Σίγουρα δεν ήρθε η στιγμή να βγάλεις από τα bookmark το YouTube, αλλά έχε υπόψη σου αυτά για τη μουσική.
Η μουσική αποτελούσε ανέκαθεν ένα μέσο προώθησης όχι μόνο της πνευματικότητας του ανθρώπου αλλά και της ευημερίας του, ψυχολογικής και βιολογικής. Οι περισσότεροι έφηβοι χρησιμοποιούν την μουσική σαν ένα εργαλείο για να καλλιεργήσουν την προσωπικότητα τους και με την βοήθεια της να την διαμορφώσουν. Ας διατυπώσουμε πρώτα όμως τον μηχανισμό κατά τον οποιό ανταποκρίνεται ο οργανισμός:
Κατά την διάρκεια της ακρόασης ο θάλαμος του εγκεφάλου στέλνει μηνύματα στον φλοιό του εγκεφάλου και εκείνος με την σειρά του πίσω στον θάλαμο. Κάτι τέτοιο έχει σαν συνέπεια μια αυθόρμητη αντίδραση, όπως το λίκνισμα του σώματος, και κατ’έπέκταση, αυτή η δραστηριοποίηση εκδηλώνεται ως συναισθήματα και αισθήσεις.
Ας δούμε μερικούς μηχανισμούς που προκαλούν συναισθήματα και αντιδράσεις μέσα από την διαδικασία της ακρόασης, καθώς και ζημιές που μπορούν να προκληθούν:
1) Τα αντανακλαστικά του εγκεφάλικού στελέχους είναι και αυτά που ευθύνονται για την ρύθμιση της αναπνοής, του παλμού και της πίεσης του αίματος. Τι γίνεται λοιπόν όταν η μουσική που ακούμε είναι αυτή που επιβαρύνει τις παραπάνω λειτουργίες;
2Η διαδικασία κατά την οποία ένα συναίσθημα εκδηλώνεται αφού έχει συνδεθεί συστηματικά με ένα αρνητικό ή θετικό συναίσθημα. Στην περίπτωση του πρώτου, παράγονται αντιδράσεις που θα ήταν επιθυμητό να αποφύγουμε, ή ακόμα αν βρισκόμαστε στο δεύτερο συναίσθημα να μη μεταβούμε στο πρώτο.
Ερευνητές ενδιαφέρθηκαν για την επίδραση της μουσικής στον εγκέφαλο και για τον λόγο αυτό διεξάχθηκαν πολλαπλές μελέτες κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι οποίες δείχνουν με σχετική βεβαιότητα ότι τα συναισθήματα μπορούν να ρυθμιστούν αποτελεσματικά με τη χρήση της μουσικής.
Συγκεκριμένα, επικεντρώθηκαν στις διαφορές χαρούμενης μουσικής εναντι της λυπημένης και μελαγχολικής. Αυτό που προέκυψε είναι πως η χαρούμενη μουσική σε κάνει χαρούμενο, σε αντίθεση με την λυπημένη μουσική που σε κάνει λυπημένο. Όμως η χαρούμενη μουσική με χαρούμενους στίχους σε κάνει ακόμα πιο χαρούμενο και η λυπημένη μουσική με λυπημένους στίχους μπορεί να σε επιβαρύνει ακόμα περισσότερο.
Σε αυτό το σημείο μπορεί να προστεθεί και το φαινόμενο κατά το οποίο τα άτομα συνδέουν ευχάριστα ή δυσάρεστα γεγονότα ή έναν άνθρωπο με ένα τραγούδι. Θα μπορούσε επομένως κάποιος να ισχυριστεί πως η μουσική είναι ικανή να δεσμεύσει αρνητική ενέργεια γύρω από ένα άτομο ή μια κατάσταση και αυτό να συμβεί αρκετά αυτόματα.
3 Η οπτική φαντασία κατά την οποία ένα κομμάτι έχει συνδυαστεί με μια εικόνα. Κάτι τέτοιο πολλές φορές είναι επιθυμητό αφού πολλές φορές θέλουμε να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, αλλά αδυνατούμε λόγω υποχρεώσεων. Είναι επιθυμητό όμως κατά την διαδικασία της οδήγησης ή σε μια συζήτηση κατά την οποία πρέπει να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις;
Συγκεκριμένα για την οδήγηση:
Το 2004, μια καναδική ομάδα έλενξε τον χρόνο αντίδρασης κατά την διαδικασία της οδήγησης σε θορυβώδες περιβάλλον και βρήκαν πως στα 95 ντεσιμπέλ η αντίδραση μειώνεται κατά 20 τοις εκατό, ένα απίστευτα σημαντικό ποσοστό.
Το 2013, επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ben-Gurion έθέσαν μια παρόμοια δοκιμή στο δρόμο, με μια ακόμη πιο ιδιαίτερη έμφαση: νεοι οδηγοί έκαναν μια πορεία κατά την οποία άκουγαν την αγαπημένη τους μουσική και το 98 τοις εκατό αυτών έκανε κατά μέσο όρο τρία λάθη ενώ σε κάποιους από αυτούς χρειάστηκε να επέμβουν οι δάσκαλοι προκειμένουν να αποφευχθεί μια σύγκρουση.
4 Τι συμβαίνει με την ακοή;
Η παρατεταμένη έκθεση σε ήχους πιο δυνατούς από 85dB είναι δυνατή για την σταδιακή απώλεια της ακοής. Πόσες φορες έχουμε βρεθεί σε συναυλίες ή εκρήξεις πυροτεχνημάτων; Πολλές(!) και αυτή η απώλεια δεν συνοδεύεται από πόνο.
Μια πρόσφατη μελέτη από το Τμήμα Ψυχολογίας McMaster στον Καναδά έδειξε πως οι έφηβοι έχουν επικίνδυνες συνήθειες ακρόασης και αυτό γιατί προτιμούν πάντα τη μουσική τους δυνατά και η έλευση των πανταχού φορητών συσκευών μουσικής τους το καθιστά ευκολότερο από ποτέ. Κάτι τέτοιο είναι δυνατό να προκαλέσει μια μόνιμη βλάβη σε αντίθεση με την πρώτη περίπτωση που έχουμε μόνο μια στιγμιαία απώλεια.
5Στις διαπροσωπικές σχέσεις;
Οι ερευνητές πιστεύουν πως οι σεξουαλικές εικόνες στη μουσική και στα βίντεο κάνουν τους νέους να έχουν λιγότερες αναστολές και τους καθιστούν λιγότερο στοχαστικούς όσον αφορά τις αποφάσεις τους. Μια μεταγενέστερη μελέτη τέτοιων εικόνων στα βίντεο, επιβεβαίωσε την πιθανότητα να επηρεάσει όχι μόνο το πώς τα κορίτσια βλέπουν τους εαυτούς τους αλλά και να τους δυσκολέψει στο να αποκτήσουν υγιείς σχέσεις.
Δεν είναι λίγες και οι φορές που υπάρχουν έντονοι διαπληκτισμοί για την μουσική καθώς κάποιος μπορεί να ενοχλήσει με τον θόρυβο και την ένταση όχι μόνο τον περίγυρω του αλλά ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο π.χ. στην περίπτωση κάποιου πάρτυ.
