Οκτώ προτάσεις βιβλίων που μέσα απ’ τις σελίδες τους μπορείς να αλλάξεις κάποια χαρακτηριστικά της στάσης με την οποία αντιμετωπίζεις τη ζωή.
Επιμέλεια: Γιάννης Ζαραμπούκας, Γιώργος Βέρδης
Η εμπλοκή του ατόμου με την ανάγνωση βιβλίων είτε επιστημονικών, είτε λογοτεχνικών, του επιφέρει σημαντικά αποτελέσματα που αφορούν αλλαγές στον τρόπο σκέψης, σχεδιασμού και δράσης, καθώς και αλλαγές που αφορούν την προσωπικότητα του και τον τρόπο θέασης της πραγματικότητας.
Αλλαγές σημαντικές και πολυάριθμα οφέλη που έχουν σχολιαστεί κατά κόρων σε άρθρα και δημοσιεύματα στο διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια.
Με έναυσμα λοιπόν, την διαπίστωση πως η λογοτεχνία μπορεί να πυροδοτήσει την έναρξη της διαδικασίας της αλλαγής του τρόπου με τον οποίο βλέπουμε την ζωή γράφουμε το παρακάτω άρθρο για να σας προτείνουμε μέσα από τις δικές μας αναγνωστικές εμπειρίες αναγνώσματα που διαδραμάτισαν το καθένα τον δικό του ξεχωριστό ρόλο σε αυτή την διαδικασία μέσα από την οποία διαμορφώνουμε τη δική μας στάση για τη ζωή.
1.ΟΤΑΝ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΑ ΚΟΤΣΥΦΙΑ
Το μυθιστόρημα «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» της συγγραφέως Harper Lee εκδόθηκε το 1960 κι έκτοτε έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες, έχει κερδίσει αξιόλογα βραβεία, μεταξύ των οποίων και το βραβείο Πούλιτζερ και φυσικά έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια αναγνώστες καθιστώντας το έτσι κλασικό στο είδος του.
Ο αναγνώστης μεταφέρεται νοτιανατολικά των ΗΠΑ στην πολιτεία της Αλαμπάμα και συγκεκριμένα στο γαλήνιο φαινομενικά Μέικομπ που βουλιάζει σε απαρχαιωμένα στερεότυπα κι αντιλήψεις. Γαλήνη η οποία ρυτιδώνεται απ’ ένα συνταρακτικό για τα δεδομένα της εποχής γεγονός, την εξέλιξη του οποίου ο αναγνώστης παρακολουθεί με μπόλικο χιούμορ μέσα απ’ τα παιδικά μάτια της Σκάουτ.
Ένα βιβλίο τρυφερό, συγκινητικό, απόλυτα ανθρώπινο που σκιαγραφεί τις κοινωνικές και φυλετικές διακρίσεις που χαρακτήριζαν τον Αμερικανικό Νότο την δεκαετία του ’30 και τάσσεται ξεκάθαρα κατά αυτών υποστηρίζοντας την σωματική και ψυχική ελευθερία κάθε ανθρώπου ανεξαρτήτου δερματικής απόχρωσης.
2. ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ
Το μυθιστόρημα «Οι Άθλιοι» του Γάλλου συγγραφέα Βίκτορος Ουγκώ που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1862 αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό της παγκόσμιας κλασικής λογοτεχνίας.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα πολυπρόσωπο, όπου ο αναγνώστης παρακολουθεί τις ζωές ανθρώπων όπως η Τιτίκα, η Φαντίνα, ο Μάριος, οι Θεναρδιέροι και ο μικρός Γαβριάς, ανθρώπων που παραπαίουν στην εξαθλίωση της φτώχειας και της ηθικής διάβρωσης. Ανθρώπων οι ζωές των οποίων διασταυρώνονται με κάποιον τρόπο με την ζωή του κύριου πρωταγωνιστή του έργου, του Γιάννη Αγιάννη.
Οι Άθλιοι είναι ένα έργο πανανθρώπινο που μέσα απ’ τις σελίδες του ενεργοποιεί την σκέψη του αναγνώστη για προβληματισμό και του μεταγγίζει σημαντικά μηνύματα για τη ζωή. Κυρίαρχο αυτό της δεύτερης ευκαιρίας, που ο αναγνώστης το βιώνει μέσα απ’ τις προσπάθειες του Γιάννη Αγιάννη για την οικοδόμηση μιας νέας, υγιούς ζωής, ζωής λουσμένης στο φως μακριά απ’ τα λάθη του σκοτεινού παρελθόντος.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ με το 
Ο συγγραφέας αναφέρεται ακόμη μέσα απ’ το έργο του στα ποικίλα είδη του έρωτα και της αγάπης. Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ είναι ένα έργο οικουμενικό που θα καταφέρει μέσα απ’ την εξιστόρηση της ζωής κάθε ήρωα να συγκινήσει, να θυμώσει, μα πάνω απ’ όλα να προβληματίσει τον αναγνώστη και να του δώσει το έναυσμα για ένα ενδοσκοπικό ταξίδι και παράλληλο απολογισμό των πράξεων του και γενικότερα της ζωής του.
3. ΤΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ
Τα σταφύλια της οργής του Αμερικανού συγγραφέα Τζον Eρνστ Στάινμπεκ κυκλοφόρησαν το 1939 και αποτελούν ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από άρθρα του ίδιου, που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδα του Σαν Φρανσίσκο. Την αμέσως επόμενη χρονιά, δηλαδή το 1940, το έργο αυτό κερδίζει μία πολύ σημαντική διάκριση, αυτή του βραβείου Πούλιτζερ. Διαβάζοντας το, ο αναγνώστης μεταφέρεται στην δεκαετία του ’30, στο μεγάλο κραχ και την οικονομική κρίση που πλήττει τις Η.Π.Α. και παρακολουθεί τη ζωή της οικογένειας Τζόουντ, η οποία ζει σε μία αγροτική περιοχή, την Οκλαχόμα.
Οι οικονομικές δυσκολίες σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες και τη συνεχόμενη ξηρασία θα αναγκάσουν τα μέλη της οικογένειας αυτής να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να αναζητήσουν ένα καλύτερο α
Στην Καλιφόρνια δυστυχώς όποια όνειρα για την εύρεση ενός επίγειου παράδεισου θα γκρεμιστούν. Η φτώχεια, η πείνα κι οι δυστυχίες θα ακολουθήσουν τους ήρωες, γεγονός που θα συσφίξει τις οικογενειακές τους σχέσεις και θα ανυψώσει την μητρική αγάπη. Κι έτσι θα υπάρξουν κάποιοι ήρωες, οι οποίοι έχοντας στην φαρέτρα τους τα συγκεκριμένα βέλη θα συνεχίσουν να μάχονται και να αγωνίζονται για την ενότητα και την επιβίωση.
Κλείνοντας, λοιπόν, Τα σταφύλια της οργής είναι ένα κορυφαίο μυθιστόρημα της κλασικής λογοτεχνίας, βαθιά ανθρώπινο που υμνεί το θεσμό και τη δύναμη της οικογένειας.
4. 1984
Το έτος είναι 1984 και ο ήρωας μας, ο Ουίνστον Σμίθ, ζει κάτω από το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδερφού. Σε αυτό το καθεστώς οι πάντες αποτελούν αντικείμενο παρακολούθησης καθώς μόνος σκοπός του Μεγάλου Αδερφού είναι να ελέγξει τις συνειδήσεις, τις σκέψεις και εν τέλει τις πράξεις των πολιτών. Η μόνη αλήθεια βρίσκεται στο κόμμα και η σκέψη ισοδυναμεί με θανάσιμο αμάρτημα.
Το βιβλίο γράφτηκε το 1948 από τον George Orwell και απέκτησε το προσωνύμιο της προφητείας. Πρόκειται για ένα κλασικό έργο, μοναδικό στο είδος του δυστοπικού μυθιστόρηματος που καταφέρνει να κινήσει την φαντασία του αναγνώστη όπως λίγα βιβλία μπορούν.
Τα μηνύματα που κρύβει σε κάθε σελίδα είναι αμέτρητα και δύσκολα μπορεί να πει κάποιος πως διάβασε το 1984 δίχως να θέσει τις απόψεις του για τον άνθρωπο και την πολιτική υπό αμφισβήτηση. Ξεφυλλίζοντας λοιπόν το 1984 ο αναγνώστης βρίσκει τον εαυτό του να στοχάζεται διαφορετικά για ζητήματα όπως η δύναμη των ιδεών, της γλώσσας, της ιστορίας καθώς και για τη φύση της εξουσίας, του μίσους και του έρωτα.
5. O ΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ
Ο Αλχημιστής αποτελεί ένα πορτογαλικό παγκόσμιο best seller. Η ιστορία του είναι αλληγορική και ακολουθεί τον Σαντιάγκο, έναν νεαρό βοσκό από την Ανδαλουσία που αποφασίζει να ταξιδέψει από την Ισπανία έως την Αίγυπτο σε αναζήτηση ενός θησαυρού που είχε εμφανιστεί στον ίδιο μέσω ονείρων.
Η ομορφιά του βιβλίου έγκειται στην απλότητα του καθώς και στο μήνυμα που θέλει να μεταφέρει στον αναγνώστη: ακολούθα τα όνειρα σου. Πρόκειται για ένα μονοπάτι δύσβατο στο οποίο συνεχώς προκύπτουν εμπόδια όμως είναι το κουράγιο του ήρωα και η πίστη του στην ίδια τη δύναμη των ονείρων που θα τον συνοδεύσουν σε όλο του το ταξίδι.
6.ΑΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ
Το Άκου ανθρωπάκο αποτελεί το σύνολο των σκέψεων ενός σπουδαίου ιατρού, προς εμάς, προς τον μέσο άνθρωπο, προς τον ανθρωπάκο. Το 1946 ο Βίλχελμ Ράιχ, μαθητής του Σίγκμουντ Φρόυν, γράφει το Άκου ανθρωπάκο ως μια απάντηση στα κουτσομπολιά και τις συκοφαντίες με τις οποίες μολύνθηκε η καριέρα και το έργο του.
Ο Βίλχελμ Ράιχ περιγράφει το πως βλέπει – πρώτα με ενθουσιασμό και στη συνέχεια με τρόμο – τον ανθρωπάκο να δρά: Πώς υποφέρει και πώς επαναστατεί, πώς εκτιμά τους εχθρούς του και δολοφονεί τους φίλους του, πώς όταν αποκτάει εξουσία ως εκπρόσωπος του λαού καταχράζεται την εξουσία αυτή με τον πιο σκληρό τρόπο.
Το βιβλίο αυτό αλλάζει τον τρόπο που βλέπεις την ζωή καθώς καταφέρνει κάτι μοναδικό: στρέφει την προσοχή του σε εσένα. Με το μοναδικά άμεσο και αφιλτράριστο τρόπο γραφής του Ράιχ ο αναγνώστης βλέπει τον εαυτό του και αποκτάει την δύναμη να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του. Με άλλα λόγια αποκτάει την δύναμη να σκεφτεί χωρίς να νοιαστεί για το τι θα σκεφτεί ο γείτονας ακριβώς όπως κάνουν τα μικρά παιδια πριν «ωριμάσουν».
7. SAPIENS: ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Πριν από 100.000 χρόνια, έξι διαφορετικά είδη ανθρώπων κατοικούσαν στον πλανήτη. Σήμερα όμως έχει επιβιώσει μονάχα ένα: O Homo Sapiens. Πώς λοιπόν κατάφερε το είδος μας να κυριαρχήσει; Πώς δημιουργήσαμε τις θρησκείες, τις αυτοκρατορίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα; Πώς εμπιστευθήκαμε το χρήμα, τα βιβλία και τους νόμους; Και τέλος πως φτάσαμε να ζούμε κάτω από την κυριαρχία χρονογραμμάτων, γραφειοκρατειών και καταναλωτικών συνηθειών;
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Yuval Noah Harari, αναλαμβάνει μια μεγάλη πρόκληση: Να αφηγηθεί την ιστορία του ανθρώπινου είδους μέσα σε περίπου 400 σελίδες. Από τα πρώτα βήματα του ανθρώπου μέχρι τις μεγάλες επαναστάσεις της γεωργίας, της γνώσης και της επιστήμης, ο Harari χρησιμοποιεί στοιχεία από κλάδους όπως η Βιολογία, η Ανθρωπολογία και τα Οικονομικά για να εξηγήσει πώς τα ρεύματα τις ιστορίας δόμησαν τις πολύπλοκες κοινωνίες του σήμερα και πώς τα ιδια ρεύματα θα διαμορφώσουν τα επόμενα χρόνια.
Το βιβλίο αυτό είναι τολμηρό και με μια ανάγνωση είναι βεβαιο ότι θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τον κόσμο. Η βασική του αρχή είναι η εξής: Να θέσει υπό αμφισβήτηση όσα νομίζουμε πως γνωρίζουμε για τον Άνθρωπο.
Χαρακτηριστική είναι η ιδέα των ιστοριών που ο Harari θεωρεί πως αποτελεί τον κύριο άξονα της ανθρώπινης ανάπτυξης. Ιδέες όπως η ελευθερία, οι νόμοι, τα δικαιώματα, ο καπιταλισμός, όλα ενυπάρχουν στην φαντασία μας όμως μας βοηθούν να συνεργαστούμε και να επιλύσουμε δύσκολα προβλήματα.
8. ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ
Στο επίκεντρο του μυθιστορήματος αυτού βρίσκονται οι χαρακτήρες. Ο μεγαλύτερος υιός του Φιοντόρ Καραμαζόφ που απέκτησε με την πρώτη γυναίκα του ονομάζεαι Ντιμίτρι και ζεί μια ζωή κυνηγώντας αισθαντικές απολαύσεις όπως οι γυναίκες και το χρήμα.
Με την δεύτερη γυναίκα του ο Φιοντόρ απέκτησε δύο γιους τον Ιβάν και τον Αλιόσα. Απο τη μία ο Ιβαν είναι ένας έξυπνος και άπιστος άνδρας ενώ από την άλλη ο Αλιόσα, ο νεότερος δηλαδή υιος είναι ευσεβής, αγαπητός και σύμφωνα με τον αφηγητή, ο ήρωας της ιστορίας. Τέλος υπάρχει και ο Σμερντιακόφ ο νόθος υιος του Φιοντόρ.
Η οικογένεια Καραμαζόφ είναι διαλυμένη και παρά τις προσπάθειες επανένωσης, οι συνεχείς συγκρούσεις του Ντιμίτρι με τον πατέρα Φιοντόρ θα κάνουν τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Η συνεχής αυτή σύγκρουση προκαλεί την ρήξη και μετά από μια έντονη λογομαχία ο πατέρας Φιοντόρ καταλήγει δολοφονημένος, με τον Ντιμίρι να αποτελεί τον κύριο ύποπτο. Ο ένοχος μπορεί να είναι μόνο ένας όμως αυτοί που όπλισαν το χέρη του δράστη είναι περισσότεροι.
Οι Αδερφοί Καραμαζόφ αποτελούν το τελευταίο και ίσως το σπουδαιότερο μυθιστόρημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό έργο το οποίο εισέρχεται στα βάθη ηθικών διλημμάτων και συζητήσεων σχετικά με το θείο, την ελεύθερη βούληση και την ίδια την φύση της ηθικής.