόμα ένα μάτσο χάλια, τότε δοκίμασε προσεκτικά να το ξεσκονίσεις. Όταν επικάθεται πολλή σκόνη, το σύστημα τείνει να υπερθερμαίνεται και να κολλάει ή και να κλείνει απότομα. Προσοχή στα λάπτοπ, είναι πιο ευαίσθητα στο ξεσκόνισμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σπρέι πεπιεσμένου αέρα. Πάρε ένα και καθάρισε το σαραβαλάκι σου, με τη βοήθεια ενός φτερού ξεσκονίσματος –όχι χαρτί κουζίνας, γιατί και χαράζει και πασαλείβει.
Δόκτωρα, το μηχάνημα ακόμα δεν τρέχει! Να φέρω παπά να το ξομολογήσει;
Όχι. Να το πας σε τεχνικό. Ή αν το έχεις πάνω από 6-7 χρόνια, απλά πέτα το και πάρε άλλο. Θεός χωρέσ’ το.
Υ.Γ. Κάπου εδώ νιώθω την υποχρέωση να ευχαριστήσω το φίλο μου το Γιώργο, χωρίς τον οποίο δε θα είχα το 50% των πολύτιμων αυτών γνώσεων για να σας το παίζω τώρα επιστήμων και ψαγμένη. <3