Ο λόφος Στρέφη αποτελεί τον βασικό πνεύμονα των Εξαρχείων και δεν είναι λίγοι οι Αθηναίοι που ανηφορίζουν τα Σαββατοκύριακα για λίγη θέα και καθαρό αέρα.
Το καλοκαίρι στην Αθήνα είαι βάρβαρο, αλλά υπάρχουν μέρη που αποτελούν όαση, για όσους έχουν ξεμείνει στο κέντρο. Ο λόφος Στρέφη είναι ένα από αυτά. Καθώς πίνετε τον καφέ σας στη γειτονιά των Εξαρχείων είναι εύκολο να βρεθείτε σε κάποιο ανηφορικό δρομάκι και ύστερα στα σκαλιά που σας οδηγούν στο λόφο.
Εδώ εύλογα έρχεται το ερώτημα “Μα καλά τι να κάνω στο λόφο του Στρέφη;”. Θα μπορούσε να είναι και δική μου ερώτηση, μιας και η εγκαταλελειμμένη εικόνα του αρχικά σε κάνει να νιώθεις μια απογοήτευση κυρίως προς την πολιτεία. Εκείνο που σίγουρα αξίζει είναι η πανοραμική θέα της Αθήνας από τα βόρεια προάστια και τον Λυκαβηττό μέχρι την Ακρόπολη και τη θάλασσα.
Θα συναντήσετε παιδιά να παίζουν στο μικρό γηπεδάκι και την παιδική χαρά, ένα μικρό θεατράκι, τουρίστες που εκτίμησαν την ομορφιά του λόφου, ζευγαράκια και πολλούς νέους που αράζουν στα βραχάκια του. Όλα αυτά φυσικά μέχρι τη δύση του ήλιου, γιατί δυστυχώς τις βραδινές ώρες το άλσος μετατρέπεται σε ένα ναό παραβατικότητας, όπως συμβαίνει και στα περισσότερα πάρκα της Αθήνας.
Όμως όπως μ’ αρέσει να λέω ”δεν πρέπει να κοιτάμε το δέντρο αλλά το δάσος”, μία βόλτα στο πάρκο θα σας θυμίσει πως ακόμα υπάρχει πράσινο στην Αθήνα και η θέα θα σας μαγέψει όπως μάγεψε και μένα την πρώτη φορά που βρέθηκα εκεί πάνω. Αν και πήγαινα στη περιοχή από την εφηβεία μου, στο λόφο ανέβηκα πρώτη φορά πριν λίγα χρόνια με μία πολύ καλή μου φίλη και την ευχαριστώ που μου έδειξε ένα άλλο κομμάτι της περιοχής.
Το λατομείο που έγινε άλσος!
Πώς θα επισκεφτείτε όμως ένα μέρος αν δεν ξέρετε λίγο την ιστορία του; Ο λόφος αρχικά ονομαζόταν Αγχεσμός καθώς στην κορυφή του πιθανολογείται ότι δέσποζε κατά την αρχαιότητα το άγαλμα του Αγχέσμιου Διός. Από τον 19ο αιώνα ιδιοκτήτες ήταν η οικογένεια Στρέφη από όπου πήρε αργότερα και το σημερινό του όνομα. Κατά τον 19ο και 20ο αιώνα λειτουργούσε εκεί λατομείο και τα υλικά παράγονταν τα σκεύη έδωσαν το όνομα τους στις γύρω περιοχές (Πιθαράδικα και Πινακωτά).
Πιθαράδικα και Πινακωτά 1882. Σημερινά Εξάρχεια!
Τη σημερινή του μορφή σύμφωνα με μαρτυρίες την πήρε εξαιτίας της γυναίκας του αξιωματικού Στρέφη, το σπίτι του οποίου βρισκόταν στους πρόποδες του λόφου. Το τοπίο ήταν βραχώδες και από το λατομείο συχνά σηκωνόταν κόκκινη σκόνη. Ιδιοκτήτης του λατομείου ήταν ο αδερφός του αξιωματικού.
Όταν μια μέρα η κυρία Στρέφη γύρισε σπίτι και είδε τη μπουγάδα της κατακόκκινη, οργίστηκε τόσο που για να την ηρεμήσει ο σύζυγος της, διέταξε τους στρατιώτες του να δεντροφυτεύσουν όσο πιο σύντομα την περιοχή παρά τις αντιρρήσεις του αδερφού του.
Την περίοδο του 1930, δημιουργήθηκαν το πέτρινο θεατράκι, οι πεζόδρομοι και η παιδική χαρά, καθώς και ένα καταφύγιο προφύλαξης από βομβαρδισμούς. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η διαχείριση του λόφου περνά στον Δήμο Αθηναίων και παίρνει το όνομα της οικογένειας Στρέφη. Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι πριν την επταετία της χούντας ήθελαν να τον μετονομάσουν σε ”Λόφο της Δημοκρατίας” κάτι που τελικά δε συνέβη.
Τα τελευταία χρόνια το μικρό θεατράκι του λόφου φιλοξενεί το ετήσιο Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών. Επίσης, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται διάφορες συναυλίες και live. Περιφερειακά του άλσους θα βρείτε ατμοσφαιρικά και χαλαρά ουζερί, μεζεδοπωλεία και καφέ και προσφέρουν απλόχερα τη φιλοξενία τους στους επισκέπτες του λόφου.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες και την εγκατάλειψη της περιοχής από τις αρμόδιες αρχές, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι Αθηναίοι που ανηφορίζουν τα Σαββατοκύριακα για λίγη θέα, λίγο ήλιο, λίγο παιχνίδι και καθαρό αέρα και δεν πτοούνται. Όπως γράφει ένας τοίχος στη περιοχή “η χώρα καταστρέφεται από αδιαφορία, αλλά τι με νοιάζει εμένα;”
