Εάν η ενήλικη συνείδηση είναι ανήσυχη
στην ιδέα του θανάτου,
πώς θα μπορέσει να ησυχάσει η παιδική συνείδηση;
«Κάθε μέρα, ξυπνάμε λιγάκι αλλαγμένοι, και ο άνθρωπος που ήμασταν χθες είναι νεκρός», έγραψε ο John Updike, «οπότε γιατί… να φοβόμαστε το θάνατο, όταν ο θάνατος έρχεται όλη την ώρα;»
Ακόμα η θνητότητα συνεχίζει να μας τρομοκρατεί – η δική μας και ίσως ακόμα περισσότερα και από τους αγαπημένους μας. Και εάν η ενήλικη συνείδηση είναι τόσο απόλυτα ανήσυχη στην ιδέα του θανάτου, παρά την πνευματική αναγνώρισή του ως απαραίτητο και αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής, πώς θα μπορέσει να ησυχάσει η παιδική συνείδηση στην κατανόηση και την παρηγοριά;
Τώρα, έρχεται η άριστη προσθήκη στα πιο έξυπνα και ευφάνταστα παιδικά βιβλία που αφορούν την έννοια του θανάτου – το κορυφαίο κόσμημα όλων και όχι μόνο επειδή αφορά σε ό,τι πιο όμορφο μπορεί να πει ποτέ ένας τίτλος παιδικού βιβλίου: Cry, Heart, But Never Break («Κλάψε, καρδιά, αλλά μη σπάσεις ποτέ») από τον αγαπημένο Δανό συγγραφέα παιδικών βιβλίων Glenn Ringtved και την εικονογράφο Charlotte Pardi, μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Robert Moulthrop.
Παρόλο που ο Ringtved εορτάζεται για τις χιουμοριστικές και τις άτακτες ιστορίες, αυτή η διαγνωστική ιστορία ξεφύτρωσε από τα βάθη της δικής του εμπειρίας – όταν η μητέρα του πέθαινε και πάλευε να εξηγήσει στα μικρά παιδιά του τι συνέβαινε, πρόσφερε μερικές λέξεις παρηγοριάς: «Κλάψε, καρδιά, αλλά μη σπάσεις ποτέ». Ήταν ο τρόπος της γιαγιάς να επιβεβαιώσει τα παιδιά ότι η βαθιά λύπη της απώλειας είναι επιτρεπτή και δε χρειάζεται να της αντιστεκόμαστε, συνδεδεμένη με την πληρότητα της ζωής, που συνεχίζει να ξεδιπλώνεται μπροστά μας.
«Όταν πέθανε ο Τίμπορ, ο κόσμος έφτασε στο τέλος του. Και μετά ο κόσμος δεν έφτασε στο τέλος του.
Αυτό είναι κάτι που μαθαίνεις».
Maria Kalman
Αυτό που κάνει το βιβλίο αρκετά συγκινητικό, χάρη στην εξαιρετικά εκφραστική εικονογράφηση της Pardi, είναι πόσο απογοητευμένος – συντετριμμένος ακόμα – φαίνεται να είναι ο ίδιος ο Θάνατος κατά τη διάρκεια που εφαρμόζει την αποστολή του, πνιγμένος από κάποια ανεπαίσθητη μίξη παραίτησης και αποζημίωσης.
