Η “διαρροή εγκεφάλων” σε μία χώρα που φαίνεται να βουλιάζει…
Brain drain είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μετανάστευση μορφωμένων ανθρώπων και ανθρώπων με υψηλή εξειδίκευση στο εξωτερικό.
Δεδομένης της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας, αυτό το φαινόμενο έχει γίνει πολύ έντονο τα τελευταία χρόνια με πολλούς να το συγκρίνουν με παλαιότερα μεταναστευτικά κύματα.
Σύμφωνα με έρευνα της Endeavor Greece το ανθρώπινο δυναμικό είναι το νούμερο 1 εξαγόμενο προϊόν της Ελλάδας, με κανονικά προϊόντα όπως αυτά του πετρελαίου και του αλουμινίου να έρχονται στη 2η και 3η θέση αντίστοιχα.
Συνεπώς το συγκεκριμένο μεταναστευτικό κύμα είναι από τα μεγαλύτερα ή και το μεγαλύτερο της σύγρονης ελληνικής ιστορίας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τα προηγούμενα μεταναστευτικά κύματα έφευγαν άνθρωποι με απολυτήριο λυκείου με σκοπό να δουλέψουν ως ανειδίκευτοι εργάτες.
Σήμερα 7 στους 10 Έλληνες που φεύγουν στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας έχουν πτυχίο. Στην κορυφή μάλιστα των επαγγελματιών που “εξάγουμε” ανεξέλεγκτα στο εξωτερικό φαίνεται να βρίσκονται οι γιατροί, τους οποίους ακολουθούν επαγγέλματα όπως αυτά των μηχανικών και των αρχιτεκτόνων.
Υπολογίζεται ότι η Ελλάδα δίνει περίπου 8 δισεκατομμύρια προκειμένου να σπουδάσει τους νέους. Έπειτα, λόγω κακής διαχείρισης και πολιτικής ουσιαστικά τους ωθεί στο εξωτερικό.
Έτσι εκείνοι συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας υποδοχής. Πιο συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι οι Έλληνες που έχουν φύγει στο εξωτερικό αύξησαν το ΑΕΠ των χωρών υποδοχής κατά 50 δισεκατομμύρια(κυρίως Μ. Βρετανία και Γερμανία). Και αυτό είναι σίγουρα ένα πολύ ανησυχητικό γεγονός!
Η μετανάστευση, λοιπόν, αποτελεί τεράστιο πλήγμα για τη χώρα, αφού κατ’ αρχάς χάνει έσοδα από φόρους.
Την ίδια στιγμή μειώνεται σημαντικά η παραγωγικότητα και αποθαρρύνεται η επιχειρηματικότητα, αφού το περιβάλλον της Ελλάδας θεωρείται εχθρικό προς την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα κυρίως λόγω της υπάρχουσας γραφειοκρατίας.
Άλλοι λόγοι που αυξάνουν το Brain drain είναι η απουσία προοπτικών επαγγελματικής εξέλιξης, καθώς και η γενικότερη αντίληψη ανάμεσα στους νέους ότι η Ελλάδα “τους φτύνει”.
Το γενικότερο κλίμα χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια και απογοήτευση, αφού οι περισσότεροι νέοι βλέπουν το μέλλον αβέβαιο και πιστεύουν ότι η κατάσταση δε θα βελτιωθεί.
Παράλληλα, τα όρια συνταξιοδότησης διαρκώς αυξάνονται. Αυτό όχι μόνο καταπονεί τους παλιότερους, αλλά ταυτόχρονα στερεί από τους νέους της δυνατότητα να εργαστούν στο αντικείμενο τους.
Και όποιος δεν είναι και δε νιώθει παραγωγικός, νιώθει και ανασφαλής.
Και όταν κάποιος νιώθει ανασφαλής είναι λογικό να αναζητήσει την ασφάλεια κάπου αλλού.
Kαι όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια στιγμή που οι μισθοί παραμένουν χαμηλοί και ανεπαρκείς, ενώ υπηρεσίες μεγάλης σημασίας συνεχίζουν να υποβαθμίζονται οικονομικά. Τέτοιες υπηρεσίες για παράδειγμα θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι ιατρικές εξετάσεις.
Το σημαντικότερο όλων όμως είναι ότι η χώρα χάνει τα άτομα που με τις γνώσεις και τις ιδέες τους θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τη χώρα από την αρχή. Το πρόβλημα όμως δεν οφείλεται μόνο στο ότι οι νέοι φεύγουν.
Το θέμα είναι ότι το κράτος δεν κάνει κάτι για να κρατήσει αυτούς που έχουν μείνει ακόμη εδώ και -ίσως- να φέρει πίσω αυτούς που τόσο επιπόλαια έδιωξε μακριά.
Οι νέοι λοιπόν φεύγουν. Η Ελλάδα τι θα κάνει για να τους κρατήσει;